De Zwitserse kantons op een rij

Vanuit welke richting je Zwitserland ook nadert, hoe dichter je bij de grens komt, hoe meer auto’s je ziet met de opvallende Zwitserse kentekens. De nummerborden, die al sinds 1932 op deze wijze gevoerd worden, vallen aan de voorzijde op door hun kleine formaat, de nummerborden achter op de auto’s omdat ze voorzien zijn van twee vlaggen: de Zwitserse links en rechts die van het kanton waar de betreffende auto vandaan komt. Zwitserland is opgedeeld in 26 kantons. Volgens de legende zwoeren vertegenwoordigers van de kantons Uri, Schwyz en Unterwalden op 1 augustus 1291 op de Rütliwiese een eeuwigdurende eed om elkaar te ondersteunen en te beschermen tegen de Habsburgse overheersing. Dit gegeven wordt gezien als de stichting van Zwitserse confederatie, in het Latijn Confederatio Helvetia, wat de afkorting CH op de Zwitserse auto’s en webadressen verklaart. De Zwitserse statenbond bestond tot de Franse revolutie uit onafhankelijke staatjes, die ten tijde van Napoleon werden verzameld in de Helvetische Republiek, een eenheidsstaat. Dit werd echter een mislukking, wat in 1803 resulteerde in het herstel van de confederatie. Het federale stelsel dat Zwitserland tegenwoordig kent, ontstond in 1848.

Federatie

Het ligt voor de hand om een kanton te vergelijken met een provincie, ten onrechte, want kantons vertonen eerder gelijkenissen met de Duitse bondslanden. Zwitserse kantons kennen elk een eigen grondwet en hebben een eigen parlement. Over alle zaken die buiten de grondwettelijke bevoegdheden van de Zwitserse confederatie vallen, kan een kanton zelfstandig beslissingen nemen. Op deze manier was het bijvoorbeeld mogelijk dat het conservatieve kanton Appenzell-Innerhoden pas in 1991 het vrouwenkiesrecht invoerde.

Kantons en halfkantons

De kantons die in 1291 betrokken waren bij de eed op de Rütliwiese, worden beschouwd als de ‘oerkantons’. Waren er in 1291 drie kantons, tegenwoordig zijn er vier kantons die deze eretitel dragen, aangezien het kanton Unterwalden bestaat uit de halfkantons Obwalden en Nidwalden. Dit fenomeen, het halfkanton, komt meer voor. Ook Basel en Appenzell zijn om politieke of religieuze redenen ooit in twee halfkantons verdeeld. Een halfkanton heeft één vertegenwoordiger in de kantonsraad (één van de twee kamers van het Zwitserse parlement), terwijl een kanton er twee heeft. Hoewel het begrip halfkanton officieel niet meer bestaat (de voormalige halfkantons worden nu als kantons beschouwd), wordt de term nog volop gebruikt.

Kantonwapens

Waar je ook bent in Zwitserland, behalve het Zwitserse kruis wappert overal het kantonwapen en beide vlaggen zijn zoals gemeld terug te vinden op de nummerborden. De Zwitsers zijn trots op hun land en op de streek waar ze vandaan komen en tonen dat op alle mogelijke manieren. Rond de nationale feestdag (1 augustus) zijn overal slingers te koop met daaraan alle kantonwapens, die je dan ook overal ziet hangen. In het onderstaande overzicht staan alle kantons vermeld met hun wapen, de gebruikelijke afkorting, de hoofdstad en het hoogste punt.

Over de tabel

Hoewel de kantons in de tabel op alfabetische volgorde zijn gerangschikt, is dit in Zwitserland niet de gebruikelijke volgorde. Normaal gesproken worden de kantons gerangschikt op basis van het jaar van toetreding tot de confederatie. In een veel voorkomende variatie wordt de lijst aangevoerd door de kantons Zürich, Bern en Luzern, waarna de overige kantons volgen op jaar van toetreding.

• Achter meertalige kantons (in Zwitserland wordt Duits, Frans, Italiaans en Rhetoromaans gesproken) staan indien van toepassing de namen waaronder ze ook bekend zijn.
• De jaartallen in de kolom 'toegetreden' verwijzen naar het jaar waarin een kanton zich aansloot bij de Zwitserse confederatie.
• De nummers achter de hoofdsteden verwijzen naar de kaart onder aan dit artikel en hebben geen administratieve betekenis.

Ga voor informatie over de vlaggen van de wereld naar de volgende special.

Lees verder

• Als Sjakie in de Chocoladefabriek: het Maison Cailler
• Bergwandelen met kinderen
• Flumserberg, de kindvriendelijke berg
• Dannebrog, de vlag van Denemarken