Isle of Wight, een eiland voor de kust van Groot-Brittanie

Een klein, relatief onbekend eiland voor de Britse zuidkust. Lang niet iedereen kent het eiland Wight maar zodra je er geweest bent, wil je nog een keer terug. Mooie stranden, veel bezienswaardigheden, attractieparken en diverse festivals trekken veel toeristen maar de gemoedelijke sfeer op het eiland zorgt voor een aangename vakantiesfeer. Een ideale bestemming voor de sportieve en actieve toerist maar ook voor de toerist die op zoek is naar mooie plekjes zonder in het massatoerisme terecht te komen. Het enige wat men er niet in de hand heeft, is het weer... want ja, het blijft Engeland!

Geografie van het eiland

Het eiland Wight of "Isle of Wight" is het grootste eiland voor de Britse kust. Het diamantvormige eiland heeft een oppervlakte van 350 km² en ligt aan de zuidkust van Groot-Brittannië op een afstand van vijf tot acht mijl van het vasteland. De waterdoorgang tussen het eiland en het vasteland wordt The Solent genoemd.

Op het eiland liggen slechts enkele steden, de hoofdstad is Newport in het centrum van het eiland. Ryde aan de noordoostkust is de grootste stad van het eiland en wordt ook wel “Gateway to the Island” (toegangspoort tot het eiland) genoemd. Dit omwille van de ferryverbindingen met het vaste land. Er is geen brugverbinding met het vaste land dus alle bezoekers moeten met de ferry of hovercraft de oversteek naar het eiland maken. Bijna alle ferrymaatschappijen vervoeren ook auto’s dus een bezoek aan het eiland met de eigen auto of huurauto is altijd mogelijk.

Het verkeer op het eiland is te vergelijken met dat in een plattelandsstreek. Er zijn goede busverbindingen en zelfs enkele spoorlijnen. Een kleine aanpassing in de rijstijl is op het eiland overigens wel gewenst, er zijn ontelbaar veel holle wegen of wegen met hoge hagen aan de zijkanten waardoor het zicht enorm beperkt wordt. Tel daarbij het links rijden op en men snapt waarom toeristen aangeraden wordt om vooral langzaam te rijden.

Een vakantie zonder auto is ook mogelijk, het eiland is heel geschikt om een trektocht per fiets of te voet te maken. Over het hele eiland lopen wandelroutes langs spectaculaire zeevergezichten of verborgen grotten.

Geschiedenis van het eiland

Het eiland wordt voor het eerste vermeld in geschriften van de Griekse schrijven Claudius Ptolomeus (90-168 n.C.). Het eiland werd oorspronkelijk door Keltische stammen bewoond maar tijdens de veroveringen van de Romeinen in West–Europa werd ook het eiland Wight door de Romeinen bezet. Uit deze tijd stammen vijf Romeinse villa’s die op het eiland te vinden zijn. Na de terugtocht van de Romeinen kwamen de lokale stammen weer aan de macht en bleef het eiland een zelfstandig gebied. Pas na de inval en bezetting door de Saksische strijder Caedwalla of Wessex werd het eiland bekeerd tot het christendom en was daarmee het laatste deel van Groot-Brittannië dat de heidense gebruiken moest afzweren.

Toen de Saksische koningen erkend werden als koningen van Groot-Brittannië werd het eiland Wight voor het eerst onderdeel van Groot-Brittannië. Tijdens de veroveringstochten van de Vikingen kreeg het eiland het zwaar te verduren maar met de komst van de Saksische koningen konden de Vikingen verslagen en teruggedrongen worden.

In 1099 tijdens de Battle of Hastings versloegen de Normandiërs de Saksen en kwamen zij aan de macht. Binnen de Normandische structuur werd de titel “Lord of the Isle of Wight” gecreëerd en deze titel werd door koningen toegekend. Ter verdediging en controle van het eiland werden het Carisbrook fort en de Carisbrook abdij gebouwd.

