Mont Ventoux - De Reus van de Provence

De Mont Ventoux ligt in de Provence, in het departement Vaucluse. Het is een beroemde berg, omdat hij menig keer in de Tour de France een pittige etappe vormt en omdat menig wielerliefhebber minstens eens in zijn leven de Mont Ventoux wil doen. Liefst drie keer, omdat de top vanuit drie kanten te benaderen is, met een oplopende moeilijkheidsgraad vanwege de verschillende stijgingspercentages. Je kunt naar de top via Sault, Malaucène en – de moeilijkste kant – via Bédoin. De berg wordt er niet hoger of minder hoog om maar de weg naar de top verschilt. De Mont Ventoux is UNESCO werelderfgoed.

• Mont Ventoux in de Provence
• Bédoin, Malaucène en Sault
• De Kale Berg
• Reus van de Provence en werelderfgoed
• Jasje mee
• Wielerkoers
• Tom Simpson
• Observatoire
• Bijzonderheden van de berg
• Bergschoonmaak

Mont Ventoux in de Provence

De Mont Ventoux is een beroemde fietsberg, net als de Alpe d’Huez. Hij is 1912 meter hoog en van mei tot november open voor fietsers. De Mont Ventoux is een kenmerkende berg die asymmetrisch van vorm is. De asymmetrie leren de fietsers goed kennen als ze de beklimmingen vanuit de drie dorpen doen: de ene is veel steiler dan de andere. De berg valt niet alleen op vanwege zijn hoogte, maar ook om zijn witte top en zijn markante positie in het landschap van de Provence. En het is de enige berg van dit departement. De top is op grote afstand te herkennen en vooral vanuit het zuiden en zuidwesten onmiskenbaar aanwezig. Het is de hoogste en de kaalste. Aan de noordzijde van het Ventouxmassief ligt de diepe vallei van de rivier de Toulourenc. In het zuiden liggen de Gorges de la Nesque die de scheiding vormen met de Monts de Vaucluse. In het oosten ligt de laagte rondom Sault die de scheiding met de Montagne de Lure vormt. De ontstaansgeschiedenis van het gebied verklaart het uiterlijk van de berg.

Bédoin, Malaucène en Sault

De bergketen van de Mont Ventoux is het gezamenlijk eigendom van veertien gemeenten in de Vaucluse en één, Reilhanette, in de Drôme. Aan de voet van de Mont Ventoux liggen drie dorpen die de toegang vormen tot de wielerroutes naar boven. Geen van de drie routes zijn voor de poes, maar de klim vanuit Bédoin is de beroemdste en de zwaarste. Het is vanuit het dorp ruim 21 kilometer naar de top en het zijn de stijgingspercentages (tussen de 2,5 en 11,8%) die elke kilometer verschillen, die deze route tot de zwaarste van de drie maken.

De Kale Berg

Vanuit Bédoin fiets je het langst over het kale stuk bovenop de berg, wat ook wel het ‘maanlandschap’ wordt genoemd. Het is een vrijwel kale stenen bergtop, met slechts hier en daar een bloemetje tussen de stenen. De planten en struiken die op de berg groeien zijn tamelijk uniek. Er groeien niet veel soorten vanwege het onbarmhartige klimaat: het kan er erg hard waaien en heel koud zijn. De Mont Ventoux wordt om zijn kale top ook wel De Kale Berg genoemd, le mont chauve. De wind heeft de berg zijn naam gegeven. Vent is wind in het Frans: berg van de wind. Het waait er soms zo hard dat het er gevaarlijk is. Dan wordt de berg afgesloten voor publiek en zelfs de Tour de France verlegt dan de route. Ventoux zou ook verwijzen naar 'Vintur', dat de naam van de god van de bergtop zou betekenen. Vintour is ook de Keltische god van de wind en archeologische vondsten maken duidelijk dat Kelten er hun bergtopgod vereerden.

Besneeuwde top

Het Keltische ven-top betekent ‘besneeuwde top’. Ook als er geen sneeuw ligt lijkt de top van afstand een besneeuwde top, door het witte steen dat er ligt. De kalksteen, gebarsten door de vrieskou, geeft de witte look aan de top.

Reus van de Provence en werelderfgoed

De Mont Ventoux heeft nóg een bijnaam: de Reus van de Provence, le Géant de Provence. Die naam kreeg hij omdat het niet alleen de kaalste maar ook de hoogste berg in de omgeving is. Dit zorgt voor een meteorologisch bijzonder klimaat, met altijd wind, die soms heel straf is. Het wordt ook wel de ‘Ventoux-bries’ genoemd. Er valt ook veel regen op de top en er komen jaarlijks wolkbreuken met wel 100 mm neerslag per uur voor. De berg is iets bijzonders en de top vormt in zijn eentje een heel gebergte. In 1994 werd het natuurgebied Mont Ventoux, la Réserve de Biosphere du Mont Ventoux, officieel door de UNESCO erkend als werelderfgoed.

