Vulkaaneifel: wandelingen voor groot en klein nabij Ulmen

Ulmen is een klein dorpje in de Vulkaaneifel. In en rond Ulmen kan je mooie wandelingen maken. Ulmen telt twee maren: de Ulmener Maar en de Jungfehrweiler. Rond deze twee maren kan je een rondwandeling maken en genieten van het water en de bijbehorende fauna en flora. Trek je de heuvels in, dan kan je het Bijenleerpad afleggen of de Heksenwandeling doen. Onderweg wordt er uitleg gegeven op informatieborden en leer je heel wat bij over de geschiedenis van de streek. Zin in een iets langere wandeling? Ook dat kan. Naast het Ulmener Maar vertrekt een eenentwintig kilometer lange wandeling die je van Ulmen naar Bad Bertrich voert. Informatieborden geven je veel uitleg.

• Ulmen
• Wandelen rond het Ulmener Maar
• Wandelen rond de Jungferweiher
• Het bijenleerpad
• De heksenwandeling: wandern bei Hexen, Henker und Halunken
• Het Vulkaneifel Maare und Thermen Pfad: van Ulmen naar Bad Bertrich
• Algemene aanbevelingen
• Overnachten

Ulmen

Ulmen is een klein, charmant dorpje in de Duitse Vulkaaneifel. Het maakt deel uit van de deelstaat Rijnland-Palts. Ulmen ligt op zo'n twintig kilometer ten westen van de Moezel en op zo'n twintig kilometer ten noorden van Daun. Anno 2020 wonen er een kleine 3000 zielen in het door de Duitse overheid erkend vakantieoord.

Wandelen rond het Ulmener Maar

Wat is het Ulmener Maar?

Het Ulmener Maar is een kratermeer. In de Vulkaaneifel zijn heel wat kratermeren. Het Ulmener Maar is het jongste van deze kratermeren. Het is zo'n 10.000 jaar oud en daarmee tevens ook de jongste vulkaan ten noorden van de Alpen. Op het diepste punt is het Ulmener Maar zo'n 37 meter diep en 325 meter lang. Het water van het 5,5 ha grote Ulmener Maar dient als drinkwater voor de plaatselijke bevolking van 70 omliggende dorpen. Hiervoor staat een waterzuiveringsstation aan de rand van het maar. In 2019 werd dit waterzuiveringsstation volledig vernieuwd en er is nu ook een wandelterras vanwaar je een schitterend zicht hebt op het maar. Officieel mag er in het Ulmener Maar niet gezwommen worden maar in de zomer kan je er bij goed weer over de koppen lopen. Het zwemmen wordt er dan ook gedoogd. Honden mogen echter niet in het water omwille van hygiënische redenen.

Een wandeling rond het Ulmener Maar

De wandeling rond het Ulmener Maar is een korte wandeling van een kleine twee kilometer. Je vertrekt op het kleine pleintje naast het maar. Hier is een klein ponton waar vaak vissers zitten. Op een infobord vind je inlichtingen over het maar en het ontstaan ervan. Langs een smal weggetje kom je bij de eerste informatieborden over de fauna en flora in de streek en rond het maar.

Oude bron

Wanneer je verder loopt, kom je een eerste bezienswaardigheid tegen: een oude bron, de “Dietzjes Bärechje” ook wel “kinderbron” genoemd. In de buurt van deze bron werden Keltische en Romeinse beelden gevonden. De naam kinderbron ontstond omdat bij deze bron eeuwenlang door vrouwen werd gebeden voor een snelle bevalling en voor het hebben van een gezond kind. Bij de bron staat ook een gebedstafel. Nu heeft men er ook een tafel met banken gezet. Vanop deze plek heb je een schitterend zicht op het dorpje Ulmen en de kerk. Het is ook een van de meest geliefde plekken om foto's van het dorp te trekken. De bomen bieden een prachtig kader voor de foto.

Burcht

Aan de linkerzijde heb je zicht op de burcht van Ulmen. Ook daar kan je naartoe wandelen. Een klein pad leidt je naar boven. Of je kan er geraken via het dorp via een grotere maar niet minder steile weg. Vanop de burcht heb je een prachtig zicht op het meer. Het water van de bron komt van de berg gelopen en loopt het maar in via een stenen hoofd aan de andere kant van het pad. Even verderop kom je bij het waterzuiveringsstation en het terras. Ook hier kunnen weer mooie plaatjes geschoten worden. Nog even verder, aan de andere kant van het maar, kom je voorbij mooie waterlelies en dan bij de ligweide. Even verderop ben je terug bij je uitgangspunt. Een korte wandeling die leuk is om met kleine kinderen te doen.

Wandelen rond de Jungferweiher

Wat is de Jungferweiher?

