Avignon: het Pauselijk paleis

Sinds de veertiende eeuw wordt het Place du Palais in Avignon gedomineerd door het Palais des Papes, het Pausenpaleis. Ongenaakbaar staat het daar als een grote burcht, vanwaar gedurende de veertiende eeuw de katholieke kerk werd bestuurd. In 1305 werd Bertrand de Got, aartsbisschop van Bordeaux, gekozen tot paus Clemens V. Hij trad aan in een voor Rome chaotische periode. Om die reden wist de Franse koning Filips IV deze Franse paus ervan te overtuigen zich in Avignon te vestigen: Babylon aan de Rhône. Hiermee begint in 1309 de Babylonische ballingschap der pausen, die zou duren totdat paus Gregorius XI in september 1376 terugkeerde naar Rome.

De bouw van het paleis

Verbleef Clemens V nog in het Dominicanerklooster in Avignon of in Chateauneuf-Calcernier (nu: Chateauneuf-du-Pape), zijn opvolger Johannes XXII (1316-1334) bewoonde het episcopale paleis dat hij renoveerde en uitbreidde. De volgende paus, Benedictus XII, liet dit paleis afbreken, om ruimte te maken voor de bouw van zijn paleis: het huidige Palais Vieux, het oude paleis, waarmee een begin werd gemaakt met de bouw van het Pauselijke paleis. Paus Clemens VI, de opvolger van Benedictus XII, bouwde het Nieuwe Paleis.

Zetel en eigendom

In minder dan twintig jaar werd het Pauselijke paleis gebouwd: het grootste gotische bouwwerk in Europa. De indrukwekkende, zestig meter brede, facade doet denken aan de versterkte kerken en kloosters zoals deze in late Middeleeuwen werden gebouwd. Tijdens de regering van paus Clemens VI werd Avignon, behalve de zetel van paus, ook eigendom van de Heilige Stoel. De paus kocht de stad Avignon in 1348 van de koningin Joanna van Napels, die tevens gravin van de Provence was. Samen met het eerder verworven graafschap Venaissin bleef dit gebied tot 1791 in handen blijven van de Heilige Stoel.

Westers Schisma

De op 18 december 1352 gekozen Innocentius VI, de bouwer van de stadsmuur van Avignon, werd in het Palais des Papes gekroond. Innocentius en zijn opvolger Urbanus V zouden het paleis verder afbouwen en verfraaien, totdat Gregorius XI, gekozen in 1370, besloot om in 1376 terug te keren naar Rome. Na zijn dood in 1378 ontstond het Westers Schisma. Onder dwang van de onrust in Rome, koos het college van Kardinalen - na een reeks van Franse pausen - weer een Italiaan: Urbanus VI. De protesten bleven en korte tijd later werd kardinaal Robert van Genève tot tegenpaus verkozen. Als Clemens VII keerde hij terug naar Avignon. Zijn opvolger Benedictus XIII werd, samen met zijn Italiaanse tegenhangers Gregorius XII en Johannes XXIII, in 1417 afgezet tijdens het Concilie van Konstanz. De katholieke kerk herenigde zich rondom de nieuwe paus Martinus V.

Avignon na de paus

Nadat de Pauselijke macht definitief was teruggekeerd naar Rome, werd het Pauselijk paleis de residentie van de Pauselijke legaat die, namens de Heilige Stoel, het bewind voerde over Avignon en het graafschap Venaissin, ook wel bekend als 'Le Comtat'. Nadat Le Comtat op 14 september 1791, tijdens de Franse Revolutie, was ingelijfd bij Frankrijk, werd het paleis gebruikt als gevangenis voor tegenstanders van de revolutie. Onder Napoleon werd het paleis in gebruik genomen als kazerne, een situatie die tot 1906 zou voortduren. In dat jaar werden de soldaten ondergebracht in de pasgebouwde Chabrankazerne, vlak buiten de stadsmuur. Het paleis, inmiddels eigendom van de stad Avignon, werd opengesteld voor het publiek.

Het Pauselijk paleis bezoeken

Het Pauselijk paleis is het hele jaar geopend, de openingstijden variëren per jaargetijde. Bij de ingang, die je bereikt via het Place du Palais, is een garderobe waar je tassen en andere zaken zoals bijvoorbeeld kinderwagens kwijt kunt. Bij de uitgang is een wijnhandel en een uitgebreide souvenirwinkel. Voor de liefhebber zijn er - ook in het Nederlands - audiotours beschikbaar. Dwaal rond door de gangen, zalen en kamers van het Pauselijk paleis en ervaar hoe de pausen er zeven eeuwen geleden leefden.

Voor wie ook de Pont Saint Bénezet wil bezoeken (DE brug van Avignon), zijn er combinatieticket verkrijgbaar.

Lees verder

• Marktdag in de Provence
• Provence - het Fort van Buoux
• Provence - het Romeins theater in Orange
• Lourmarin, dorp aan de voet van de Luberon