Ioannina: een stad, een meer, een eiland en een grot

In het noordwesten van Griekenland, in het district Epiros (Grieks: Ήπειρος) ligt de stad Ioannina (Ιωάννινα), aan het meer van Pamvotida (Παμβώτιδα). Het is een grote stad die zijn bezoekers veel te bieden heeft, zowel in het licht van de vele bezienswaardigheden, alsook vanwege het afwisselende landschap van de omgeving. Een zeer geschikte bestemming om aan te doen tijdens een rondreis door Noord-Griekenland!

De stad Ioannina

Ioannina (ook wel: Giannina of Giannena, Γιάννινα of Γιάννενα) is een grote stad (ruim 65.500 inwoners volgens de cijfers van 2011). Hij ligt aan de westkant van het meer van Pamvotida, ook bekend onder de naam Meer van Ioannina. Het meer beslaat 19,4 vierkante kilometer en is ongeveer acht kilometer lang. Midden in het meer ligt een bewoond eiland.

Geschiedenis van Ioannina

Over het ontstaan van de stad en hoe hij aan zijn naam kwam, zijn de historici het niet eens. Zeker is echter dat de burcht in de 6de eeuw na Christus door keizer Justinianus is gebouwd. Er bestond op die plek toen waarschijnlijk al een stad. De naam Ioannina wordt pas later, in 879, voor het eerst in geschreven teksten aangetroffen. De stad werd in 1430 door de Turken veroverd en behoorde vanaf toen tot het Ottomaanse Rijk. In 1913 werd Epiros bij Griekenland gevoegd. Sinds de jaren na de Eerste Wereldoorlog hoort alleen Zuid-Epiros, waain Ioannina ligt, bij Griekenland. Noord-Epiros is onderdeel van Albanië.

Ali Pasja

Een belangrijke rol binnen de geschiedenis van Ioannina was weggelegd voor Ali Pasja. Deze van oorsprong Albanese rovershoofdman wist zich op te werken tot bevelhebber binnen het Ottomaanse Rijk. Hij regeerde Albanië en Epiros, die deel uitmaakten van het Ottomaanse Rijk, vanuit Ioannina van 1788 tot 1820. Hij probeerde zich steeds verder los te maken van het Ottomaanse Rijk en begon te regeren als een onafhankelijk vorst, totdat de Sultan een leger stuurde dat Ioannina twee jaar lang belegerde. Ali Pasja vluchtte naar het eiland in het meer, waar hij op 81 jarige leeftijd uiteindelijk overmeesterd werd en gefusilleerd. Hij stond bekend om zijn ongekende wreedheden, o.a. jegens overspelige haremdames, die hij verdronk in het meer. Zijn persoon loopt als een rode draad door een groot deel van de bezienswaardigheden van Ioannina heen.

De Kastro

De Kastro (Grieks: κάστρο) of Byzantijnse burcht is het oude ommuurde deel van de stad, dat bijna het gehele gebied beslaat dat op de kaart (aan het einde van dit artikel) te zien is als een vierkante uitstulping in het meer. De muren zijn twee kilometer lang en tien meter dik. Een mooie weg met veel bomen slingert eromheen tussen de muren en de van parken voorziene oevers van het meer. Buiten de muur bevinden zich de vele terrassen die uitzicht bieden op het meer. Ook ligt daar de boot afgemeerd die naar het eiland gaat en staan de rijtuigen met paarden klaar om de toeristen een rondrit door de stad aan te bieden.

Binnen de muren van de Kastro liggen de oude stad en twee acropolen. De Kastro van Ioannina is één van de drie bewoonde oude burchten van Griekenland. De andere zijn die van Monemvasia in het zuiden van de Peloponnesus en die van het eiland Chios. In de zuidoosthoek van de Kastro ligt de acropool “Its Kale” (Grieks: ιτς καλέ, Turks: itç kale), wat betekent: binnenburcht. Daar vind je het Byzantijns museum, het graf van Ali Pasja en de Ftetiche Moskee (zie foto bij de inleiding). Deze “Moskee van de Overwinning” stamt uit 1430. Hij was oorspronkelijk van hout en is in 1611 herbouwd uit steen. Op de noordoostelijke acropool ligt de Aslan Pasja Moskee.

