Hierden, een dorp op de Veluwe

Hierden is een dorp in de gemeente Harderwijk in de provincie Gelderland. Het ligt in het noorden van de Veluwe en telt ongeveer 2700 inwoners. Het is een agrarisch dorp met vele Noord-Veluwse boerderijen, waarvan er veertien tot rijksmonument benoemd zijn. Het kasteel en landgoed de Essenburgh is in het bezit van de Norbertijnse kloosterorde, die in twee kloostergemeenschappen op het landgoed wonen, in de priorij de Essenburgh en in de communiteit Mariëngaard.

• Kasteel de Essenburgh
• Ligging
• Noord-Veluwse boerderijen

Kasteel de Essenburgh

In Hierden vind je kasteel de Essenburgh, een kasteel en een landgoed in het groene hart van de Veluwe. Dat is een streek met bossen en uitgestrekte heidevelden. Het kasteel werd waarschijnlijk in de dertiende eeuw gebouwd hoewel op de gevelsteen het jaar 1652 staat vermeld. In 1639 kocht Johan Coolwagen een gedeelte van het landgoed aan de Hierdensche Beek. Later, in 1652, bouwde zijn zoon Marten een huis op dit terrein, genaamd de Essenburg. In 1688 werd het landgoed verkocht aan de makelaar Zacharias Breske in Amsterdam, die het weer doorverkocht aan Cornelis Noorman. In 1721 kwam het door huwelijk in handen van de burgemeester van Harderwijk, mr. Antony van Westervelt. De tuin werd veranderd in een park met geschoren heggen, waterpartijen en sterrenbossen. In 1813 kwam het landgoed in het bezit van Samuel J. baron Sandberg en bleef familiebezit tot 1924. Daarna stond het leeg tot 1928 toen het gekocht werd door weduwe Johanna S. Goekoop-de Jongh. Zij bracht grondige veranderingen aan het huis aan en het park werd uitgebreid met rozentuinen, monumentale bruggen, pergola's, een tuinmuur met Griekse vazen en Griekse klassieke beelden in de gazons. Ook werden bij de verbouwing de ramen vervangen en de ingang van het kasteel werd veranderd.

Tot 1972 hoorde het kasteel bij het dorpje Hulshorst in de gemeente Ermelo maar na de gemeentelijke herindeling ligt kasteel de Essenburgh in Hierden. Sinds 1950 is het kasteel in het bezit van de Norbertijnen. Het kasteel wordt tegenwoordig onder andere gebruikt als hotel. Van de achtendertig hotelkamers zijn zes kasteelkamers te huur die in de oorspronkelijke stijl zijn ingericht. Ook worden de zalen gebruikt voor conferenties, vergaderingen en worden er cursussen en trainingen gegeven. In de kasteeltuin worden tuinconcerten gehouden. Het kasteel wordt ook gebruikt als trouwlocatie. Daarvoor is het prima geschikt met zijn verschillende zalen, de prachtige trappen en de gewelvenkelder. De kasteeltuin is een mooie achtergrond voor de trouwfoto's.

Norbertijnen

De Norbertijnen hebben zich in Hierden gevestigd toen de abdij van Berne in Heeswijk (Noord-Brabant) te vol raakte. Sinds 1943 werd al gesproken over een nieuwe plek voor de Norbertijnen. Maar in 1945, toen het aantal kandidaten opnieuw was toegenomen, werd er serieus naar een nieuwe locatie gezocht. Op 20 juli 1950 vertrokken een twintigtal abdijbewoners naar Kasteel de Essenburgh. De priorij de Essenburgh is het mannenklooster van de Norbertijnen. De Norbertijnen is een kloosterorde van reguliere kanunniken van de Orde van Prémontré. Kanunnik is een titel die gegeven wordt aan bepaalde geestelijken binnen sommige christelijke kerkgemeenschappen. Een reguliere kanunnik maakt deel uit van de samenleving en leeft in een kloostergemeenschap. Reguliere kanunniken bestaan al sinds de twaalfde eeuw en leven volgens een orderegel. In de meeste gevallen is dat de Regel van Augustinus. Ze leggen drie kloostergeloften af, die van zuiverheid, armoede en gehoorzaamheid. Daarnaast zijn er ook de seculiere kanunniken, zij zijn priesters binnen de Rooms-katholieke kerk.

Zustergemeenschap

Er is sinds 1992 een zustergemeenschap, de vrouwelijke Norbertijnen wonen in de kloostergemeenschap Mariëngaard. Eind 1991 heeft abt Ton Baeten toestemming gegeven om de vereniging Mariëngaard op te richten. Sinds september 1992 is Mariëngaard erkend door kardinaal Simonis als zelfstandig onderdeel van de Nederlandse kerkprovincie.

Bos- en Landgoedweken

Drie keer per jaar worden landgoedweken gehouden door de kloostergemeenschappen. Het is bedoeld voor mensen die behoefte hebben aan een week van bezinning. Om zo tot rust te komen door samen met de kloostergemeenschap te leven en werkzaamheden op het landgoed te verrichten.

Ligging

Het dorp ligt aan de Hierdensche Beek die door een kleine dalvlakte stroomt van het Uddelermeer naar het Veluwemeer. Waarschijnlijk is de vallei aan het einde van de voorlaatste ijstijd gevuld geweest met een smeltwatermeer. De grote verscheidenheid aan gesteenten die voorkomt in de vallei is uniek. De stenen werden vanuit Scandinavië, het Oostzeegebied, het Rijn/Maasgebied en Noord-Duitsland aangevoerd. Lokaal wordt de beek anders genoemd. Zo heet de beek bij Leuvenum de Leuvenumsche Beek en bij Staverden de Staverdensche Beek.

Noord-Veluwse boerderijen

In Hierden zijn veertien boerderijen aangewezen als rijksmonument. Het zijn veelal Noord-Veluwse boerderijen met een rieten dakconstructie.

Lees verder

• Delft - De Prinsenstad
• Leiden - De Sleutelstad