Klein-Polen: bijzondere streek in het zuiden van Polen

Polen is onderverdeeld in zestien woiwodschappen, oftewel provincies. In het zuiden ligt Klein-Polen, de mooiste van alle provincies. Hier vind je onder ander prachtige steden, mooie natuur, bergen (Tatra-gebergte), historische gebouwen en kastelen. Bovendien kwam één van de beroemdste pausen uit deze streek: Paus Johannes Paulus II. Daarnaast ligt hier het voormalige concentratiekamp Auschwitz, een tweetal grotten, de bijzondere zoutmijnen van Wieliczka en Bochnia en diverse thermale baden.

Algemene info

Geschiedenis

In de loop van de geschiedenis heeft Polen altijd ingeklemd gezeten tussen Duitsland en Rusland. Na de Tweede Wereldoorlog is Polen enkele honderden kilometers naar het westen opgeschoven. Zodoende moest Duitsland als straf grondgebied afstaan aan Polen, dat op zijn beurt het oosten verloor aan de Sovjet-Unie. Ook in de jaren ervoor zijn de grenzen regelmatig hertekend. Maar het gebied Klein-Polen is bijna altijd Pools gebleven. Sterker nog de huidige provinciehoofdstad Krakau is jarenlang de hoofdstad van Polen geweest voordat er besloten werd om Warschau de hoofdstad te maken.

Krakau

Krakau is niet alleen de grootste, maar tevens ook de hoofdstad van de provincie Klein-Polen. Midden in Krakau ligt een prachtig centrum wat grotendeels autovrij is. Naast winkels en restaurant vind je hier diverse kerken. De Poolse bevolking is grotendeels katholiek en erg gelovig. Aan de rand van deze binnenstad ligt het kasteel van Wawel, waar de Poolse koningen hebben gewoond toen Polen nog een koninkrijk was. Dwars door Krakau stroomt de rivier de Wisla. Dit is de belangrijkste rivier in Polen die ontspringt in het Tatra-gebergte en via Krakau, Warschau en Gdansk in de Oostzee uitmondt.

Paus Johannes Paulus II

Wellicht de beroemdste Pool is Paus Johannes Paulus II (of zoals de Polen zeggen Jan Paweł II). Hij is zeker de beroemdste persoon afkomstig uit in Klein-Polen. Hij werd op 18 mei 1920 geboren in Wadowice in het westen van Klein-Polen. Net na de Tweede Wereldoorlog werd hij tot priester gewijd. Daarna ging het snel met de loopbaan van Karol Wojtyła. Hij klom op tot bisschop van het bisdom Krakau en vervolgens tot aartsbisschop van het aartsbisdom Krakau. Daarna vertrok hij naar het Vaticaan om in 1978 tot paus te worden verkozen. Op vele plaatsen in Klein-Polen kom je nog beelden van deze bijzondere paus tegen.

Bezienswaardigheden

In Klein-Polen zijn er volop bijzondere dingen te zien. Zo ligt hier het voormalig concentratiekamp Auschwitz-Birkenau nabij het dorpje Oświęcim. Beide kampen zijn te bezoeken. In Wieliczka kun je diep onder de grond de zoutmijnen ingaan. Mijnwerkers hebben in de loop der jaren prachtige beelden gemaakt. Het hoogtepunt is een prachtige ondergrondse kerk en ook een beeld van Paus Johannes Paulus II ontbreekt niet. In het zuiden van Klein-Polen ligt het Tatra-gebergte. Dit gebergte ligt deels in Polen en deels in Slowakije. Zakopane is de meest toeristische stad in dit gebergte. Ook zijn er talloze kastelen te bezoeken, zoals in het eerder genoemde kasteel van Wawel in Krakau. Maar ook in Dobczyce, Niepołomice, Niedzica, Czorsztyn,Nowy Wisnicz, Ogrodzieniec, Bedzin en Pieskowa Skala vind je mooie kastelen en burchten. In Nationaal Park Ojcowski zijn twee grotten die het bezoeken waard zijn: Grote Lokietka en Ciemna. Mensen die graag naar een thermaal bad gaan kunnen terecht in Bukowina Tatrzanska, Bialka Tatrzanska en Aquapark Zakopane.