De Jungferweiher is ook een kratermeer (zie foto inleiding). Het is zo'n 118.000 jaar oud en daarmee het oudste van de maren. Vroeger werd het meer gebruikt als visvijver door de burchtheren. Het meer is groot (170.000 m²) maar niet zo diep (0,8 meter). In de loop der jaren is het grotendeels verzand. Later werd er turf gewonnen uit het meer om het huis te verwarmen. In het Jungferweiher mag je niet zwemmen en ook niet met een bootje varen. Het is sinds 1978 een natuurreservaat met een unieke fauna en flora. Vissen mag dan weer wel op deze plaats.

Wandeling rond de Jungferweiher

De wandeling rond de Jungferweiher is zo'n drie kilometer lang. Het hele parcours is vlak en dus erg geliefd bij wandelaars en joggers. De hele wandeling loopt naast het meer en er is weinig beschutting. Je loopt dus vaak onder de blakke zon of in de gietende regen. Aan de Jungferweiher is niet veel te zien, je komt hier echt voor de rust, het water en het landschap. Wie goed oplet, kan hier wel wat leuke fauna en flora spotten. Over deze fauna en flora kan je inlichtingen in drie talen (Duits, Engels en Nederlands) lezen op de informatieborden bij het begin van de wandeling, even voorbij de kleine parkeerplaats. Vooral in de herfst en in de lente valt hier heel wat te beleven. In de winter wanneer het vriest of sneeuwt kan je dan weer prachtige plaatjes schieten.

Vogels

In de Jungferweiher zijn er niet minder dan 220 vogelsoorten. Op verschillende plaatsen rond het maar zijn vogelhutten en pontons. Van hieruit kan je met het blote oog of met een verrekijker naar de vogels op en rond het meer in hun natuurlijke habitat kijken. Zo kan je kijken naar watersnippen, graspiepers, visarenden, meerkoeten, futen, kraanvogels, wintertalingen en klapeksters. Met wat geluk zie je ook een bontgekleurde ijsvogel.

Vissen

Ook in het water zit heel wat moois. Je vindt er alle meest voorkomende vissen uit Midden-Europa. Paling, forel, baars, snoek, karper, regenboogforellen, voorn, zeelt en snoekbaars. Op al deze vissen mag gevist worden. Niet vergeten een visvergunning aan te vragen want zonder mag je in Duitsland absoluut niet vissen!

Zwanenmosselen

In de Jungferweiher vind je ook zwanenmosselen. Zwanenmosselen zijn zoetwatermosselen, te vinden in stilstaand water. De grote schelpen kunnen tot wel 20 centimeter worden. De zachte mossel die er in zit, wordt vaak door eenden, ratten, muskusratten, reigers of meeuwen opgegeten. Meeuwen en reigers laten de mosselen vaak neervallen op stenen vanaf grote hoogte. Zo spatten de schelpen open en kunnen ze daarna de lekkere mossel opsmullen. Vaak vind je dus stukken schelp op de wandelpaden naast het meer. Soms kan je de zwanenmosselen ook aan je haak krijgen wanneer je gaat vissen. Worden ze niet gevangen, dan kan een zwanenmossel tot wel 12 jaar oud worden. De zwanenmossel is bruin-groen aan de buitenkant. Vanbinnen zit er parelmoer in en zijn ze dus hagelwit. Ze dragen bij tot het zuiveren van het water. Per dag gaat er wel tot 50 liter water door één schelp. De zwanenmossel is dus een nuttig diertje want hun aanwezigheid zorgt voor zuiver water. De zwanenmossel staat op de rode lijst. Je mag ze dus niet vangen en mee naar huis nemen voor in je eigen tuinvijver.

Libellen

In de zomer vliegen heel wat soorten libellen rond. Zo heb je de steenrode heidelibel, die, zoals zijn naam het zelf zegt, vuurrood is.
Ook de azuurwaterjuffer vliegt er in groten getale rond. Het gaat hier om een azuurblauwe libel met zwarte strepen. Met wat geluk zie je ook de blauwe glazenmaker. Deze libel heeft verschillende kleuren: blauw, groen, geel, zwart. Deze kleuren lijken wel een kaleïdoscoop op het lichaam. Wie deze beestjes wil fotograferen, moet snel zijn want ze zitten niet vaak stil!

Flora

Ook de flora is heel gevarieerd. In en rond de Jungferweiher vind je gele lissen, blauwe knopen, wateraardbeien, moerasspirea, gewone engelwortel, lisdodde, rus, knikkend nagelkruid, brede orchis en paardenhaarzegge. De wilgen rond het meer worden regelmatig geknot.

