Mooi natuurverschijnsel: krijtrotsen Denemarken en Duitsland

In het Duitse Mecklenburg-Vorpommeren ligt het schiereiland Rügen. Dit eiland heeft prachtige witte krijtrotsen. De bekendste zijn die van Köningsstuhl. Deze krijtrots is rond de 118 meter hoog en eindigt in de Oostzee. In buurland Denemarken zijn ook schitterende witte krijtrotsen. Dat is het geval bij Møns Klint op het schiereiland Møn. Verderop op het schiereiland Seeland – richting Kopenhagen – liggen in de gemeente Stevns de krijtrotsen van Stevns Klint.

• Krijtrotsen
• Ontstaan krijtrotsen
• Denemarken
• Møns Klint
• Natuur
• Erosie: pas op
• Niet klimmen
• GeoCenter Møns Klint
• Toegangsprijs, openingstijden en parkeren
• Wandelen bij de krijtrotsen van Møns Klint
• Stevns Klint
• Koude Oorlogmuseum: Stevnsfort
• Højerup kerk
• Openingstijden (2019)
• Stevns Klint Trampesti
• Holtug Krittbrud en Boesdal Kalkbrud
• Faxe krijtsteengroeve
• Zelf naar fossielen zoeken
• Duitsland: Rügen
• Jasmund National Park

Krijtrotsen

Krijtrotsen zie je al van heel ver. Dat komt door de vaak witte kleur. Als de zon erop schijnt, lijken ze nog witter. Er zijn ook krijtrotsen die gelig of grijs van kleur zijn. Deze rotsen vind je juist weer meer richting het Middellandse Zeegebied. Daarnaast zijn er ook krijtrotsen in Engeland en Frankrijk.

Ontstaan krijtrotsen

Krijtrotsen zijn ontstaan tijdens het Krijttijdperk. Dit tijdperk was er ongeveer 60 tot 100 miljoen jaar geleden. In die tijd was het behoorlijk warm op aarde en was er sprake van een hoge zeespiegel. Grote delen van Europa bestonden toen uit zee: de Krijtzee. Op plaatsen waar juist minder water stond, werd door de warme temperatuur kalk en kalksteen en zelfs mergel afgezet. De toen levende organismen in dat water zijn nu nog als fossielen in krijtrotsen te vinden.

Denemarken

In Denemarken zijn op twee plekken krijtrotsen te vinden. Dat is het geval op het eiland Møn en op het eiland Sjælland (Seeland). Op het eiland Møn zijn de krijtrotsen van Møns Klint en de krijtrotsen van Hvide Klint. Deze laatstgenoemde krijtrotsen liggen aan de andere kant van het eiland, in het Roskildefjord. De krijtrotsen zijn een stuk lager dan die van Møns Klint. Op het eiland Sjælland (Seeland) zijn de krijtrotsen van Stevns Klint. Verder zijn er een aantal krijtsteengroeves waar je naar toe kunt om zelf op zoek te gaan naar fossielen.

Møns Klint

Op het eiland Møn liggen de krijtrotsen van Møns Klint. Zij liggen in het gebied Høje Møn en zijn maximaal 143 meter hoog. De krijtrotsen zijn over de hele wereld bekend. Toeristen van heinde en ver komen dan ook naar de krijtrotsen om ze te bewonderen. Sinds 1983 is het een beschermd gebied, met als doel de krijtrotsen te behouden. Maar dat niet alleen. Ze proberen ook de daar levende slechtvalk te beschermen en het beukenbos en de weilanden in de buurt van de kliffen.

Natuur

De natuur is bij Møns Klint erg divers. Als je met de auto aan komt rijden, verwacht je eerlijk gezegd niet eens dat er hoge kliffen zijn. Alles wat je ziet is bos en uitgestrekte weilanden. Pas vanaf de grote parkeerplaats krijg je het gevoel dat er toch kliffen zijn. Bij de rotsen leven slechtvalken. Ze waren jaren lang niet meer te zien in Denemarken en Møns Klint is een plek waar ze weer broeden. Ze hebben hun nesten in of op de rotsen. De beuken in het Klinteskovenbos rond Møns Klint zijn al meer dan 400 jaar oud. In de weilanden bij Høvblege en Jydelejet en in het Klinteskovenbos groeien meer dan 18 verschillende soorten orchideeën. Zij zijn beschermd en mogen absoluut niet geplukt worden. Zowel het bos als de weilanden zijn kalkhoudend.

Erosie: pas op

De rotsen zijn net zoals de rotsen in in Engeland, Frankrijk en het Middellandse Zeegebied onderhevig aan erosie. Het kan zomaar gebeuren dat er een stuk afbreekt en in de diepte valt. Tijdens het smelten van de sneeuw, bij extreme droogte en bij hevige regenval is dit gevaar groter, maar het kan natuurlijk ook op een ander moment gebeuren. Bij de kliffen staan dan ook waarschuwingsborden. Møns Klint wordt jaarlijks 2 tot 4 centimeter kleiner. In 2007 is een stuk van Møns Klint - Store Taler - in de zee gestort. Dit stuk vormt nu een schiereiland met een grootte van 300 meter. Er vallen wel vaker stukken klif in het water, maar niet met zo'n omvangrijke grootte.

