Gambia: de liefde van jonge heren voor oudere westerse dames

In Gambia is het normaal dat oudere westerse vrouwen met jonge Gambianen een relatie beginnen of met hen het bed delen. De liefde van jonge Gambiaanse mannen voor oudere westerse vrouwen is er normaal. Wie in een hotel verblijft ziet aan het ontblijt allerlei gemengde stellen verschijnen. Hij jong en donker, zij ouder en blank. Heel normaal vinden de jonge Gambiaanse mannen die vaak een slaatje slaan uit de relatie met een oudere vrouw.

Gambiaanse mannen

,,Hello, how are you today?’’ Met een brede glimlach gevormd door hier en daar wat aangetaste tanden in een pikzwart gezicht en een uitgestoken hand stelt Lamin, de eerstgeborene, van een ongetwijfeld aanzienlijke familie zich voor. Zomaar op straat waar de eerste ontmoeting net een seconde geleden plaatsvond.

Kololi in Gambia

Hij doet wat iedere Gambiaan doet in het openbaar gebied, namelijk het begroeten en lachen tot een ware kunst verheffen. Hoewel veel toeristen dat zien als uitweg uit de overduidelijke armoede en dit ook ongetwijfeld een reden is voor de vele contacten, valt al snel op dat de plaatselijke bevolking onderling ook uitbundig is in het elkaar begroeten. Tijd voor elkaar nemen is belangrijk zo is de algemene mening. Zomaar bij iemand weglopen of zeggen dat je haast hebt is not done en wordt de persoon in kwestie zwaar kwalijk genomenLamin praat ondertussen honderduit, informeert naar land van herkomst. Biedt transport aan dat ongetwijfeld bestaat uit een aftandse truck met landbouwplastic op het dak tegen de hitte. Ook kan hij kaartjes regelen voor de reggae party vanavond op het strand van Kololi, waar rond een aantal bomen keiharde muziek van onder andere Bob Marley wordt gedraaid en wordt gedanst in het zand. Tussen de bedrijven door roept hij opeens ,,Hé Man’’ naar een bekende. Verrast door deze Jamaicaanse component in dit deel van Afrika wordt later duidelijk dat iedereen deze woorden voortdurend bezigt. Vraag is en blijft of deze uitspraak is overgenomen van deze Jamaicaanse held, want zelf weten de Gambianen dit niet. Ze zeggen het gewoon, zoals ze ook iedere vrouw consequent adresseren als hij (he) , waardoor vaak niet duidelijk is of het om een man of vrouw gaat.

Reggae

Onze nieuwbakken vriend dringt aan op de party van vanavond. Een toerist mag daarbij niet ontbreken, want het is het hoogtepunt van de week. Eigenlijk mag niemand dit missen, stelt hij. Want dansen en muziek is wat Gambianen op de been houdt, verkondigt hij. Overigens valt dat niet te ontkennen. Op iedere straathoek is wel iemand met een trommel te vinden die een opzwepend ritme uit zijn muziekinstrument weet te toveren en waar iedereen zich spontaan om heen groepeert om vervolgens de heupen vrij spel te geven. Ook in wat men in het land clubs noemt wordt heel wat gedanst. Daar worden de bezoekers bijna iedere avond getrakteerd op live muziek en hoeft niemand zonder danspartner de vloer op te gaan. Op de dansvloer -of het nu de provisorische is in de vrije natuur of die in de clubs - zullen zich snel paartje vormen. Vrouwen die de middelbare leeftijd al lang zijn ontstegen, vlijen zich opvallend vaak in de armen van 20- en 30-jarigen. De gemengde paarvorming in dit Islamitische land is opvallend en in elk hotel verschijnen bij het ontbijt de stelletjes aan de dis. De jonge mannen schijnen er geen probleem mee te hebben en refereren daarbij ook vaak aan de profeet Mohammed die ten slotte ook trouwde met een oudere weduwe. ,,Age does not matter, it’s what the heart says,’’ lispelen de charmante jonge mannen met de regelmaat van de klok tijdens wat lijkt op een bals.

Huis in de compound

Lamin nodigt ondertussen al weer uit tot een andere activiteit. Eerst naar de krokodillen en dan een bezoek brengen aan zijn huis in de compound waar families nog op een redelijk authentieke manier samen leven. Vaak verstoken van gas en elektriciteit, met een beetje geluk wel voorzien van een waterput . Zodat er geen uren gelopen hoeft te worden met jerrycans, zoals dat voorheen het geval was. Kleine kinderen in gescheurde kleren rennen er naar hartelust binnen de ommuurde ruimte. Binnen dat afgebakende gebied bevinden zich diverse optrekjes die met elkaar in verbinding staan. Vrouwen zitten samen onder een boom, maar brengen tevens een groot gedeelte van de dag door met koken op het houtvuur in de grond. Andere brandstoffen zijn namelijk onbetaalbaar. De regering schrijft voor dat alleen bomen mogen worden gebruikt die al dood zijn, maar dit zou betekenen dat er wel heel veel bomen sneuvelen aan ziekten of droogte.