Tijdens de diverse oorlogen was het eiland Wight van groot belang en vaak ook eerste doelwit tijdens aanvallen op Groot-Brittannië. Fransen en Spanjaarden probeerden via het eiland het vasteland van Groot-Brittannië te bereiken maar de diverse vestingwerken op het eiland hielden stand en de vijand kon elke keer verslagen worden.
Door de strategische ligging vlakbij Frankrijk speelde het eiland een belangrijke rol in de oliebevoorrading tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook waren er veel radiozenders en observatieposten gesitueerd.

In de 19e eeuw benoemde de toen regerende vorstin Victoria het Osborne House tot haar zomerresidentie. Hierdoor werd het chique voor de Britse aristocratie om het seizoen naar het eiland Wight te verplaatsen en vele beroemde Britten hebben op Wight gewoond. Een bekende naam is die van Charles Darwin, waarvan geloofd wordt dat hij vanuit Wight vertrok voor zijn reis die leidde tot het schrijven van het boek “The origin of species”. Ook leden van diverse Europese hoven kwamen graag naar Wight voor het zomerseizoen.

Bezienswaardigheden

Verspreid over het eiland liggen ruïnes, landhuizen en openbare tuinen die door toeristen bezocht kunnen worden. Daarnaast liggen er enkele thema- en dierenparken, musea en prachtige stranden met activiteiten.

Forten en verdediging

In de loop der eeuwen heeft het eiland Wight een grote rol gespeeld in de verdediging van Zuid-Engeland. Vanaf de Saksische tijd was er al een verdediging gebouwd in de vorm van Carisbrook Castle en tot in de 19e eeuw werden de verdedigingswerken aangepast en versterkt. In WOII heeft het eiland een belangrijke rol gespeeld in de verdediging van het vaste land.

Carisbrooke Castle
Carisbrooke Castle is gelegen in de buurt van Newport en is open voor toeristen. Het huidige Carisbrooke Castle dateert uit 1100 en werd op overblijfselen van een Saksische burcht gebouwd. De belangrijkste bouwheren van dit kasteel waren de graven van Redvers. In 1262 erfde de 25-jarige Isabella de Redvers het kasteel en omdat ze de enige overlevende Redvers was, werd ze een extreem rijke erfgename. Met het geërfde geld verbouwde Isabella het hele kasteel en ze koos Carsisbrooke Castle als haar permanente verblijfsplaats. Haar grote rijkdom zorgde voor veel afgunst en de Engelse koning Edward I had zijn zinnen gezet op haar bezittingen in het zuiden van Engeland. Hij probeerde diverse keren haar bezittingen te kopen en gaf twee keer toestemming voor een huwelijk met een aan hem gelieerde edelman maar beide keren weigerde Isabella om te trouwen en haar onafhankelijkheid te verliezen.

In 1292 werd Isabella ziek tijdens een reis op het vasteland en toen duidelijk werd dat Isabella deze ziekte niet zou overleven, stuurde koning Edward een vertegenwoordiger naar haar sterfbed. Deze vertegenwoordiger stelde een verkoopovereenkomst op en deze werd aan Isabella voorgelezen waarna ze haar kamenier de overeenkomst liet tekenen. Deze gang van zaken werd door meerdere partijen betwist maar door deze slimme list kreeg de koning de bezittingen van Isabella in handen.

Nadat Carisbrooke Castle was overgegaan naar de Engelse koning werd het kasteel door meerdere vazallen beheerd en in 1377 werd het kasteel voor de eerste en enige keer belegerd door Fransen die op rooftocht waren maar het kasteel hield eenvoudig stand.

Tot de 16e eeuw bleef het rustig op het eiland Wight maar in 1588 zorgde de Spaans-Engelse Oorlog voor een bedreiging van Engeland door de Spaanse Armada. Om het eiland Wight te beschermen werd op het Carisbrooke Caste artilleriegeschut geplaatst maar dit hoefde niet in werking gesteld te worden. De Spaanse Armada had met veel tegenslagen te kampen onderweg naar Engeland en toen de overgebleven schepen probeerden de oostelijke zeestraat tussen het eiland en het vasteland binnen te varen, werden ze door de Engelse zeemacht verslagen.

