Plekjes in Belgisch Limburg - de mergelgrotten in Riemst

In het oosten van Limburg, op de grens met Nederland, ligt de gemeente Riemst. Uit de ondergrond van deze gemeente werd gedurende eeuwen kalksteen gewonnen om als bouwmateriaal te gebruiken. Dit resulteerde in een gangenstelsel van in totaal 300 kilometer. Verschillende van deze ondergrondse groeven, met gangen van vier tot vijf meter breed en zes tot tien meter hoog. In de zogenaamde 'mergelgrotten' gist het unieke grottenbier, rijpen twee soorten grottenkaas en groeien champignons.

Wat?

Mergel is reeds van bij de Romeinen gekend. Zij noemden het materiaal 'marga'. Het bestaat uit een mengeling van kalk en een variabel aandeel klei (ongeveer tussen 30% en 60%). De bouwstenen die eerst bovengronds en later onder de grond in de Riemsterse deelgemeenten Kanne en Zichen-Zussen-Bolder gewonnen werden, zijn bijna zuivere kalksteen. Strikt genomen gaat het hier dus niet om mergel.

De oude groeven die nog steeds te bezichtigen zijn, ontstonden door eeuwenlange ontginning. In feite kan men dus ook niet van grotten spreken omdat dit laatste immers ondergrondse holtes zijn die ontstaan door erosie. Wie echter strikt correct vraagt naar 'de kalksteengroeven', zal van de bewoners enkel een niet begrijpende frons krijgen. Limburg kent dit unieke gangenstelsel als 'de mergelgrotten'.

Het oudste jaartal dat in één van de groeven teruggevonden werd is 1468, de datum waarop een kunstschilder de ruimte bezocht. Op de wanden van de grotten zijn in de loop van de tijd tekeningen en teksten aangebracht. Tijdens de tweede wereldoorlog deden ze dienst als schuilkelder.

Het unieke klimaat in de grotten, met een hoge luchtvochtigheid en een constante temperatuur, maakt de gangen ideaal voor de rijping van het grottenbier, dat in het West-Vlaamse Watou gebrouwen wordt. De grottenkaas rijpt er op houten planken en wordt regelmatig gedraaid en met grottenbier vochtig gehouden. In de mergelgrotten van Kanne worden er op een ambachtelijke manier champignons gekweekt. Toeristen kunnen er een rondleiding krijgen en grotchampignons kopen.

In Kanne werd een deel van het gangenstelsel ingericht als feestzaal. Het is een unieke locatie voor bruiloften, seminaries en tentoonstellingen en er worden zelfs concerten gegeven.

Waar?

De mergelgrotten in Kanne liggen in Mergelgrotten van Kanne in de straat Avergat en hebben geen huisnummer. Telefonisch kan je contact leggen via nummer +32 (0)12 44 03 75, het faxnummer is +32 (0)12 44 03 79.

In Zichen-Zussen-Bolder kan je terecht in de Gielenstraat nummer 13. De contactgegevens blijven dezelfde.

Route

De grotten in Kanne bereik je als volgt:

• Rij op de N79 tussen Tongeren en Maastricht tot je ter hoogte van de brug over het Albertkanaal komt.
• Vanuit Tongeren rij je over het kanaal en sla je meteen rechts in, vanuit Nederland sla je vlak voor het kanaal linksaf. Dit is de Muizenberg.
• Houd na 1.5 km rechts aan op de Muizenberg
• Ga na 1.2 km rechtsaf de Statiestraat (N619)
• Na 800 meter ligt aan je rechterkant Avergat.

De grotten van Zichen-Zussen-Bolder zijn iets moeilijker te vinden:

• Rij op de N79 tot je in de gemeente Herderen bent. Kijk uit naar de Valmeerstraat. Vanuit Tongeren ligt die aan je rechterkant, vanuit Nederland links. Er staat een wegwijzer richting Valmeer.
• 2.3 kilometer verder ga je linksaf de Bolderstraat op.
• Na 600 meter ligt aan je rechterkant de Haselindestraat.
• Vijfhonderd meter later sla je linksaf.
• 700 meter verder vind je aan je rechterkant de Gielenstraat.

Openingsuren

De grotten van Zichen-Zussen-Bolder en Kanne zijn alle dagen van het jaar open. Groepen worden gevraagd op voorhand te reserveren. Individuelen kunnen iedere zondag om 15u30 een rondleiding krijgen, in juli en augustus van maandag tot en met zaterdag om 14 uur.

Prijs?

Volwassenen betalen € 3,00, kinderen ouder dan 12 jaar € 2, jongere kinderen € 1,2 en mindervaliden €1,1.