Milaan - De Sant' Ambrogio

Wanneer u Milaan bezoekt, zijn er een aantal dingen die u gezien moet hebben. De basiliek Sant'Ambrogio is er daar één van. De basiliek heeft indrukwekkende proporties qua interieur en een typisch Lombardisch-Romaanse bouwstijl die het bekijken waard is! Ook het museum dat naast de basiliek ligt, herbergt interessante stukken uit de Sant'Ambrogio. Sant'Ambrogio is niet alleen de naam van de beschermheilige van Milaan, maar ook de naam van een prachtige kerk!

De bouw van de Sant'Ambrogio

De Sant'Ambrogio is een basiliek die oorspronkelijk door bisschop Ambrosius gebouwd werd op een voormalige vroegchristelijke begraafplaats. De kerk werd gebouwd tussen het jaar 379 en 386. De Heilige Ambrosius was een fel voorvechter van het orthodoxe christendom en was tegen het arianisme. Toen hij stierf, werd de kerk aan hem gewijd. Ook werd hij de beschermheilige van de stad Milaan. Tegenwoordig bewaart de basiliek nog steeds de stoffelijke resten van de Heilige Ambrosius. Om deze reden is de kerk heel speciaal voor de Milanezen, zeker omdat hij wordt gezien als de stichter van de kerk.

Tegenwoordig ziet de kerk er niet meer uit als in de tijd dat deze gebouwd werd. Het huidige uiterlijk heeft de kerk grotendeels te danken aan het werk dat aan de kerk verricht is in de 10e tot 12e eeuw. Benedictijnen uit de regio pasten de kerk aan in Lombardische-Romaanse stijl. Deze stijl was gedurende die eeuwen het meest gangbaar. Jammer genoeg resten alleen de zuilen en de triomfboog die in de apsis verwerkt zijn nog uit de 4e eeuw.

In de 8e en 9e eeuw begonnen de Benedictijnen al met de uitbreiding van de kerk. Er werd een atrium gebouwd, dat in de 12e eeuw weer opnieuw gebouwd zou gaan worden. In de 11e eeuw werd de hele kerk herbouwd. Dit had als reden omdat de koepel aan het einde van de 11e eeuw ingestort was, en de gewelven en de preekstoel moesten opnieuw gebouwd worden. In 1492 gaf de familie Sforza Bramante de opdracht om het priesterhuis en het Benedictijnse klooster te herbouwen.

De jaren rond de Tweede Wereldoorlog hebben de basiliek geen goed gedaan. Bij bombardementen in 1943 werd de basiliek zwaar beschadigd.

Merkwaardig

De klokkentoren, ook wel campanile geheten, is een mooi voorbeeld van 'haantjesgedrag'. De toren van de Sant'Ambrogio moest de toren van de Benedictijnen overtreffen in hoogte en pracht!

Een ander mooi verhaal is af te leiden aan de zogeheten 'Duivelszuil'; de Colonna del Diavolo. Als u goed kijkt ziet u twee gaten in de zuil. De legende vertelt dat dit de afdrukken zijn van de horens van de duivel. De afdrukken zouden ontstaan zijn toe de duivel Ambrosius voor zich probeerde te winnen, hetgeen natuurlijk niet lukte.

Atrium

Het oorspronkelijke atrium is gebouwd in de 9e eeuw door de aartsbisschop Anspert. Het 12e eeuwse herbouwde atrium fungeerde, voordat de stadsmuren van Milaan gebouwd werden, als schuilplaats. Wanneer je over het atrium richting de kerk loopt, moet u eens letten op de zuilen aan weerszijden.Op de kapitelen (sommigen hebben hun oorsprong in de 11e eeuw) van deze zuilen vind u voorstellingen uit de bijbel en fantasiedieren die het Goed en het Kwaad symboliseren. Sommige zuilen stammen nog uit de Romeinse tijd.