Halverwege de 17e eeuw vond in Engeland een burgeroorlog plaats. Als gevolg hiervan werd Koning Charles I (Karel I) afgezet en in Carisbrooke Castle opgesloten. Tijdens zijn gevangenschap accepteerde Charles zijn afzetting niet en smeedde diverse complotten om te ontsnappen en weer aan de macht te komen. Als gevolg hiervan besliste het parlement hem te berechten en tijdens dit proces werd hij ter dood veroordeeld en later onthoofd. Na zijn dood werd Engeland door Oliver Cromwell geregeerd.

Vanaf 1914 werd Carisbrooke Castle de zomerresidentie van prinses Beatrice, de dochter van koningin Victoria. Ter nagedachtenis aan haar werd in 2009 de Beatrice-tuin aangelegd, een tuin in Edwardiaanse stijl.

Naast de tuin en de overblijfselen van het kasteel is er nog grote bezienswaardigheid: de ezels van Carisbrooke. Op de terreinen van het kasteel staat een Elizabethaanse watermolen. Vanuit een 49m diepe put wordt het water omhoog getrokken door een wiel, aangedreven door ezels. Maar wat deze watermolen speciaal maakt, is dat de ezels niet met een tuig aan het wiel vastgemaakt werden om zo het wiel aan te drijven. Dit wiel is zo groot dat de ezels erin lopen om het wiel aan te drijven. Dagelijks geven de vier ezels een demonstratie van de werking van de watermolen en een bezoek aan de watermolen is inbegrepen in de entreeprijs.

Yarmouth Castle
Yarmouth ligt aan de westkust van het eiland en de haven vormt een verbinding met het vasteland. Vanwege deze belangrijke, strategische positie op het eiland liet koning Henry VIII hier rond 1547 een fort bouwen als onderdeel van zijn strategische plan om de hele Engelse kust te versterken en te beschermen tegen vijandelijke aanvallen. In tegenstelling tot eerder gebouwde forten is dit fort vierkant en het is het eerste fort in Engeland dat met pijlvormige bastions gebouwd werd. Een bastion is een uitspringend verdedigingswerk in de muur van een fort. Een bastion geeft meer mogelijkheid voor geschutsvuur in de vorm van kanonnen.

Het fort is te bezichtiging om het leven in een dergelijk fort te bekijken. Ook is er een expositie over vondsten in de The Solent na de diverse schipbreuken die er in de loop der eeuwen hebben plaatsgevonden.

The Needles Old Battery and New Battery
De Old en New Battery liggen vlakbij de Needles, een rotsformatie die in zee uitloopt en zo de uiterste westpunt van het eiland vormt. Het is een op een fort lijkend gebouw met kannonen maar officieel krijgt het niet de benaming fort. Een Battery of batterij is een militaire term voor een artillerie-eenheid of een gebouw voor artillerie en in een batterij worden geen soldaten gelegerd. In een fort daarentegen worden enkele batterijen gelegerd die er permanent verblijven.

In de 19e eeuw voelde Engeland de druk van de Franse keizer Napoleon en daarom liet de toenmalige eerste minister een aantal verdedigingswerken bouwen om de haven van Portsmouth te beschermen. De Battery bij The Needles was er daar een van. Het gebouw werd omgeven door een droge greppel zodat aanvallers niet ongezien konden naderen. In die tijd is de Battery nooit gebruikt omdat de dreiging niet reëel bleek te zijn.

In de beide Wereldoorlogen daarentegen zijn de Batteries wel intensief gebruikt en in het gebouw is hierover een expositie ingericht.

Fort Victoria
Fort Victoria in Yarmouth werd in de 19e eeuw gebouwd ter verdediging van The Solent. Hier werd een enkele batterij gelegerd maar ook hier is nooit echt gevochten. In de loop der tijd werd het fort gebruikt voor militaire trainingen maar tegenwoordig is het terrein in particuliere handen.

Op de terrein zijn diverse toeristische attracties gevestigd, zoals een aquarium, een planetarium, een modelspoorbaan en een onderwatermuseum waar onderwater-archeologie, vondsten uit de zee en het leven in de The Solent te ontdekken zijn.

Landhuizen en tuinen

Verspreid over het eiland zijn diverse landhuizen en tuinen te vinden maar het belangrijkste huis is Osborne House.

