Mystrás, een bezoek waard

De Franse kruisridder Villehardouin heeft nooit kunnen bedenken dat zijn, in 1249 gebouwde, vesting in de Griekse Peloponessos, ooit nog eens een van de grootste bezienswaardigheden in Griekenland zou worden. Waarschijnlijk wilde deze man alleen maar veilig wonen en van een mooi uitzicht genieten. Mystrás is een spookstad uit de Byzantijnse tijd, te zien zijn er kerken en kloosters. De kerken zijn een combinatie van Hellenistische en Romeinse kerken

Mystrás (de heerseres)

In 1249 werd er door de Franse kruisridder, Willem ll van Villehardouin een vesting gebouwd op een 634 meter hoge uitloper van de Taigetos. De Taigetos is een bijna 120 kilometer lange bergrug in de Peloponessos, die Laconië en Messenië scheidt en zich uitstrekt van Megalopolis tot kaap Tainaron. Al vrij snel vestigden zich net onder de vesting bewoners van Sparta, deze rekenden op bescherming van de burgheer. Een nieuwe stad was geboren. Villehardouin werd tien jaar later gevangengenomen door de Byzantijnen en als losgeld eiste keizer Michaël Palaeölogos al zijn bezittingen in de Mórea, zoals het schiereiland toen heette. Zo werd Mystrás een Byzantijnse stad. De stad breidde zich al snel uit, in die tijd woonden er 42.000 mensen. De vesting werd van 1350 tot 1460 bewoond door de Byzantijse stadhouder, wat steeds een broer of zoon van de regerende keizer was. De stadhouders lieten kerken, kloosters en paleizen bouwen en maakten Mystrás tot een waar centrum van cultuur. Tegelijkertijd bloeide de zijde-industrie op en hield men de achteruitgang van Constantinopel op veilige afstand in de gaten.

Overheersing

Achtereenvolgens werd de stad overheerst door de Turken van 1460 tot 1687, daarna van 1687 tot 1715 door de Venetianen waarna wederom de Turken binnenvielen in 1715, zij heersten weer tot 1825. Tijdens de Russisch-Turkse oorlog van 1768 tot 1774 werden de Grieken door de Russen aangezet tot een opstand tegen de Turken. Toen de chaos tijdens deze mislukte opstand compleet was, stuurden de Turken een zooitje ongeregelde Albanezen om de Grieken een lesje te leren. Deze roversbenden trokken al plunderend de stad Mystrás binnen en legde deze in de as. Dit en de onafhankelijkheidsoorlog, waren het einde van de Byzantijse stad Mystrás. De onafhankelijkheidsoorlog was een oorlog tussen de Grieken en de Turken, die duurde van 25 maart 1821, waarop de Grieken zich onafhankelijk verklaarde van het Ottomaanse rijk, tot juli 1832 waarop de erkenning van de onafhankelijheid van het moderne Griekenland bevestigd werd met het Verdrag van Constantinopel. Tegenwoordig is 25 maart een nationale feestdag in Griekenland. De bewoners verhuisden naar het nieuw gebouwde Sparta, op zeven kilometer afstand van het verwoeste Mystrás.

Heden

Ook in 1994 beschoten partizanen elkaar nog van tussen de imposante ruïnes van Mystrás. Grenzend aan de ruïnes van Mystrás ligt een restaurant, de grootvader van de huidige eigenaar, begon in 1896 met de verkoop van kaas en melk. Vanaf de terassen kun je de ruïnes, het Frankische kasteel en Sparta zien liggen. Anno 2011, zo werd mij verteld door de gemeente, wonen er ongeveer driehonderdtachtig mensen in het moderne dorp Mystrás. Dit dorp ligt aan de voet van de uitloper, waar Villehardouin zijn vesting bouwde. In het dorp zijn een aantal restaurants en cafés, ook zijn er een eenvoudige supermarkt, een bakker, een postkantoortje en je kunt er geld pinnen.