Het bijenleerpad

Het Bienenlehrpfad van Ulmen, oftewel bijenleerpad, is zo'n anderhalve kilometer lang en is lusvormig. Je doet er ongeveer een uur over. Zoals de naam het zegt, leer je tijdens deze wandeling over de bijen. Hoe maken ze hun honing en hoe lang duurt het? Steken ze? Hoe communiceren ze onderling? Om dit allemaal te weten te komen, moet je deze wandeling doen. Op de Kappenberg zoemen de bijtjes vrolijk rond op de purperen heide en in de wijngaarden. Overal vind je leerrijke informatieborden met weetjes over de bijen en over het beroep van imker. Ben je moe? Dan kan je even relaxen op de Eifelbanken.

De heksenwandeling: wandern bei Hexen, Henker und Halunken

Deze wandeling is een 8,1 kilometer lange lus. De bewegwijzering is een wit vlak met hierop een rode tekening van een heks op een bezem. De wandeling heeft als thema moord en berechtiging in en om Ulmen. Je doet er zo'n twee uur over.

Jungfernweiher

De start van de wandeling is op de parkeerplaats van de Aldi en de Edeka in het industriegebied van Ulmen, maar eigenlijk kan je overal beginnen aangezien het een lusvormige wandeling is. Start je in het industriegebied, dan begeef je je eerst naar de Jungfernweiher. Je loopt een klein stukje naast de oever van het maar.

Moorden, galgen en brandstapels

Daarna leidt de wandeling je door bossen en velden en wordt het een beetje griezelig. Je komt via galgen waar mensen aan werden opgehangen en via kruisen van drie geestelijken die hier werden omgebracht. Ook kom je voorbij een plaats waar dieven, heksen en moordenaars werden verbrand. De weg is prima aangegeven en tamelijk vlak voor de streek. Je vindt overal infoborden met uitleg maar zoals vaak, spijtig genoeg enkel in het Duits.

Het Vulkaneifel Maare und Thermen Pfad: van Ulmen naar Bad Bertrich

Om het Maare und Thermen Pfad af te leggen, volg je borden met een gele rechthoek met hierin een blauwe ovaal (het maar) met een groene rand rond. De wandeling is zo'n 35 kilometer lang en dankt zijn naam aan het begin- en eindpunt. Ulmen, het beginpunt heeft het Ulmenermaar. Bad Bertrich, het eindpunt, is een kuuroord en heeft thermen met glauberzout.

Deel 1: van Ulmen naar Lutzerath

Je vertrekt in Ulmen aan de Jungferweiher en gaat richting Ulmener Maar. Hier ga je naar boven en kom je aan bij de burchtruïne. Hier heb je een prachtig uitzicht over Ulmen en over het maar. Daarna gaat het door de velden naar de maïsmolen. Tussen de rotsen door kom je bij de Wollmeratherkopp aan en daarna aan het Lutzerather Panorama. Na deze wandeling heb je al 18,8 kilometer in je benen.

Deel 2: Van Lutzerath naar Bad Bertrich

Van Lutzerath naar Bad Bertrich is het nog eens 16,4 kilometer. Ben je geen geoefende wandelaar, dan kan je deze wandeling het best in stukjes doen. Bovendien is deze wandeling geen lus. Je moet dus ook nog eens terug naar Ulmen zien te komen. In Lutzerath kan je genieten van een panoramisch overzicht van de streek. In de Drei Eichen Hutte kan je even verpozen en kunnen de kinderen in de speeltuin hun energie kwijt. Daarna gaat het verder naast en over de Ussbach, een gezellig klaterende beek. Even verder kom je aan de Siebenbachblick, met weer prachtige vergezichten. Daarna gaat het steeds hogerop via smalle paadjes. Je gaat voorbij de Steinzeithöhlen (Vulkan Falkenlay) en komt tenslotte aan bij het Landschaftstherapeutischen Park Römerkessel in Bad Bertrich.

Algemene aanbevelingen

In de zomer kan het best warm zijn in de Vulkaaneifel en in de winter kan er sneeuw liggen. Goede wandelschoenen en een rugzak zijn dus zeker een must. Stop in je rugzak steeds een flesje water en iets om te eten. Afstanden worden soms onderschat en vaak zijn er geen tavernes of cafés onderweg. Neem zeker ook een plastic zak mee voor je vuil want onderweg vind je dikwijls geen afvalbakken. En last but not least: je fototoestel want er is overal wel iets moois te zien!

Overnachten

Wil je langere tijd in deze streek doorbrengen, dan zijn er overnachtingsmogelijkheden genoeg. Zowel in Ulmen als in Bad Bertrich vind je hotels. Verder vind je overal in de Vulkaaneifel heel wat Bed and Breakfast-accomodaties. Keuze te over!