Jasje mee

Het kan bij een van de start-dorpen heel warm zijn en boven op de berg koel. Vaak zelfs ijskoud. “Neem een jasje mee” is dan ook geen onnodig advies. Op de top kun je heel ver kijken, bij helder zicht zelfs tot aan de Alpen en de Middellandse Zee. Voor de fietsers geldt het overwinningsgevoel als ze de top hebben bereikt. Maar dan moeten ze weer naar beneden en menigeen scheurt met een snelheid van 60 kilometer per uur de langzaam dalende auto’s voorbij. Profwielrenners nog sneller. Niet elke wielrenner kan die snelheid aan en je ziet dan ook regelmatig een bebloed gezicht en een fiets met slag in het wiel van weer een ongeluk op de weg naar beneden. Fietsers kunnen heel makkelijk hun eigen snelheidsrecord breken op de daling van de Mont Ventoux, maar sommigen rijden zichzelf voorbij.

Wielerkoers

In 1935 was de eerste echte wielerkoers op de Mont Ventoux. Het was Le Circuit du Mont Ventoux. Sindsdien is de Mont Ventoux onderdeel van menig wielerwedstrijd, zoals de Tour du Vaucluse, de Dauphiné Libéré, Parijs-Nice en de Tour de France.

Feiten Mont Ventoux

• Stijgingspercentage is gemiddeld 7,5%
• Stijgingspercentage is maximaal, op 1000 meter, 11,8%
• Haarspeldbochten: 13
• Verkeer: veel
• Wegdek: goed

Klimtijden

De Mont Ventoux is binnen het uur te nemen, maar dat is voor de profs weggelegd. In twee uur is het voor een geoefende fietser te doen. Wie niet zo snel fietst, gemiddeld 7 km per uur, doet er drie uur over.

Observatoire

Op de top van de Mont Ventoux staan verschillende gebouwen: het Observatoire, een observatorium van de nationale meteorologische dienst, dat een tijd lang buiten dienst is geweest maar sinds 7 juli 2016 weer data verzamelt en doorgeeft (het meteorologische waarnemingssation werd in 1968 gesloten). Verder staat er een relaisstation voor telecommunicatie en een relaisstation voor telecommunicatie voor zowel het leger als voor TV- en radiozenders. Op de top staan verder stalletjes waar je een hapje en een drankje kunt kopen. Verrassend is de snoepkraam en een kraam met worst en koekjes. Het souvenirwinkeltje ontbreekt uiteraard niet. Daar is het certificaat 'Vainqueur du Géant de Provence' (Overwinnaar van de Reus van de Provence) te koop. Op de berg staat ook een kapel, de Sainte-Croix. En er is een stukje met prikkeldraad omheind. Daar liggen militaire installaties, wil het verhaal.

Bijzonderheden van de berg

• Op 19 november 1967 werd een windsnelheid van 320 km/u gemeten, de hoogst gemeten windsnelheid ooit;
• de mistral, relatief koude en droge wind, kan voor plotselinge temperatuurdalingen en extreme windstoten zorgen;
• de recordbeklimming staat op naam van de Spaanse profwielrenner Iban Mayo, die er in 2004 tijdens Dauphiné Libéré 55 minuten en 51 seconden over deed;
• in de winter is de top besneeuwd en kan de temperatuur dalen tot -27°C. Het kan er sneeuwen van november tot mei;
• de top van de berg is gemiddeld honderd dagen gehuld in mist of laaghangende bewolking.

Bergschoonmaak

Zoals op het strand de strandschoonmaak wordt gedaan, zo wordt op de Mont Ventoux jaarlijks een bergschoonmaak georganiseerd. De wielrenners, wandelaars en bezoekers met auto’s laten nogal wat rommel achter. Schandalig genoeg laat het toeristenseizoen zijn sporen na. Wie als vrijwilliger meehelpt met de bergschoonmaak maakt kans op bijvoorbeeld een vlucht per parapente vanaf de top van de Ventoux.

Lees verder

• Malaucène - geschiedenis van een dorp bij de Mont Ventoux
• Provence – van Luik via Metz en Nancy naar Dijon
• Provence – van Dijon door de Bourgogne
• Provence – van Beaune via Lyon naar Malaucène
• Provence – Gorges de la Nesque