Wandelen door het oude Mystrás

Op veel gedenkstenen en gebouwen kun je nog steeds de tweekoppige adelaar zien, wat het Byzantijnse wapen is. Ook de kerken in Mystrás laten duidelijk de Byzantijnse bouwkunst zien, deze stijl van bouwen komt door een combinatie van enerzijds de Hellenistische kerken, die een zadeldak hebben en anderzijds de Romeinse kerken die een typische koepel hebben, wat het symbool van de hemel is.

Kerken in Mystrás

De Agios (heilige) Dimitros, Dimitros was een Romeinse officier die in driehonderddrie na Christus de marteldood is gestorven in Thessaloniki. Deze kerk bereiken we via de poort in de stadsmuur en heeft schitterende beschilderingen op de muren. Deze fresco's waarop symbolische tekens en afbeeldingen van beroemde martelaren en heiligen staan, werden vaak gebruikt om de gelovigen die analfabeet waren toch godsdienstles te geven. De galerij boven werd gebruikt als ruimte waar vrouwen de dienst mochten bijwonen. De laatste Byzantijnse keizer Constantijn Xl, werd hier gekroond. De Agia (heilige) Sofia, dit is een kerk uit de veertiende eeuw, gebouwd door de eerste stadhouder van Mystrás. De kerk wordt betreden aan de noordkant en maar een aantal fresco's zijn bewaard gebleven. Een aantal andere fresco's zijn te zien in de twee oostelijke kapellen, waarvan er één te betreden is vanuit de kerk en de andere vanaf de buitenkant. De Evangelitsa, deze kerk stamt uit de veertiende- of vijtiende eeuw en is gebouwd in kruisvorm. De kerk is gedecoreerd in de vijftiende eeuw, behalve de iconenen standaard die, te zien aan de inferieure kwaliteit van de beschilderingen, afkomstig zijn uit de negetiende eeuw. De AgiosTheodori, de kerk is gebouwd in 1295 en de koepel wordt ondersteund door acht bogen, de kerk is in 1932 gerestaureerd door professor Orlandos.

Kloosters

Ook zijn er kloosters te bezoeken in Mystrás, waaronder de Moni Pantanassas, dit klooster heeft een mooie oude kloosterkerk, deze is gebouwd in 1428. In het klooster wonen nog een aantal nonnen, dit zijn de enige bewoners van het oude Mystrás. Zij houden zich in leven door schenkingen en door zelf kleedjes te borduren, die te koop worden aangeboden. In de kloosterkerk worden door de nonnen, nog steeds diensten gehouden. De Panagia Odigitria is een klooster uit de veertiende eeuw en de Perivleptou is een veertiende eeuws klooster dat gedeeltelijk uit de rotsen gehakt is.

Ruïnes

Wanneer je langs de helling omhoog kijkt, zie je veel ruïnes van huizen, het moet er drukbevolkt geweest zijn met 42.000 inwoners. De dieren verbleven op de benedenverdieping, deze werden gebruikt als stal. Op de eerste verdieping huisden de bewoners zelf, water werd bij de bronnen gehaald door middel van kruiken. Bovenaan ligt de vesting, het paleis van de stadhouder, deze is gebouwd in een L-vorm. Er zijn nog tekeningen en beschrijvingen bewaard gebleven, dus het paleis kan nauwkeurig worden gerestaureerd.

Nog meer te zien in Mystrás

De Monemvasiapoort, boven deze poort ligt de bovenstad, waar de bevoorrechten woonden. De poort stamt uit de dertiende eeuw. De Nauplion-poort, dit is een zwaar versterkte poort die dicht bij het paleis ligt. Het kleine paleis, dit is een adelijke woning die stamt uit de dertiende eeuw, de woontoren is er later aangebouwd. En het Huis Laskaris, dit is een patriciërswoning met een breed bordes

Lees verder

• Monemvasia een rots in de branding
• Athene, hoe is het leven daar?
• Griekse eilanden, groen en rustig