Natuur

In het zuiden ligt het Tatra-gebergte, waar de toppen ruim boven de 1000 meter uitkomen. De rest van Klein-Polen is heuvelachtig en qua landschap te vergelijken met de Belgische Ardennen. In de buurt van grotere steden en plaatsen is er industrie. Maar rondom de dorpen vindt er ook veel landbouw en veeteelt plaats. Schapen, koeien, varkens lopen rond en er worden diverse gewassen op de landerijen verbouwd. Al neemt de veeteelt en landbouw wel gestaag af. Hieronder een typisch (Klein-)Poolse gerecht met ingrediënten van de streek.

Typisch gerecht uit Klein-Polen

"Bigos tradycyjny" of vrij vertaald; traditionele bigos is een typisch Pools gerecht. Het wordt bereid met zuurkool, diverse soorten vlees, gecombineerd met groenten en rode wijn. Bigos wordt over het algemeen in de Poolse wintermaanden gegeten. Het is voedzaam en gezond. Hieronder vind je in eenvoudige stappen hoe je het gerecht thuis kunt maken.

Benodigdheden bigos tradycyjny voor zes personen

• Anderhalve kilogram zuurkool
• Twee uien in kleine stukjes gesneden
• Twee eetlepels olie om te bakken
• Eén worst in schijfjes gesneden
• 250 gram rundvlees in blokjes gesneden
• 250 gram kalfsvlees in blokjes gesneden
• 100 gram spek in blokjes gesneden
• 150 milliliter rode wijn
• Drie eetlepels tomatenpuree
• Eén klein bakje champignons
• Eén handvol gedroogde pruimen
• Twee laurierblaadjes
• Drie pimentkorrels
• Eén theelepel komijn
• Eén theelepel marjolein
• Water
• Zout en peper al naar gelang de eigen behoefte

De totale bereidingstijd is ongeveer 2,5 uur.

Bereidingswijze

De zuurkool in vergiet afgieten en vervolgens in kleine stukken snijden. De zuurkool in grote pan met water doen. Vervolgens een handvol gedroogde pruimen, twee laurierblaadjes en drie pimentkorrels erbij doen. Alles aan de kook brengen en Vijftig minuten lang op laag vuur laten sudderen. Controleer of de zuurkool na deze vijftig minuten gaar is.

Als de zuurkool en toebehoren aan het koken tegelijkertijd in kleine pan de champignons ondergieten met kokend water. Vervolgens de champignons laten afkoelen in het water. In een bakpan de gesneden uien en worstschijfjes gaar bakken. In een andere pan één liter water aan de kook brengen. Vervolgens 250 gram rundvlees, 250 gram kalfsvlees en 100 gram spek toevoegen en twintig minuten laten koken. Na twintig minuten het vlees afgieten. Tevens de afgekoelde champignons afgieten en dit water even opzij zetten (wellicht later nog nodig).

Als alles klaar is dan doen we de zuurkool samen met de champignons (in stukjes gesneden), uien, worst, rundvlees, kalfsvlees en spek in één grote pan. Dit alles twintig minuten op klein vuur koken zonder deksel. Als er te veel water is, het overtollige water afgieten. Dan rode wijn toevoegen en nog een kwartier op klein vuur koken. Tot slot alles op smaak brengen met drie eetlepels tomatenpuree, een theelepel marjolein, een theelepel komijn, een beetje zout en een beetje peper (al naar gelang eigen smaak en behoefte). Daarna nog even koken met deksel en af en toe goed doorroeren. Serveer de bigos op tafel geheel in de traditie van de Poolse mensen met aardappelpuree.

Lees verder

• Voorbeeldreis Klein-Polen: Krakau, Auschwitz en Tatra