Stedentrip Zürich - Twee gezichten voor de prijs van één

Net als de Romeinse god Janus heeft de Zwitserse stad Zürich twee gezichten: een Middeleeuws-Mediterraans sfeertje in de binnenstad en een trendy en hippe buitenkant. De Zwitserse frank mag dan duur zijn, In Zürich rendeert hij alvast twee keer. Deze stad is een aanrader voor een stedentrip.

Middeleeuwse hart vanurich

Wat hebben Zwitsers toch met treinen en techniek? In Zürich tronen beide in het imposante Hauptbahnhof. Op amper tien minuten sporen van de luchthaven Kloten ligt een station dat een dorp op zich vormt. Aan de zuidelijke zijde, net over de smaragdgroene rivier Limmat, ligt het oude stadsdeel. Ze hebben nooit een oorlog meegemaakt en deze stad is nooit afgebrand. Dus is het middeleeuwse hart van de stad zalig intact gebleven. Wandel door de Niederdorfstrasse langsheen boetiekjes, antiquariaten, boekenwinkels en trattoria’s voor een pittoreske uitzicht .

Te schoon

Aan de Quaibrücke kijken we over het meer van Zürich. In hun ijver om alles kraaknet te krijgen, maken ze hier zelfs
het water schoon. “Zo schoon dat de vissen het lastig krijgen in ons meer. Te weinig plankton. Maar aan de andere kant: het water is drinkbaar.” Fijn nieuws voor de inwoners en bezoekers die zich ’s zomers met graagte in het warme water werpen om een streepje te trekken. “Zelfs Tina Turner zie je hier geregeld baantjes zwemmen.

Aan de zuidkant van de oude binnenstad ligt een van de strafste musea voor moderne kunst van Europa. Met de Zürich Card raak ik het Kunsthaus Zürich binnen zonder dure franken te moeten neertellen. Ik zou er nochtans met plezier voor betalen. Indrukwekkend hoeveel topwerken van absolute helden het Kunsthaus heeft weten te verzamelen. Allicht met dank aan de vele stichtingen die als satellieten rond alle grote banken en verzekeringsinstellingen cirkelen kan je hier stukken bewonderen van onder meer Klimt, Picasso, Mondriaan, Kandinsky, Warhol en ander schoon volk.Het valt me op hoe rustig het hier is: erg weinig bezoekers en erg weinig bewakers. Is iedereen te druk bezig met geld te verdienen?

Lenin's Rekening

We lopen terug de binnenstad in, tot aan het Cabaret Voltaire. ‘Préparation pour un miracle’ lezen we op de muur van het huis waar in 1961 het dadaïsme als kunststroming tot stand kwam, onder impuls van de Zürcher Richard Hülsenbeck. De nihilistische stroming bleef niet lang standhouden, maar gaf aan Zürich een fl air van anarchie, nihilisme, zelfs infantilisme. Allemaal verfrissend, vinden we, als we door de oude binnenstad lopen.

Misschien vond ook Lenin het dadaisme wel een boeiende denkoefening. Want wat verder botsen we op het huis waar hij tussen 1916 en 1917 woonde. Hier kon hij in alle rust – in een oorlogloos Zwitserland – zijn revolutionaire ideeën te boek stellen. Ursula: “Toen hij in 1917 vertrok, liet hij op zijn bankrekening 5 Zwitserse frank staan. Zijn nicht erfde die rekening in 1934, maar vond het bedrag mét intrest nog altijd de moeite niet. En dus bestaat Lenins rekening nog altijd. Alleen weet echt niemand hoeveel franken er ondertussen op staan.” Het Zwitserse bankgeheim maakt dus zelfs voor een volbloed communist geen uitzondering.

Rode lichtjes

Aan de Paradeplatz hebben de grote banken zich in elkaars buurt geschurkt. Nergens anders in Zwitserland kan het fi nanciële hart harder bonken dan in deze buurt, aan de westzijde van de Limmat. Maar wij laten het grootkapitaal én de aangrenzende Bahnhofstrasse, een shoppingparadijs, voor wat ze zijn en reppen ons noordwaarts. In het noordwesten van Zürich leren we graag het andere gezicht van die Zwitserse Janus kennen.