Duitse vrachtwagens

In de visrokerijen van Tanji, een belangrijk centrum voor de visindustrie, is daadwerkelijk te zien hoeveel hout er dagelijks nodig is voor het rookproces dat 3 dagen in beslag neemt. De grote hallen vol opgestapelde vis die zo uit zee in de rooktonnen verdwijnen, worden 144 uur blootgesteld aan de warme rook en gaan dan per schip of vrachtwagen naar andere Afrikaanse landen. Oude vrachtwagens uit Duitsland met de merknamen van de ex-eigenaren er nog op staan klaar om de ietwat sterk ruikende etenswaren af te voeren. De dozen met de vis wachten tot dat moment ergens op straat op dit vervoer, terwijl de zon onbarmhartig fel haar stralen uitspreidt over de waren. De vrachtwagen wordt geflankeerd door een paar armoedige optrekjes van golfplaat. Ze steken schril af tegen de prachtige blauwe zee daarachter. Het is dit prachtige water in combinatie met het heerlijke klimaat dat veel toeristen naar dit inspirerende West Afrikaanse land trekt. Velen van hen sluiten hun ogen overigens niet voor de omstandigheden.

Sterfte door malaria in Gambia

In Gambia sterven dagelijks mensen aan malaria en andere ziekten, omdat ze geen geld hebben voor medische zorg. Niet iedereen krijgt onderwijs en de werkloosheid is torenhoog. Het aantal projecten dat is opgestart vanuit Nederland is dan ook enorm. Scholen en hospitalen worden gebouwd of ondersteund, er wordt gewerkt volgens Nederlandse leermethoden, er wordt geld beschikbaar gesteld voor de broodnodige medicijnen. Want wie pech heeft in dit land komt op een moment dat de medicijnen die zijn verschaft door de overheid gewoon op zijn. Tweehonderd dalasi, omgerekend 6 euro voor malariamedicatie is voor de meeste mensen echter niet te betalen. En dat betekent in veel gevallen simpelweg de dood. Weldoeners verschepen containers vol goederen vanuit Nederland. Computers, maar ook fietsen, auto’s en babykleding worden overzee verstuurd om te zorgen voor betere leefomstandigheden. Een gewone zak rijst van 50 kg voor 800 dalasi (24 euro) is overigens ook een soort van hulpverlening en wordt opgevat als blijk van waardering bij een bezoek aan een compound. Een gezin kan daar al snel weer 2 weken van eten en de meeste toeristen hoeven er maar 3 cocktails voor te laten staan.

Domodo en het avondgebed

Domodo moeten we eten, roept Lamin in de buurt van waarschijnlijk een bevriend lokaal restaurant. Het gerecht van verschillende soorten vlees of vis in een soort pindasaus is erg populair, net als de pindasoep overigens. Aan grondstoffen is het land verder arm, maar pinda’s zijn er volop en ze worden dan ook overal in gebruikt. In het restaurant worden net de gebedskleedjes uitgerold in de richting van Mekka. De baby op de arm van de kokkin wordt in de armen van de gasten gedrukt en terwijl wij op het kind passen, spreekt zij met Allah. De ontbrekende ruiten bieden bovendien zicht op de moskee, waar de mannen op de grond eveneens spreken met hun verlosser. Pas nadat de voorgeschreven buigingen zijn gemaakt, wordt naar de bestelling gevraagd. Alcoholische drankjes staan niet op de kaart in dit restaurant, terwijl elders in Gambia wijn, bier, maar ook cocktails volop te krijgen zijn. De sinas komt zonder glas en we drinken het zo uit de fles, terwijl de kippen door de keuken fladderen. Een half uur later en een intensief gesprek verder met Lamin worden twee borden waar de hoeken uit zijn, neergezet en verschijnt een schaal met domodo en een schaal met witte rijst. De baby wordt weer overgenomen en terwijl de moeder haar kind in een doek op de rug van haar oma knoopt, kan het bezoek eten. Ze slaapt als de klanten met een volle buik het restaurant verlaten en Lamin een ritje heeft gescoord voor de volgende dag. Niet alleen de krokodillenfarm staat op het programma, maar ook een bezoek aan zijn mama thuis. Maar wel wat meenemen voegt hij daar nog aan toe. En niet zo’n klein zakje rijst uit de winkel, maar een baal graag. Want zo’n kleinverpakking, daar heeft de familie die bestaat uit ettelijke mensen niets. We kijken er al niet eens meer van op dat het ons zo rechtstreeks wordt gevraagd. Armoede maakt eerlijk denken we. Of oneerlijk, het is maar hoe je het bekijkt. Ondertussen klampen weer andere vriendelijke in zwarte mannen de blonde dames uit Nederland aan. Voor transport, voor een ticket voor een party, maar ook voor zomaar een gesprekje. Wie in het Mandinka aangeeft er even genoeg van te hebben (erg handig) , krijgt een lach van oor tot oor. ,,No problem in the Gambia, We will leave you alone then.’’ Maar dat duurt nooit lang. Tot de volgende persoon namelijk. Die aan de weg ook weer waren staat te slijten en je best mee wil nemen naar zijn moeder. Die je dan overigens allerhartelijkst en zeer bedeesd ontvangt en je blijft bedanken voor de baal rijst die achterin de sjofele vrachtwagen ligt. In de keuken kijken mag, in huis rondneuzen mag, gewoon onder de mango boom zitten met de rest van de familie mag ook gerust. Daar namelijk wordt het leven doorgenomen, daar worden de beslissingen genomen en daar wordt gekeken wat kan en wat niet kan. Al pratend komen de mensen tot heldere inzichten, tot levensbeschouwelijke visies en tot een eindoordeel. Maar van Allah hangt het uiteindelijk allemaal af, is het finale standpunt. Hij zal je helpen, hij brengt je wat nodig is.