Osborne House
Osborne House was de zomerresidentie van Queen Victoria en haar man Prins Albert. Zij zochten in 1843 een plek dichtbij de zee en ver weg van het paleis en alle verplichtingen. Op aanraden van de eerste minister vonden zij op het eiland Wight een geschikte locatie, Osborne house. Het oorspronkelijke huis was echter niet groot genoeg voor de Koninklijke familie en alle personeelsleden die de hofhouding vormden dus werd besloten het huis af te breken en een geheel nieuw huis naar de wensen van Queen Victoria en Prince Albert te bouwen. Het was Prince Albert die de gehele verbouwing leidde en samen met de architect Thomas Cubitt het ontwerp van het huis maakte. Ook ontwierp Prince Albert de uitgebreide tuinen rond Osborne House.

Na de dood van Prince Albert in 1861 trok Queen Victoria zich terug op het landgoed maar slechts de meeste noodzakelijk verbouwingen werden gedaan nu de bezieler van het landgoed overleden was. In 1901 overleed Queen Victoria en geen van de erfgenamen wilde de kosten voor onderhoud van het landhuis op zich nemen. Daarom werd het huis in 1902 aan het volk geschonken. Al snel werd er in het huis een maritieme kadetten-opleiding gevestigd maar na enkele tientallen jaren werd de opleiding verplaatst naar een andere kazerne. Opeenvolgende huurders gebruikten en veranderden de site maar sinds 1986 is de stichting English Heritage eigenaar van het huis en terreinen en is het huis weer te bezichtigen.

Botanische tuin in Ventnor
Ventnor ligt in het zuiden aan de kust en heeft een subtropisch micro-klimaat dat ook op de eilanden Jersey en Guernsey aangetroffen wordt. De eilanden hebben dit micro-klimaat te danken aan de warme Golfstroom die in de winter de zee opwarmt. Door de warme zee zakken de temperaturen zelden tot onder het vriespunt waardoor diverse plantensoorten toch de Europese winters kunnen overleven.

Op de terreinen van de tuin stond vroeger een groot sanatorium voor mensen met longziekten en voornamelijk TBC. Voor de ontdekking van penicilline was het een zeer vooraanstaand centrum maar na de ontdekking van een medicijn tegen TBC was het binnen enkele jaren compleet vervallen en was sloop de enige optie.

In 1970 werd de eerste botanische tuin aangelegd en in 1972 werd deze officieel geopend. De eerste jaren waren de winters erg zacht en de planten hielden goed stand in de Engelse winter maar na een aantal goede jaren volgden enkele strenge winters waarbij grote hoeveelheden planten de vorst niet overleefden. Het einde van de botanische tuin was in 1985 dichtbij maar toen werd besloten een grote kas te bouwen waarin de planten gekweekt konden worden. Ondanks nog enkele strenge winters overleefde de botanische tuin ook die tegenslag.

Attracties

Verspreid over het eiland liggen nog diverse andere attracties zoals de dierentuin, de Romeinse villa en musea maar kenmerkend voor het eiland zijn de dinosaurusvondsten en de Chines.

Chines

“Chine” is een word dat alleen in Dorset en op het eiland Wight gebruikt wordt en het betekent “diepe, smalle ravijn”. Op het eiland Wight zijn in de loop der jaren meerdere Chines ontstaan door natuurlijke erosie. De mooiste en grootste Chine is de “Shanklin Chine”, een andere Chine is de “Blackgang Chine” maar deze is in de loop der tijd dor erosie steeds verder verweerd. Shanklin Chine is de oudste toeristische attractie op het eiland en bij de Blackgang Chine staat het oudste attractiepark van heel Engeland.