Het atrium zoals we dat nu nog kunnen bezichtigen, stamt uit de 12e eeuw. Optisch gezien heeft het atrium ook een functie. Het stelt als het ware de gevel verder naar achteren, wat de basiliek nog groter doet lijken. In het atrium zijn archeologische vondsten te zien, afkomstig uit de eerder daargelegen vroegchristelijke begraafplaats. Het hoofdportaal van de kerk bevindt zich in de nartex en stamt uit de 8e tot 10e eeuw. De zuilen zijn ook hier versierd met dierenfiguren en het Lam Gods. De reliëfs die te zien zijn op de deuren verbeelden het leven van David. Deze reliëfs zijn gemaakt rond 1750.

Het interieur

Wanneer je de kerk binnenkomt kun je het beste doorlopen naar het schip van de kerk om het interieur met al zijn pracht op je in te laten werken. Aan het begin van het schip staat de zogeheten 'slangenzuil', die door Mozes in de woestijn zou zijn opgericht. Links van deze zuil ziet u een opgravingsput dat het niveau toont van de oorspronkelijke 4e eeuwse kerk van de Heilige Ambrosius.

De preekstoel is herbouwd nadat de koepel eind 11e eeuw was ingestort. Toch is de huidige preekstoel gemaakt van stukken die niet gebroken waren na de val van de koepel. De preekstoel is is versierd met een adelaar en een zittende man. Deze twee figuren staan symbool voor Johannes en Mattheus. Onder de preekstoel staat de 4e eeuwse grafkist van Stilicho versierd met reliëfs. Je kunt reliëfs zien waarop Christus de wet overhandigt aan Petrus, en reliëfs met taferelen uit het Oude Testament, Christus onder de apostelen en het offer van Izaak. De grafkist is toegeschreven aan Stilicho

Onder de achthoekige koepel van de basiliek staat het zogeheten ciborium. Dit ciborium is eigenlijk het baldakijn voor het Gouden Altaar. Het ciborium stamt uit de 10e eeuw en beschermt als het ware het Gouden Altaar. Het rust op vier romeinse zuilen van porfier en is versierd met stucwerk. Het altaar stamt uit de 9e eeuw en is rijk versierd in opdracht van aartsbischop Angilberto door ene Volvinius. Dit altaar was gemaakt als schrijn voor de resten van de Heilige Ambrosius. Aan de achterkant van het altaar vind je een door de kunstenaar zelf gesigneerd reliëf van het leven van Sant'Ambrogio. Daar zitten ook twee kleine deurtjes. Achter die deurtjes lagen vroeger de resten van de Heilige Ambrosius. De voorkant van het altaar is helemaal met goud en edelstenen bezet en gaat over het leven van Christus. Onder het Gouden Altaar zelf bevinden zich tegenwoordig de stoffelijke resten van de Heilige Ambrosius. Ook de stoffelijke resten van Gervasio en Protasie bevinden zich in de urn onder het Altaar.

Achter het ciborium vind je het houten koor. In het midden vind je de bisschopszetel (4e en 9e eeuws). Op deze zetel zijn veel Italiaanse koningen gekroond! Boven in het apsis zie je een groot mozaïek, deze dateert uit de 6e en 8e eeuw. Het tafereel aan de linkerkant (de zegenende Christus) komt ook uit deze periode. De rechterkant is niet authentiek en is deels gereconstrueerd na de bomschade van 1943.

Het museum - Museo della Basilica

De ingang van het museum dat aan de Sant'Ambrogio grenst, vindt u aan het einde van de noordelijke zijbeuk van de kerk. Dit heet de Portico della Canonica; de portiek van het presbyterium. Deze portiek zou vormgegeven worden door Bramante, maar hij heeft het werk nooit voltooid. Na de Tweede Wereldoorlog is de portiek herbouwd. De zuilen van de middelste boog van de portiek lijken op boomstammen. Dit is dan ook de ingang van het museum dat zes zalen bevat, waar voorwerpen en kunstwerken uit de kerk te vinden zijn. Er zijn genoeg interessante stukken te bekijken in het museum, maar zeker de moeite waard zijn o.a.:

• Het bed van Ambrosius
• Fragmenten van het apsismozaiek
• Vier houten panelen afkomstig van het portaal uit de 4e eeuw
• Het drieluik van Bernardo Zenale uit de 15e eeuw
• Sigismonds Oratorium (te vinden in de tuin), al beroemd sinds 1096 (met prachtige 15e eeuwse fresco's en Romeinse zuilen)