Languedoc-Roussillon

Languedoc-Roussillon is een gebied gelegen in het centrale zuiden van Frankrijk. Het is enorm divers, met delen grenzend aan de Middellandse Zee en de Spaanse grens, de moerassige Camargue aan de rand van de Provence, uitgestrekte uitlopers van de Pyreneeën en de zuidelijke rand van het Centraal Massief. De Languedoc is een rijk gebied van mooie, historische dorpjes, gezellige badplaatsen en schilderachtige bergdorpen. Ook enkele wereldbefaamde wijngaarden vinden hier hun oorsprong.

Inleiding

De Langeudoc-Roussilon bestaat uit vijf departementen:

• l'Aude
• le Gard
• l'Hérault
• la Lozère
• les Pyrénées Orientales

De oppervlakte van deze regio bedraagt 27.376 km², wat haar de achtste grootste regio van Frankrijk maakt. Het aantal inwoners bedraagt ongeveer 2,5 miljoen, waarvan 75% in de grote steden aan de kust leeft. De grootste stad van deze streek is Montpellier met zo'n 230.000 inwoners.

De belangrijkste pijlers van haar economie zijn het toerisme en de wijnbouw. Ondanks investeringen in nieuwe technologische industrieën blijft de regio het hoogst aantal werklozen tellen van heel Frankrijk. Het totale werkingsbudget van de regio bedraagt in 2014, 1,187 miljard euro.

Het klimaat

Het klimaat van de Languedoc-Roussillon is voornamelijk zuiders getint met hete en droge zomers, gevolgd door zachte winters. Er zijn echter ook uitzonderingen die deze regel bevestigen. Het regent er zelden maar als het regent dan lijkt het wel alsof een Bijbelse zondvloed losbarst en ontstaan er hier en daar kleine overstromingen.

De wind die vanuit de Middellandse zee waait brengt steeds voldoende vochtigheid mee voor de vele wijnranken, ook als het wekenlang niet regent. Wanneer de wind vanuit de hoogvlakten waait, worden de door de zomerbuien nat geworden wijngaarden binnen enkele minuten gedroogd.

De bodem

De bodemformaties zijn in de Languedoc-Roussillon erg verschillend. De streek heeft een stormachtig geologisch verleden en vele gletsjers en rivieren hebben tijdens de oertijd veel bergpuin en sedimenten afgezet. Tegelijkertijd schoven ook de boven -en onderliggende gesteentelagen over elkaar. Het resultaat is een bodem met alle mogelijke kleuren. Wit is de bodem met een hoog kalkgehalte, zwart diegene met leisteen en rood betekent de aanwezigheid van zandsteen of ijzeroxide. Wat al deze bodems gemeen hebben is hun schraalheid en optimale drainage. Deze goede drainage duidt het vermogen van een bodem aan om bij grote hoeveelheden vochtigheid het overtollige water af te voeren en om bij droogte het water vast te houden.

Voor de wijnbouw is dit een zeer belangrijke eigenschap want als wijnstokken te veel vocht krijgen, worden de wijnen te grof en alcoholrijk. Hoe evenwichtiger de waterhuishouding hoe beter de wijn. Afhankelijk van de bodemsamenstelling doet de ene druivensoort het beter dan de andere waardoor de wijnsoorten in de Languedoc-Roussillon even verschillend zijn als de bodem.

Een puzzel van landschappen

Geografisch is de Languedoc-Roussillon erg ingewikkeld en als het ware een puzzel van landschappen. Wanneer je de kaart bekijkt dan zie je dat de grenzen duidelijk door politieke beslissingen en niet door geografische evoluties werden bepaald. Het reliëf schommelt tussen de 0 meter (de Camargue) en 2500 meter (Pyreneeën) boven de zeespiegel. Ook de kuststrook varieert van zandstrand naar rotskust en er is ook een ongelofelijk opdringerige lage begroeiing die overal de kop opsteekt, de garrigue.
Van de baai van Le Racou tot kaap Cerbère heeft de kust van Roussillon (de côte Vermeille) een zeer bijzonder karakter. Rotsachtig en met de plantenweelde van de Côte d'Azur sluit dit gebied bijna zonder zichtbare overgang aan op het zandstrand dat doorloopt tot aan de campings van Argelès.

Deze 200 km lange toeristische kust, met zijn overhangende uitlopers van de Albères boven zich, kreeg van de Fransen de bijnaam "Vermeille", wat zoveel betekent als "diep rood". Hij kreeg dit te danken aan zijn warme rode tinten die verschijnen boven de naaldscherpe randen van de bergen onder een bepaalde belichting. Het pittoreske Collioure, Port Vendres, Banyuls en Cerbères nestelen zich op de smalle ruimten rondom de baaien, die aan drie zijden door hoge bergwanden worden ingesloten.

De garrigue, alomtegenwoordig in Languedoc-Roussillon

De garrigue is een dichte en lage begroeiing die typisch is voor de kustgebieden van de Middellandse zee en tevens ook de naam die gegeven is aan de strook land die bijna als een grens de bergen scheidt van de vlakte met de wijngaarden.
De garrigue strekt zich uit van de Rhône tot Spanje, over plateaus en heuvels. Hij woekert het sterkst rond Uzès en het noorden van Nîmes; hij kruipt omhoog tegen de piek St-Loup en klampt zich vast aan de kopjes rond Béziers en bedreigt de wijngaarden op de hellingen van Minervois en Corbières.

Op de gegroefde kalkrosten groeien warrige aromatische struikjes met ertussen knoestige, van ouderdom en droogte, kromme olijf-, vijgen- en amandelbomen. Wijnstokken bedekken de dalen en zonnige hellingen.
De garrigue, waarvan grote delen ondoordringbaar zijn, bestaat vooral uit een heideachtige vegetatie van onder andere dwergeik, lavendel, rozemarijn, tijm, bramen, lage steeneiken en wat dennenbossen. Men vindt er ook distels en de brem bloeit er prachtig.
Ook wilde rozen komen voor en vroeger liepen er, vooral in Causses, paden door deze streek voor de voorbijtrekkende kudden. Dezer dagen behoort de garrigue tot de dunst bevolkte streken van Zuid-Frankrijk.

Een zee van wijngaarden

Van Tavel en de golvende vlakten van de Gard tot de Corbières is de wijngaard alomtegenwoordig, steeds in gevecht met de garrigue. Aan de overzijde van de Aude kruipt hij tegen de berghelling op tot bij de Spaanse grens. Nog steeds wint hij terrein in de Fenouillèdes en de vlakte van Roussillon. Rond Rivesaltes en op de plateaus van Banyuls is deze overwoekerende vijand van de wijngaarden zelfs alleenheerser.

De wijngaarden bepalen voor een groot deel het aanzien van het landschap in de valleien van de Aude alsook de Hérault en zijn in beide streken de belangrijkste inkomstenbron voor de regionale economie. De uitgestrektheid verbaast de bezoekers vooral in de streek rondom Béziers en Narbonne. Eentonig, maar met pittoreske dorpen, heeft het wijngebied van de Languedoc met zijn lange rijen cipressen, populieren en platanen toch een zekere charme die nog wordt versterkt door enkele afgelegen boerderijen. Het landschap hier heeft een heel ander karakter dan het omringende bergland. In elk dorp vindt men wel een coöperatieve of vereniging van wijnboeren die met enige trots hun wijnen aanbieden aan fijnproevers die en passant eens binnen springen.

Lees verder

• Languedoc-Roussillon ontdekken
• Geschiedenis van de wijnbouw in de Languedoc-Roussillon