Shanklin Chine is in de loop van ongeveer 10.000 jaar ontstaan door het eroderen van de kalkzandsteen. Shanklin ligt aan de rand van eiland en het land ligt hier hoger dan de onderliggende stranden en zee. Door dit hoogteverschil ontstond een waterval die in de loop der tijd een diepe groeve in de rotswand heeft uitgesleten. Lange tijd was Shanklin Chine alleen bekend bij de lokale bevolking en werd deze route door smokkelaars gebruikt om goederen van de schepen naar het dorp bovenop de klif te brengen. Pas rond 1817 werd het huidige pad naar de waterval uitgegraven en voor het publiek geopend. Rond diezelfde tijd werden bovenaan de waterval zware stenen geplaatst om zo de erosie van de zachtere kalkzandsteen tegen te gaan. Dit is de reden waarom Shanklin Chine nog steeds in de huidige vorm bestaat en Blackgang Chine helemaal geërodeerd is.

Door de komst van Queen Victoria en Prince Albert naar het eiland, kwamen ook veel kunstenaars en rijke gasten naar het eiland voor een vakantie. Dit zorgde voor een grotere bekendheid van Shanklin Chine en het werd een heel populaire toeristische bestemming.

De natuur in de Chine is uniek, alleen in dit ravijn groeien meer dan 50 soorten mos en 150 verschillende planten. Bezoekers kunnen het pad door de Chine afdalen en op het strand een bezoekje brengen aan de pub “The Fisherman’s Cottage”. Deze pub dateert uit 1817 en ligt precies aan de voet van het Shanklin Chine pad.

Dinosaur Island

Het eiland Wight staat bekend als “Dinosaur Island” of dinosaurus-eiland omwille van de vele en soms unieke vondsten die er op het eiland gedaan worden. Zo’n 125 miljoen jaar geleden maakte het eiland deel uit van het Europese vaste land en het leefgebied van dinosaurussen en overblijfselen van deze dino’s zijn in de loop der tijd in de bodem verdwenen en miljoenen jaren verborgen gebleven. Ongeveer 23 miljoen jaar geleden werd het eiland Wight gevormd en door constante erosiekrachten van de zee wordt er iedere jaar ongeveer 10 meter van de kliffen weggeslagen. Hierdoor komen regelmatig mooie vondsten aan het oppervlak, in 2013 werd nog een onbekende vliegende dinosaurussoort gevonden door een 3-jarig meisje.

Verschillende attracties op het eiland richten zich op de dino-vondsten. Zo is het mogelijk om met een gids zelf op zoek te gaan naar overblijfselen, er zijn musea en zelfs een attractiepark bij het Blackgang Chine waar je oog in oog komt te staan met twee Tyrannosaurus Rex-baby’s.

Festivals

Cowes Week

Tijdens Cowes Week in de eerste week van augustus vindt een achtdaagse zeilwedstrijd of regatta plaats op de wateren van The Solent, de strook zeewater tussen het eiland en het vasteland van Engeland. Deze zeilwedstrijd werd voor het eerst georganiseerd in 1826 met slechts enkele zeilschepen. Tegenwoordig vinden er gedurende acht dagen dagelijks wedstrijden plaats. De deelnemers komen van over heel de wereld en er wordt gestreden tussen Olympische sporters tot de echte amateurs. Met zo’n duizend deelnemende boten is dit het grootste zeilevenement ter wereld en letterlijk elke zeilboot is welkom. Van het meest moderne carbon tot de ouderwetse, houten zeilbootjes, voor iedere klasse zijn er wedstrijden.

Tijdens Cowes Week bruist het stadje Cowes van leven, overal zijn extra activiteiten en vanaf de stranden zijn alle wedstrijden goed te volgen.

Garlic Festival

Een echte aanrader voor mensen die houden van knoflook is het Garlic Festival in Newchurch. Het eerste festival was alleen gericht op knoflook maar intussen is het een festival dat het beste wat het eiland Wight te bieden heeft, wil laten zien aan de bezoekers. Honderden kraampjes met het beste op gebied van knoflook, bieren, eigengemaakte jams of baksels staan naast enkele podia waarop lokale bands optreden of waarop kookdemonstraties gegeven worden.

Bovenstaande is slechts een greep uit de vele bezienswaardigheden en attractis die op het eiland te vinden zijn. Er is nog zoveel meer te zien, te doen en te ontdekken op het eiland Wight. Voor meer informatie over het eiland Wight en zijn vele bezienswaardigheden: www.visitisleofwight.co.uk