Het centrum van Ioannina

Het centrum van de stad ligt iets ten westen van de Kastro. Daar zijn vele oude huizen, kerken en moskeeën uit de 19de en begin 20ste eeuw te bewonderen en het centrale plein met de klokkentoren uit 1905, gebouwd ter ere van het 30-jarig jubileum van Sultan Abdul Hamid II. Ioannina is een bruisende stad en eveneens een studentenstad. In het centrum vind je alle mogelijkheden om te winkelen en uit te gaan.

Het eiland in het meer

In het noorden van het meer ligt een bewoond eiland, het eiland van Ioannina. Men vindt er een dorp, waar ongeveer 100 families wonen, en zes kloosters, waarvan de oudste uit de 11de eeuw. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn de laatste verblijfplaats van Ali Pasja en het Ali Pasja Museum dat is ondergebracht in het klooster van Agios Panteleïmonas. Men kan het eiland per boot bereiken vanaf de kade buiten de Kastro. De boten vertrekken ieder half uur en de overtocht duurt tien minuten.

De grot van Perama

Op vier kilometer afstand van Ioannina, aan de noordkant van het meer, ligt het dorpje Perama. Hier bevindt zich één van de grootse grotten ter wereld. De grot kan dagelijks bezocht worden van 8:00 tot 17:00 (informatie van 2019). Bezoekers leggen een afstand van ongeveer anderhalve kilometer af binnen in de grot o.l.v. een Engelstalige gids. De grot is ongeveer 1.500.000 jaar geleden gevormd in het binnenste van een heuvel die aan de noordkant van Perama verrijst. Hij bestaat uit meerdere zalen die een wonderbaarlijke wereld vormen met stalactieten en stalagmieten in de meest vreemde vormen. De grot werd in 1940 bij toeval ontdekt door bewoners van de stad die bescherming zochten tegen de bombardementen van Italiaanse vliegtuigen.

Musea in Ioannina

Veelbezochte musea in Ioannina zijn:

• Het Byzantijns museum - ligt op de acropool Its Kale en stelt vondsten ten toon uit de Byzantijnse en post-Byzantijnse periode, maar ook beelden en andere kostbaarheden tot aan de 19de eeuw.
• De Aslan Pasja Moskee – bevindt zich eveneens binnen de muren van de Kastro (op de noordoostelijke acropool) en werd gebouwd door Aslan Pasja in 1618. De moskee doet nu dienst als museum en beschikt over een christelijke, een Hebreeuwse en een islamitische afdeling.
• Het Zilverwerk Museum – bevindt zich in het westerse bastion van de acropool. Ioannina en omgeving zijn beroemd om hun zilverwerk. Een uitgebreide collectie in een bijzonder gebouw.
• Het Archeologisch Museum – is gevestigd in een modern gebouw dat van 2008 tot 2010 gerestaureerd is, even ten zuidwesten van de Kastro.
• Wassenbeeldenmuseum Pavlos Vrellis – de Griekse geschiedenis uitgebeeld in wassen beeldengroepen, ligt 13 km ten zuiden van Ioannina.

Consulaten

Vermeldenswaardig is het feit dat Ioannina naast een Albanees consulaat ook een Nederlands en een Belgisch consulaat heeft.

Omgeving en afstanden

Ioannina ligt in het noordwesten van Griekenland. In de directe omgeving van Ioannina vind je verschillende plaatsen en natuurgebieden:

• Ιωάννινα ligt ten zuiden en aan de voet van het Pindosgebergte (Nationaal Park).
• Naar het noordwesten toe ligt het op 60 km van de Albanese grens
• Naar het westen ligt het op 76 km afstand van Igoumenitsa, vanwaaruit je in ruim een uur op één van de bekendste eilanden van Griekenland zit: Corfu.
• 100 km naar het oosten toe liggen de Meteora en 20 km verder naar het oosten ligt Trikala.
• 20 km naar het zuiden ligt het oude Dodoni (Grieks: Δωδώνη), heiligdom voor de goden Zeus en Dioni (moeder van Aphrodite), tevens orakel. Het amfitheater van Dodoni is gebouwd in de derde eeuw voor Christus en is het grootste uit die periode.
• De afstand tot Athene is 410 km.

Bereikbaarheid

Ioannina is (o.a. vanuit Athene) goed te bereiken met de bus en beschikt over een vliegveld.