De mooiste plekjes van Ierland - Monasterboice

Aan de oostkust van Ierland, grenzend aan Noord-Ierland, ligt het kleinste graafschap van het land. County Louth is slechts 820 km² groot en telt iets meer dan honderdduizend inwoners. In het zuiden van het graafschap, ligt Monasterboice. Deze kloosterruïne is op zich niet erg bijzonder, de drie high crosses die op het kerkhof staan, zijn dat des te meer. Alledrie zijn ze versierd met kunstige taferelen, het grootste is bijna zeven meter hoog. Een plek die zeker het bezoeken waard is...

Situering

County Louth dankt haar naam aan het stadje Louth, die in het hart van het graafschap ligt. De originele Ierse naam is Lughbaidh, en verwijst naar de Keltische god Lugh. Lugh was de Zonnegod van de Kelten. Zijn naam betekende dan ook 'De Schijnende'. Lugh werd altijd als een knappe jongeling afgebeeld, vol levenslust en energie. Volgens de legenden was hij zeer getalenteerd kunstenaar en handwerker.

Drie grotere steden in het graafschap zijn Dundalk, Ardee en Drogheda.

Dundalk is de hoofdstad van de county. Ze werd door Vikingen gesticht en ontleent haar naam aan de burcht (Dun) die langs de rivier de Delga ligt. Het is een drukke industriestad, met vrij troosteloze arbeiderswijken. Enkele oude kerken en vooral het neo-Griekse Court House aan de Market Square zijn toch het bezoeken waard.

In Ardee kan je de zogenaamde "Jumping Church" bezoeken, ongeveer 5 kilometer buiten de stad. De legende vertelt dat er een niet-christen begraven werd binnen de kerkmuren. Dezelfde nacht zou de kerk weggesprongen zijn zodat de resten van de overledene buiten de heilige grond zouden liggen.

Drogheda kreeg haar plaats in de Ierse geschiedenis dank zij de Slag aan de Boyne, de rivier die vlakbij stroomt. In 1690 veroverde Willem III de stad ten koste van zijn Engelse schoonvader James II. Het kasteel waar Koning Willem III zich gedurende de vijftien weken durende veldslag schuilhield, ligt dichtbij: King William's Glen. De overwinning van Koning William betekende het begin van de eeuwenlange overheersing van Noord-Ierland door de Engelsen.

Monasterboice

Aan het einde van de vijfde eeuw stichtte Saint Buithe een klooster op ongeveer acht kilometer van het huidige Drogheda. In 1097 werd het klooster door een brand in de as gelegd, samen met de rijk gevulde bibliotheek. Toch bleef het klooster nog ruim een eeuw bestaan.

Tussen 890 en 923 was Muiredach de abt van Monasterboice. Hij liet minstens één van de drie prachtige kruisen op het kerkhof oprichten.

De westkant van dit zogenaamde 'Cross of Muiredach', toont onderaan een inscriptie: 'Or do Muiredach las ndearndad in Chros'. Het kruis is 5,20 meter hoog. Het is versierd met taferelen uit de Bijbel. Het thema van het kruis is Christus Koning. Voor de ongeletterde Ieren uit die tijd was dit kruis een metershoge prentenbijbel.

Rechts bovenaan zie je een detail dat Christus laat zien die bespot wordt door Romeinse soldaten.

De westzijde van het kruis is voornameljk opgebouwd uit scenes die uit het Nieuwe Testament gekozen werden. Op de oostkant staan dan weer in het algemeen elementen uit het Oude Testament.

Rechtsonder zie je een detail van de oostzijde. Links staan Adam en Eva in de tuin van Eden, rechts is er het tafereel van Cain die Abel vermoordt.

Onderaan de westzijde van Cross of Muiredach, tussen de afbeelding van twee spelende katten staat de inscriptie die het kruis toeschrijft aan Muiredach. Op de figuur is de inscriptie in het zwart gemarkeerd.

Het West Cross of Tall Cross is het grootste high cross in Ierland. Het is ongeveer 7 meter hoog. Een bijzonder element van dit kruis vind je op de westzijde terug: in het tafereel van de kruisiging is Christus volledig gekleed. Omdat het zo groot is, is er geen enkel kruis in Ierland te vinden dat zoveel iconografie heeft.

Op de oostzijde van het kruis staan ook hier vooral beelden uit het Oude Testament. Er is onder andere een tafereel van Mozes, die water uit een rots slaat, David met het hoofd van Goliath, de verleiding van Sint Antonius en de doop van Christus.

Het derde kruis dat op het kerkhof terug te vinden is, is het zogenaamde North Cross. Slechts een deel van van dit kruis is origineel. In vergelijking met de andere twee kruisen is dit redelijk vlak: er is alleen een gekruisigde Christus op te zien.

Toren

Verder op de site is er een typische Ierse ronde toren te zien van 35 meter hoog. Hij ziet er nog erg goed uit, maar kan niet meer beklommen worden. Sommigen gaan er vanuit dat hij gebouwd werd als toevluchtsoord voor de monniken tegen de Vikingen, maar dit is een misverstand. Ronde torens waren in feite grote schouwen. Als monniken erin zouden klimmen om bescherming te zoeken, zouden het volstaan om onderaan een vuurtje te stoken om ze uit te roken. In dit geval is er trouwens een heuvel vlakbij. De monniken zouden niet zo dom zijn om deze plaats te negeren als plek om zich te verdedigen.

Monasterboice is indrukwekkend. Net zoals op zovele andere plaatsen in Ierland sta je in het midden van de geschiedenis als je op deze plek rondwandelt.