Niet klimmen

Je mag absoluut niet op de rotsen klimmen! Dit kan gevaar voor jezelf en voor anderen opleveren. Daarnaast mag je ook niets van de rotsen naar beneden gooien. Veiligheid staat altijd voorop!

GeoCenter Møns Klint

Bij Møns Klint is het GeoCenter. Daar kom je veel te weten over hoe de zeebodem er 70 miljoen jaar geleden eruit zag en welke dieren er toen leefden. Er staan skeletten van diverse dieren opgesteld en ook liggen er fossielen. Er is veel te doen: kinderen kunnen klimmen in een klimhal, maar je kunt ook in de bioscoop kijken naar het leven van toen. In de shop kun je verschillende souvenirs kopen, bestaande uit onder andere sieraden, fossielen, ansichtkaarten en kleding.

Toegangsprijs, openingstijden en parkeren

Het GeoCenter is niet het hele jaar door geopend. Vanaf Pasen tot eind oktober kun je er een bezoekje brengen. De openingstijden variëren per periode. De kosten voor toegang per persoon bedragen in 2019:

• volwassen DKK 145
• kinderen van 3-11 jaar DKK 95

Bij het GeoCenter is een groot parkeerterrein. Een parkeerticket kost DKK 35.

Wandelen bij de krijtrotsen van Møns Klint

Er zijn twee wandelroutes die beginnen bij het GeoCenter bij Møns Klint. Dat zijn de noordelijke route van 2,7 kilometer en de zuidelijke route van 2,3 kilometer. De noordelijke route voert langs het hoogste uitkijkpunt van 128 meter hoogte. Volg je de zuidelijke route, dan kom je langs de top van de krijtrotsen en aan de voet van de rotsen op het strand. Bij deze route neem je een tweetal trappen van 468 en 494 treden. Voor beide routes geldt dat het uitzicht magnifiek is.

Naast de wandeling bij de krijtrotsen van Møns Klint, zijn er in de omgeving ook nog andere wandelroutes. Deze variëren van 2,2 kilometer tot 9 kilometer. Bij de meeste beginpunten kun je de auto parkeren.

Stevns Klint

Langs de kust van het eiland Sjælland zijn, in de gemeente Stevns, de krijtrotsen van Stevns Klint. Zij staan sinds 2014 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De krijtrotsen nemen ongeveer 20 kilometer van de kustlijn in en zijn maximaal 41 meter hoog. De rotsen zijn rond de 65 jaar miljoen jaar oud en herbergen vele fossielen van zeediertjes. De bovenste laag van de rotsen is hard. Dat deel werd gebruikt voor het bouwen van huizen. Het krijt onder aan de rotsen – dus bij de waterkant – is een stuk brozer en brokkelt gemakkelijk af. Dit komt door weer en wind (erosie).

Koude Oorlogmuseum: Stevnsfort

Tijdens de Koude Oorlog (1947-1991) werd er 18 meter onder de grond een fort gebouwd. Dit fort kreeg de naam Stevnsfort. Het fort was 1,7 kilometer lang en er stonden allemaal verdedigingsapparaten, zoals kanonnen. In dit fort waren 40 jaar lang 24 uur per dag mensen aanwezig. Mocht de oorlog tussen oost en west daadwerkelijk uitbreken, dan konden ze direct actie ondernemen. Het is mogelijk om het fort van binnen te bezichtigen. Dit kan allen door deel te nemen aan een rondleiding. Een rondleiding duurt ongeveer anderhalf uur. Het is koud in het fort, dus draag bij een bezoek warme kleding.

Openingstijden 2019
Het Stevnsfort is in 2019 vanaf 1 april tot 31 oktober geopend.

• van 1 april - 30 juni kun je er iedere dag van 11.00 tot 15.00 uur terecht
• van 1 juli - 30 september is het museum dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur geopend
• van 1 oktober - 31 oktober is het museum dagelijks van 11.00 tot 15.00 uur geopend

Tarieven
Een bezoek aan het museum is niet gratis.

• volwassenen betalen DKK 120 (voor gepensioneerden is dit DKK 100)
• kinderen van 0-5 zijn gratis
• kinderen van 6-17 jaar betalen DKK 70

Naast een bezoek aan het fort is het ook mogelijk om over het fortterrein te lopen. Hiervoor hoeven alleen volwassen te betalen. Het tarief geldt dat in 2019 voor hen geldt is: DKK 60 (gepensioneerden betalen DKK 50)

Højerup kerk

In 1250 werd Højerup kerk gebouwd op de top van de 30 meter hoge krijtrots. Toen leek dat veilig, maar later bleek het toch niet zo'n veilige plek te zijn. Al in 1600 "loste" de rots op en delen van overlijdenskisten op het kerkhof werden zichtbaar. Op 16 maart 1928 is een stuk van de kerk naar beneden gestort. In verband met veiligheid werd al in 1910 de laatste kerkdienst gehouden. Het is mogelijk om de kerk van binnen te bezichtigen en te genieten van het prachtige uitzicht.

