Milaan - De dom in Milaan; de Duomo

De Dom van Milaan, ook wel de Duomo, ligt in het oude stadshart van Milaan. Het gebied waar de Duomo nu ligt, was in de 4e eeuw het religieuze hart van Milaan. De dom is de op twee na grootste basiliek van de wereld. Wanneer u naar Milaan reist, is de Dom zeker de moeite waard om te bezoeken. Zowel het interieur als het exterieur laten zien wat architectonische kwaliteit is en hoe religie beleeft wordt. Op de plek waar de Dom zich nu bevindt, stonden vroeger tot de 14e eeuw nog basilieken waaronder de Santa Tecla en de Santa Maria Maggiore. Ook stonden er vroeger christelijke doopkapellen zoals de San Giovanni alle Fonti en de Santo Stefano op deze plek. Al deze gebouwen zijn gesloopt om ruimte te maken voor de nieuwe kathedraal.

De bouw en architectuur van de Dom van Milaan

De bouw van de Duomo begon in 1386. De bisschop Antonio da Saluzzo gaf hiertoe de opdracht. De hertog Gian Galeazzo Visconti nodigde destijds Lombardische, Franse en Duitse architecten uit om op het werk toe te zien in Milaan. Ook wilde de hertog dat er candoglia-marmer gebruikt werd voor de bouw van de dom. In eerste instantie zou de dom opgetrokken worden uit baksteen, maar de hertog zag er op toe dat er toch echt marmer gebruikt zou worden. Alle platen marmer die gebruikt zouden worden, werden gemerkt met de letters AUF dat stond voor ad usum fabricae. Deze letters zorgden er voor dat er geen invoerrechten betaald hoefden te worden. Om de Duomo te kunnen bouwen, werd het jaar 1390 tot jubeljaar uitgeroepen. De bevolking van Milaan werd hierbij aangemoedigd om bij te dragen aan de bouw van de Dom door geld of arbeid te doneren.

De bouw van de Dom duurde erg lang. Vijf eeuwen na de start van de bouw, was de kathedraal eindelijk klaar. Doordat er in verscheidene eeuwen aan de Dom gewerkt was, heeft men ook te maken met verschillende bouwstijlen die door de eeuwen heen veranderden. Er is een mengeling van stijlen waar te nemen in de architectuur van de Dom. De kathedraal werd in 1418 ingewijd, maar de Duomo was pas echt klaar in de tijd van Napoleon. Napoleon liet zich in de Dom van Milaan zelfs tot koning van Italie kronen.

De mengeling van bouwstijlen is goed te zien wanneer je de Dom van de voorkant nadert. De gevel heeft tot aan de eerste rij ramen een barok uiterlijk, terwijl de kathedraal in de tijd van de gotiek zijn oorsprong heeft. Wanneer je wat hoger naar de gevel kijkt, zie je ook de neo-gotische spitsboogramen en pinakels. Pas in de 19e eeuw werd de gevel voltooid.

Het interieur van de Duomo

Bij het betreden van de kathedraal, valt meteen het indrukwekkende interieur op. De hoge kruisbooggewelven strekken zich voor je uit wanneer je de kathedraal binnen loopt. Onder deze gewelven kun je wel 52 pijlers tellen. Deze pijlers staan voor de weken van het jaar. De kapitelen op de pijlers zijn weer versierd met beelden. Ook vormen deze pijlers de afscheiding tussen de vijf beuken dat het schip van de kathedraal telt. Een mooi detail is de meridiaan die achter de gevel in de vloer ligt. De astronomen van Brera hebben deze in 1786 aangebracht in de vloer. Een straal zonlicht geeft rond het middaguur de tijd aan.

Opvallend zijn ook de glas-in-loodramen. De taferelen die op de ramen te zien zijn, komen uit de bijbel en vele dateren uit de 19e eeuw. Deze glas-in-loodramen zijn dus zo oud nog niet! Een tafereel dat wel oud is, is het 5e raam in de rechterzijbeuk (lopend vanaf de gevel de kerk binnen). Dit raam dateert uit ongeveer 1470 en verbeeldt het leven van Christus. Ook is er een mozaiek gewijd aan het leven van de Evangelist Johannes (1477). Het nieuwste glas-in-loodraam stamt uit 1988. Een aantal ramen vertonen taferelen uit het Oude Testament. Deze ramen stammen weer uit de 16e eeuw.
De apsis achter in de kerk wordt verlicht door 3 grote 19e eeuwse glas-in-loodramen van de gebroeders Bertini. Op deze ramen zijn taferelen verbeeld uit het Oude en Nieuwe Testament en de Apocalyps.

In het linkertransept (lopend vanaf de gevel de kerk binnen) is een 5 meter hoge kandelaar te zien; de Trivulzio-kandelaar. Dit is een 12e eeuws meesterwerk van Nicola da Verdun. Hij was een goudsmid. De kandelaar is dan ook rijkelijk versierd met taferelen uit het Oude Testament en de Drie Wijzen die onderweg zijn naar een tronende Maria. Op het voetstuk zijn de kunsten, ambachten en deugden uitgebeeld in de vorm van fantastische figuren. Deze kandelaar is een prachtig voorbeeld van Middeleeuwse edelsmeedkunst en werd in 1562 geschonken door Gian Battisto Trivulzio.

In het gewelf boven het koor geeft een klein rood lichtje de plek aan van een nis waarin sinds 1461 een hoefijzervormige nagel van het kruis van Christus wordt bewaard. Deze nagel werd voorheen bewaard in de Santa Maria Maggiore. De nagel werd gevonden door de Heilige Helena. Zij gaf de nagel weer aan haar zoon keizer Constantijn. Later werd de nagel geschonken aan de Heilige Ambrogio, die ook de beschermheilige van Milaan is. Elk jaar op 14 september wordt de nagel aan het publiek getoond. De bisschop van Milaan wordt dan omhoog gebracht ter hoogte van de nis waarin de nagel op een soort versierd balkonnetje ligt.

In de crypte zijn de resten van de Santa Tecla-basiliek nog te vinden. Ook zijn er nog resten van de achthoekige doopkapel waar Sant'Ambrogio in het jaar 387 de Heilige Augustinus zou hebben gedoopt.

Prachtig uitzicht op het dakterras van de Duomo

Het interieur van de Dom van Milaan biedt verschrikkelijk veel mooie dingen om te bekijken, maar een bezoek aan de Dom moet u niet voorbij laten gaan zonder dat u een kijkje heeft genomen op het dak van de kathedraal. Het uitzicht over de stad vanaf de dakterrassen is prachtig! Ook kunt u vanaf het dakterras de centrale spits eens van iets dichter bij bekijken. Je begeeft je op dit terras als het ware in een 'bos' van pinakels, waarvan de oudste uit 1404 stamt.

Let op! Momenteel is men bezig met de laatste restauratiewerkzaamheden aan het exterieur van de Dom. Alleen de onderste 'etage' zit nu nog in de steigers. Desalnietemin geen reden om de Dom van Milaan niet te bezoeken. Bij het aanblik van de kerk vanaf het plein vergeet je dat het onderste deel nog in de steigers staat. De rest van de Dom is tegenwoordig prachtig opgeknapt. Nogmaals: een prachtige kerk dat zeker het bezoeken waard is!