Fontaine-de-Vaucluse – dorpje bij de bron van de Sorgue

Het Franse Fontaine-de-Vaucluse in de Provence is een klein dorp met een bezienswaardigheid van wereldformaat. Bij het dorp ontspringt de Sorgue en de bron is een bijzonderheid. Vanuit het centrum van het dorp loopt een pad omhoog naar de grot waar de bron is te zien. Fontaine-de-Vaucluse heeft meer bezienswaardigheden zoals het Petrarca Museum, het waterrad en de papiermolen, het Verzetsmuseum en het Museum van de Santons. De rivier de Sorgue die door het dorp stroomt, laat kraakhelder water zien en biedt een fantastische gelegenheid om te leren kajakken.

• Fontaine-de-Vaucluse
• Bron van de Sorgue
• Het dorp in de Provence
• Middeleeuwen
• Jacques Cousteau
• Smaragdgroen
• Papiermolen
• Verzetsmuseum en Museum van de Santons

Fontaine-de-Vaucluse

Fontaine-de-Vaucluse is een dorp in Frankrijk in de regio Provence-Alpes-Côte d'Azur. Het hoort bij het arrondissement Avignon. Het is een gemeente in het departement Vaucluse die zich uitstrekt van 68 tot 652 meter hoogte. Het wordt ook wel La Font De Vauclusa of kortweg Vauclusa of Vaucluse genoemd. Fontaine-de-Vaucluse betekent bron van de Vaucluse en het dorp ligt vlakbij de springbron van de rivier de Sorgue.

Bron van de Sorgue

De bron van de Sorgue is een ware bezienswaardigheid. Vanuit het dorp loopt en pad omhoog langs de stroom naar de oorsprong van de rivier. De bron ligt aan de voet van een steile klif van 240 meter hoog. Het is de grootste springbron van Frankrijk en de vijfde grootste van de wereld met een jaarlijkse stroom water van 630 miljoen kubieke meter. In maart, als de sneeuw smelt, heeft de bron het meeste water en is de Sorgue bij Fontaine-de-Vaucluse op z’n wildst.

Geheim van de bron

Na ongeveer vijf weken neemt de grootste stroom, die de Sorgue af en toe buiten de oevers laat treden, af. Het mechanisme achter het stijgende water is het geheim van deze bron. Het wateroppervlak van de bron is doorgaans rimpelloos, waar af en toe beweging in ontstaat. Dan komt er extra water omhoog.

Het dorp in de Provence

Dit dorp dat bijna 700 inwoners telt werd ooit de gesloten vallei genoemd. In het Latijn is dat Vallis Clausa, dat in het Frans Vaucluse werd. Er is al bewoning in het gebed sinds het neolithische tijdperk. De bron trok in de oudheid mensen aan en de Sorgue werd gebruikt als handelsroute door Feniciërs en Romeinen. Bewijzen van gebruik door Romeinen werden gevonden door speleologen die meer dan 1.600 antieke munten uit de eerste eeuw voor Christus tot de 5e eeuw na Christus bij de bron aantroffen.

Romeinse munten

Een deel van die munten was in spleten van de grotwand gestoken alsof het een onderdeel van een rite is geweest.

Middeleeuwen

In de middeleeuwen was de grot van de bron het verblijf van een kluizenaar die er ook wonderen zou hebben verricht. Later vestigden zich er monniken en werd er een klooster gebouwd, dat in de 11e eeuw werd vernield en afgebroken. De plek spreekt tot de verbeelding en menig schrijver en dichter is door de bron geïnspireerd. Het was in de 14e eeuw onder meer de favoriete verblijfplaats van de beroemde Italiaanse dichter Petrarca. Hij verliet het dorp in 1353 na de dood van zijn zoon. In de 18e werd er een zuil ter ere van Petrarca opgericht. Waar zijn huis stond is nu een Petrarca Museum.

Vergetelheid

Fontaine-de-Vaucluse werd kort daarna door bandieten met de grond gelijk gemaakt. Na de aanval door de bandieten raakten dorp en bron in de vergetelheid. In de 16e en 17e eeuw bleef men verre van de plek die men maar woest en gevaarlijk vond. Eind 18e eeuw en later later zag men weer het bijzondere van de locatie.

Jacques Cousteau

In 1946 dook Jacques Cousteau in de bron. De beroemde Franse ontdekkingsreiziger, onderzoeker, duiker en onderwaterfilmer wilde de bodem van de bron opzoeken, maar die was verder weg dan hij vermoedde. Het werd hem en een collega duiker bijna fataal. De luchtcompressor werkte niet goed en produceerde koolmonoxide. De duikers waren op ongeveer honderd meter diepte en konden ternauwernood de oppervlakte bereiken.

De bodem

Diverse duikers hebben de grot onderzocht in de hoop de bodem te vinden, maar het duurde tot 1985 eer dat mysterie werd ontrafeld. De bodem ligt op 308 meter diepte. Dat kon worden ontdekt door de inzet van een onderwaterrobot door de speleologen vereniging van de Vaucluse. De natuurlijke hals waaruit het water omhoog komt is niet als een koker recht naar beneden. Het is een verticale grot met gaten en uitstulpingen, spleten en rotspartijen. De bron blijkt de enige uitgang te zijn voor een ondergronds stelsel met een bassin van 1200 km² dat water van de Mont Ventoux, de Vaucluse en de Luberon verzamelt.

Smaragdgroen

Honderdduizenden mensen bezoeken jaarlijks de bron en het dorp Fontaine-de-Vaucluse. Het is de grootste bezienswaardigheid van het dorp. De Sorgue stroomt smaragdgroen en met kraakhelder water langs de terrasjes. Het is een lust om op een van de terrasjes plaats te nemen en naar het altijd maar stromende water te kijken.

Kajakken

De Sorgue is een rivier waar gelegenheid is om te kajakken. In de buurt van de bron worden tochten en cursussen aangeboden en kun je kajaks huren. Vanaf het terras zijn de vorderingen van de cursisten te volgen.

Papiermolen

De wandeling vanaf het centrum van het dorp naar de bron neemt minder dan een half uur in beslag, maar duurt doorgaans veel langer omdat er onderweg van alles te zien is. Allereerst kun je de verrichtingen van kajakkers volgen, dan staan er diverse winkeltjes, galerietjes en snoep- en ijsstalletjes langs de weg. Soms staat daar een muzikant tussen en ook is er een crèpe-bakker, die voor een paar centen een heerlijke pannenkoek maakt. Het waterrad van de papiermolen is de moeite waard. Op gezette tijden wordt daar nog steeds papier gemaakt.

Verzetsmuseum en Museum van de Santons

Het schilderachtige dorpje heeft naast het Petrarca Museum nog twee musea. Er is een Verzetsmuseum, Musée de la Résistance en een museumpje vol met kerststallen en poppen, die in de Provence door diverse kunstenaars en bedrijven werden en worden vervaardigd: het Musée des Santons. Het dorp heeft ook een winkel waar de poppen en poppetjes worden verkocht. De Santons zijn een specialiteit van de Provence. De bron van de Sorgue en Fontaine-de-Vaucluse zijn een bezoek meer dan waard.

Lees verder

• Provence – Gorges de la Nesque
• Provence – van Beaune via Lyon naar Malaucène
• Mont Ventoux - De Reus van de Provence
• Carpentras – stad van truffel en berlingot in de Provence
• Bédoin – dorp aan de voet van de Mont Ventoux