Openingstijden (2019)

In de periode 1 april tot en met 31 oktober is de kerk van maandag tot en met zondag geopend. Tussen 10.00 en 17.00 uur kun je de kerk bezichtigen.

Stevns Klint Trampesti

Er is een wandeling van ongeveer 22 kilometer waarbij je zowel over de krijtrotsen heenloopt (zonder dat je daar eigenlijk erg in hebt), als onder bij de krijtrotsen langsloopt. De wandelroute heet Stevns Klint Trampesti. De route gaat van Rødvig naar Bøgeskov haven of andersom. Tijdens de wandeling kom je langs Holtug Kridtbrud, de vuurtoren van Stevns (Stevnsfyr), de krijtrotsen zelf, het Koude Oorlog museum: Stevnsfort en Boesdal Kalkbrud. Het is ook mogelijk om alleen bepaalde delen van deze wandelroute te volgen. Zo kun je bijvoorbeeld de auto bij de vuurtoren van Stevns parkeren en dan naar de krijtrotsen lopen.

Holtug Krittbrud en Boesdal Kalkbrud

Beide krijtsteengroeves waren tot rond 1970/1972 nog in gebruik. Later werden het recreatiegebieden. Er zijn nog steeds fossielen te vinden.

Faxe krijtsteengroeve

Bij het dorpje Faxe, vlakbij de Faxe Bugt, is een krijtsteengroeve. Deze draagt de naam Faxe kridtbrud. De groeve is helemaal door mensen uitgegraven. Van oorsprong was het een zee, waarin onder andere haaien en krokodillen zwommen. Het krijtsteen is meer dan 63 miljoen jaar oud en bestaat uit skeletten van vele waterdieren en -planten. In het krijtsteen zitten fossielen van bijvoorbeeld koraal, zee-egels en haaien(tanden). Rond 1900 werd de krijtsteengroeve opgericht en leverde aan 200 mensen werk. Het krijtsteen werd gebruikt als bouwmateriaal. De krijtsteengroeve is nog steeds geopend (anno 2019) en er wordt ook nog steeds machinaal krijtsteen afgegraven.

Zelf naar fossielen zoeken

Toeristen mogen er ook naar fossielen zoeken. Mocht je zelf willen zoeken, vraag dan eerst informatie bij het Geomuseum. De steengroeve ligt volop in de zon, dus zorg ervoor dat je voldoende drinken bij je hebt, zodat je niet uitdroogt. Zorg er verder voor dat je zonkracht in de gaten houdt en je dus goed insmeert.

Duitsland: Rügen

Rügen is een Duits eiland en ligt in de Oostzee. Het eiland is niet groot en heeft diversiteit aan natuur. Er zijn veel zandstranden en in het noorden van het schiereiland zijn krijtrotsen. De krijtrotsen liggen zowel bij Sassnitz als in het Jasmund National Park. De kustlijn met krijtrotsen is 15 kilometer lang. De krijtrotsen liggen prachtig tussen de bossen. Het heldere wit steekt daardoor schitterend af. De krijtrotsen zijn prachtig wit, maar onderhevig aan erosie. Tijdens regenval of harde wind brokkelen er steeds meer stukken rots af. De krijtrotsen variëren in hoogte. Zo zijn er kleine rotsen van maar 20 meter hoogte, maar ook rotsen van meer dan 100 meter komen voor. De hoogste krijtrots is de Köningsstuhl in het Jasmund National Park. Deze rots is 118 meter hoog.

Bewonderen vanaf zee of land
Het is mogelijk om de krijtrotsen van zowel het water als op land te bewonderen. Er is een wandelroute van Sassnitz naar de Stubbenkammer. Bij deze wandeling loop je langs de krijtrotsen.

Jasmund National Park

Het Jasmund National Park waar ook krijtrotsen zijn, is in 1920 al een beschermd gebied geworden. De reden? Op deze manier hopen ze de krijtrotsen te kunnen behouden. Al in 1880 kwamen bezoekers naar het park toe om de rotsen te bewonderen en dat is nog steeds niet veranderd. Er zijn mogelijkheden om te overnachten in een hotel niet ver van de krijtrotsen vandaan. Speciaal voor de vele bezoekers is er een groot parkeerterrein aangelegd. Het hoogste punt – de Köningsstuhl – is zelfs voor mensen in een rolstoel toegankelijk. Er is een speciaal pad voor gehandicapten aangelegd.

Lees verder

• Mooi natuurverschijnsel: krijtrotsen Engeland en Frankrijk
• Krijt- en zandsteenrotsen: Portugal + Middellandse Zeegebied