Monemvasia een rots in de branding

Door een aardbeving werd het schiereiland Monemvasia een eiland. Moeilijk in te nemen doordat het omringd wordt door water en er bijna niet tegenop te klimmen is. Een eiland met een stad die vanaf het vasteland niet te zien is. Een eiland met een bovenstad die tot ruïnes uiteengevallen is, maar waar het uitzicht zeer de moeite waard is. Een eiland waarvan de benedenstad veel toeristen trekt vanwege zijn charme, de pittoreske straatjes en de vele historische bezienswaardigheden en kerkjes.

Het eiland

Monemvasia ligt in het zuidoosten van de Peloponnesos in Griekenland, in de provincie Lakonië. Een aardbeving in het jaar 375 maakte van het schiereiland een eiland. Een lange brug verbindt Monemvasia met het vaste land. Aan deze enige ingang dankt het eiland zijn naam, ‘Moni’ wat alleen betekent en ‘Emvasi’ wat ingang betekent. Door de eeuwen heen is Monemvasia in vele handen geweest. Lakonische stammen zochten hun toevlucht op het eiland toen ze werden opgejaagd door woeste horden uit het Noorden. Zij stichtten er in de zesde eeuw onder de regering van de Byzantijnse keizer Maurikios een stad, vanaf het vasteland was en is deze stad niet te zien. In de achtste eeuw was Monemvasia al een bloeiende handelsnederzetting door zijn strategische ligging. In 1249, na een beleg van drie jaar, veroverde de Frankische edelman ‘de Villehardouin’ de stad. ‘De Villehardouin’ moest de stad afstaan aan de Byzantijnse keizer, Michaël VIII Palaiologos, in ruil voor zijn vrijheid. Dat was het begin van een nieuwe bloeitijd van de stad. Monemvasia groeide uit tot de belangrijkste haven van het despotaat Morea, dit was een zelfstandig Byzantijns vorstendom op de Peloponnesos, toen Morea genoemd. Mystras was de hoofdstad van het toenmalige despotaat Morea.

Veroverd

Vele malen ging de stad over in andere handen, van 1460 tot 1464 was de toenmalige paus er zelfs de baas, dit kwam doordat het despotaat Morea werd afgeschaft en de stad tijdelijk een protectoraat van de pauselijke staat werd. Afwisselend veroverden de Venetianen en de Turken de stad, in 1463 erkenden de Monemvasianen de Venetianen als hun heersers. In 1540 werd de stad zonder ook maar een enkel gevecht uitgeleverd aan de Turken. Tot in 1690 de Venetianen de stad weer heroverden. Een tweede Turkse overheersing kwam in 1715 en duurde tot 1821. In datzelfde jaar, tijdens de eerste dagen van de Griekse onafhankelijkheidsoorlog, werd het Turkse garnizoen belegerd en ondanks hun overgave, werden zij door Griekse vrijheidsstrijders uitgemoord. In 1911 verlieten de laatste inwoners van de bovenstad hun huizen, waarna de gebouwen zwaar hebben geleden onder de verwaarlozing. Tegenwoordig is er weer volop belangstelling voor de culturele en historische waarde van Monemvasia en worden de gebouwen en kerken hersteld.

De bovenstad

Van de bovenstad, waar in vroeger tijden de rijke families woonden, is niet veel meer over dan ruïnes. De grote Agia Sofia kerk bovenop de rots is het enige gebouw dat nog in redelijke staat verkeert. De weg ernaartoe is niet gemakkelijk, goede schoenen zijn aan te raden, ook is enige voorzichtigheid geboden aangezien de stenen weg glad is. Het is een behoorlijke klim, waar je de tijd voor moet nemen en een flesje water voor onderweg is onontbeerlijk. Het uitzicht dat je hebt wanneer je eenmaal bovenop die rots staat, maakt de klim zeer de moeite waard.

De benedenstad

Om in de bovenstad te komen, wandel je eerst door de benedenstad. Daar kom je door over de lange brug te gaan, die van de voorstad ‘Gefira’, wat brug betekent, naar het eiland Monemvasia loopt. Daar kun je een lokale bus nemen die je tot aan de benedenstad brengt. De benedenstad ligt hoog op de rots en is vanaf het vasteland niet te zien. Je komt de stad te voet binnen door een poort, auto’s kunnen er niet doorheen.

Bij verbouwingen worden paarden ingezet die de materialen de stad binnen brengen. Smalle straatjes met winkeltjes en cafeetjes met schitterende vergezichten, nemen er de overhand. Overal zie je invloeden van de Venetiaanse, de Turkse en de Byzantijnse overheersingen. Er zijn maar liefst tweeëntwintig kerken in Monemvasia, waarvan er vele het bezichtigen waard zijn. Op het eerste plein staat de Christos Elkomenos Kathedraal, deze is gebouwd in de zestiende eeuw, bovenop de fundamenten van een ander godshuis. Op hetzelfde plein heb je een prachtig uitzicht over de zee. Ook staan er hele oude bomen die vanuit het midden gescheurd zijn maar nog steeds bloeien. Je kunt uren door de wirwar van straatjes slenteren, genieten van doorkijkjes, uitzichten, winkeltjes en ergens gaan zitten om koffie te drinken of iets te eten. Er zijn een aantal hotels waar je rust en een prachtig uitzicht hebt. Monemvasia is een unieke plek die iedereen die in de buurt is, zou moeten ervaren. Een unieke kans om op een historische plek te staan en te genieten van wat het in deze tijd te bieden heeft.

Lees verder

• Mystrás, een bezoek waard
• Griekse eilanden, groen en rustig
• Athene, hoe is het leven daar?