Aardenburg: Zeeuwse stad vol historische bezienswaardigheden

Aardenburg ligt in Zeeuws-Vlaanderen. Het is een onderdeel van de gemeente Sluis. In de 21e eeuw is Aardenburg nog maar een kleine stad. Op veel plekken in deze plaats zijn voor toeristen echter nog overblijfselen te bezichtigen uit de rijke historie van Aardenburg, zoals oude stadspoorten en Romeinse fundamenten. In deze Zeeuwse stad bevindt zich onder meer ook het Gemeentelijk Archeologisch Museum Aardenburg. Dit museum heeft veel aandacht voor het Romeinse en middeleeuwse verleden van Aardenburg. De bekendste en oudste kerk van Aardenburg is de Sint-Bavokerk. Een andere interessante kerk in deze stad is de Heilige Maria Hemelvaartkerk.

Geschiedenis Aardenburg

De geschiedenis van Aardenburg is, vergeleken met de meeste Nederlandse steden, zeer rijk en lang. De Romeinen bouwden op deze plek een legerfort. Hierbij ontstond een handelsplaats die beschouwd kan worden als de voorloper van Aardenburg. In de middeleeuwen was Aardenburg een bloeiende havenstad. Het behoorde tot de grootste plaatsen in het gebied dat later Nederland zou worden. In de 21e eeuw wonen er daarentegen nog maar circa 2000 mensen in deze plaats.

Archeologisch Museum: Romeinen en middeleeuwen

Aan de Marktstraat 18 in Aardenburg bevindt zich het Gemeentelijk Archeologisch Museum Aardenburg. Het is gevestigd in een 17e eeuws pand. Het museum werd geopend in 1969. Het heeft een interessante collectie, waarin onder meer veel aandacht is voor het dagelijks leven in de Romeinse tijd in Aardenburg. Zo krijgt men antwoord op vragen zoals: wat at men en dronk men in die periode? Daarnaast is er in dit museum veel aandacht voor de middeleeuwse glorietijd van deze Zeeuwse stad, toen het een onderdeel was van de handelsorganisatie 'de Londense Hanze'.

Bezienswaardigheden: stadspoorten en fundamenten

Wanneer men door de straten van Aardenburg doolt, dan ziet men op veel plekken nog overblijfselen van de lange en rijke geschiedenis van deze stad. Zo zijn er nog enkele oude stadspoorten te zien, zoals de Westpoort en de Kaaipoort. Ook zijn er gerestaureerde fundamenten uit de Romeinse tijd te bezichtigen van de 'Porta Principales'. Deze bevinden zich aan de Burchtstraat.

August Vorsterman van Oyen

Aan het marktplein van Aardenburg bevindt zich het voormalige stadhuis. Op het plein staat een gedenkteken ter ere van George Auguste Vorsterman van Oyen (1836-1915). Als politicus, hoofdonderwijzer, landbouwpionier en initiator van diverse verenigingen was hij belangrijk voor de ontwikkeling van de streek rond Aardenburg.

Kikkerfontein: Aardenburgers heten kikkers

Een aardige bezienswaardigheid in het centrum van Aardenburg is de Kikkerfontein. Deze bevindt zich aan het Kaaiplein. In deze fontein zitten beelden van kikkers. De term 'kikkers' is van oudsher de spotnaam van de inwoners van Aardenburg. Op den duur hebben ze dit als een geuzennaam omarmd. Er zijn twee verschillende verklaringen voor die naam. De ene is dat de fanfare van Aardenburg groene kleding droeg. De andere is dat men in het dialect van Aardenburg vaak 'kik' zegt in plaats van 'ik'.

De grote kerk van Aardenburg: de Sint-Bavokerk

Eén van de belangrijkste monumenten in Aardenburg is de Sint-Bavokerk, die ook wel de Sint-Baafskerk wordt genoemd. In het jaar 959 is er op deze plek al een kerk gebouw door monniken uit Gent. Deze kerk is vervolgens diverse malen uitgebreid en herbouwd. In het jaar 1202 viel de kerk ten prooi aan een grote brand. Vervolgens werd er een nieuwe kerk gebouwd. De kerktoren van die 13e eeuwse kerk is in de 21e eeuw nog steeds de toren van de Sint-Bavokerk.

Scheldegotiek

Deze kerk is een beroemd monument en wordt beschouwd als het belangrijkste Nederlandse voorbeeld van de bouwstijl 'Scheldegotiek'. In deze stijl worden elementen van de Romaanse en Gotische bouwstijlen verbonden. In het Frans noemt men deze stijl 'Gothique Tournaisien', oftewel: 'gotiek uit Doornik'. Deze stijl kwam namelijk veel voor in het bisdom Doornik. De steensoort die bij deze bouwstijl werd gebruikt, werd vaak ook in de streek van Doornik gewonnen. Van oorsprong was de Sint-Bavokerk van Aardenburg een katholieke kerk, maar deze grootste kerk van deze stad is al sedert vele eeuwen in handen van de protestanten.

R.K. Kerk Maria Hemelvaart

Een andere kerk in Aardenburg die zeker een bezichtiging waard is, is de rooms-katholieke Heilige Maria Hemelvaartkerk. In de middeleeuwen was Aardenburg een belangrijke bedevaartplaats voor de Mariadevotie. Na de opkomst van de reformatie leek daar definitief een einde aan te komen en moesten de katholieken hun kerkgebouwen (waaronder de grote Sint Bavokerk) overdragen aan de protestanten.

Mariadevotie

Rond 1850 kregen de katholieken in Aardenburg echter weer een eigen kerk met allure, waar men zeer trots op kon zijn: de Heilige Maria Hemelvaartkerk. Het is geen erg grote, maar wel een erg mooie kerk, die grotendeels in het teken staat van de Mariadevotie. Een grote rol daarbij speelt het beroemde verhaal van 'Maria met de inktpot'. Dit verhaal wordt vaak in verband gebracht met de middeleeuwse Mariadevotie in Aardenburg, maar dit klopt historisch gezien niet. De devotie in deze Zeeuwse plaats was in die middeleeuwse periode verbonden met andere verhalen en ook met een andere kerk, namelijk de Mariakerk, die ten onder is gegaan tijdens de reformatie en die tijdens de Tachtigjarige Oorlog (in 1604) is gesloopt.

Aardenburg als locatie voor toeristen

Aardenburg ligt in Zeeuws-Vlaanderen nabij de grens met België. Het is een fascinerend stadje dat zeker interessant is voor mensen met een grote historische interesse. Het is ook snel bereikbaar vanuit badplaatsen in Zeeland zoals Cadzand-Bad, Nieuwvliet-Bad en Groede-Bad. Wanneer de zon zich op een zomerdag wat minder laat zien dan gewenst is voor zonaanbidders op het strand, dan kan men in plaats van een dagje strand een dagje historie opsnuiven in Aardenburg. Een bezoek aan Aardenburg is ook uitstekend te combineren met bezoeken aan andere historisch interessante plekken in Zeeuws-Vlaanderen, zoals Sluis, Retranchement, IJzendijke en Sint Anna Ter Muiden.

Lees verder

• De geschiedenis van Aardenbug (Zeeland)