In Kreis 4 en Kreis 5 – onder die noemer zijn beide wijken algemeen bekend – leeft een ander Zürich. Nog nooit hadden we een vrouwelijke gids op leeftijd die zo meticuleus wist te vertellen over een hoerenbuurt. Want Kreis 4 telt behoorlijk wat cafés met rode lichtjes, seksshops en ‘sigarenwinkeltjes’ (waar je vroeger meer kon kopen dan een sigaar), vooral in de vele zijstraatjes van de Langstrasse. Elisabeth Brem: “Hoofdzakelijk Oost-Europese meisjes werken er nu, verleid door een mooi en rijkelijk leven in deze grootstad. In werkelijkheid werken ze voor superrijke Hongaarse en Bulgaarse pooiers.”

Niet toevallig lag in deze buurt ook een kazerne. Maar die is verhuisd, en nu ligt het terrein er wat verwaarloosd bij. Nu loop je over wat ooit een statig binnenplein geweest moet zijn en lezen wat de lokale junkies denken van de Zwitserse frank: ‘Und Geld stinkt doch…’. Het is niet duidelijk waarom de jongelui hun verzuchting geen anderhalve kilometer zuidwaarts, in het bankendistrict neerpenden. “Sommige inwoners van onze stad noemen Zürich liever ‘Zu Reich’.” Laten we er geen doekjes om winden: zelfs in het eerder arme Kreis 5 heerst niet de armoede die we in sommige Brusselse wijken kennen. De buurt langsheen de Langstrasse is vooral bekend om haar multiculturele atmosfeertje. Hier zouden meer dan 140 verschillende nationaliteiten samenleven. Ze doen hun boodschappen in de vele minimarktjes die van de Langstrasse de ‘Bahnhofstrasse van de arme man’ maken.

Bezoeken in Zürich

• Eén museum móet je gezien hebben:het Kunsthaus Zürich herbergt een van de meest indrukwekkende collecties moderne en hedendaagse kunst ter wereld. Een goede audiogids leidt je rond door zoveel moois. HEIMPLATZ 1 | WWW.KUNSTHAUS.CH |

• Probeer een concert bij te wonen in de Tonhalle, de concertzaal met de beste akoestiek ter wereld! Musici uit de hele wereld komen hier hun beste noten spelen. Vlak naast het concertgebouw ligt overigens het Kongreshaus. CLARIDENSTRASSE 7 | WWW.TONHALLE-ORCHESTER.CH.

Te doen in Zürich

• Wie het wat actiever wil, kan op veel plaatsen het meer van Zürich induiken. ’s Zomers is het water zo’n 22 graden warm. Op verschillende plaatsen langs de oever van de Limmat, de rivier die vanuit het meer naar het noorden stroomt, is het ook heerlijk zwemmen. Langs diezelfde oevers van zowel het meer als de rivier lopen keurig onderhouden fiets- en wandelpaden. Heerlijk joggen in de opvallend zuivere lucht van Zürich.

• Op verschillende plaatsen in de stad kan je gratis een fiets huren (onder de catchy titel ‘Züri Rollt’). Je geeft je identiteitskaart en 20 CHF als borg en kan beginnen trappen. Let wel, de stad is zelden helemaal plat.

• Koop zeker en vast een Zürich Card. Die geeft je gratis toegang tot het openbaar vervoer, inclusief de boten op het meer. Niks zo leuk als doelloos een eindje meevaren. Kijk op de website WWW.ZUERICH.COM voor meer informatie.

Toeristische info

• Zürich Tourismus | HAUPTBAHNHOF, 8021 ZÜRICH,TEL. 041/44.215.40.00 | INFORMATION@ZUERICH.COM, WWW.ZUERICH.COM.
• Zwitserland Toerisme | TEL. 00800/100.200.29 OF 100.200.31, INFO@MYSWITZERLAND.COM | WWW.MYSWITZERLAND.COM.
• Swiss vliegt meerdere malen per dag naar Zürich.Vanaf de luchthaven is het dik tien minuten treinen tot het Hauptbahnhof. WWW.SWISS.COM.
• Download gratis de iApp City Guide Zürich op MYSWITZERLAND.COM/MOBILE.

Lees verder

• Barcelona - De ultieme stedentrip
• Lissabon - Citytrip
• Stedentrip Rome
• Stedentrip Kassel - De schone slaapster