De telescopen van het Nationaal Observatorium van Athene

Het Nationaal Observatorium van Athene bestaat uit een aantal dicht bij elkaar gelegen gebouwen in het centrum van Athene en toch midden in de natuur. Men kan er vele oude astronomische instrumenten bewonderen en door een telescoop naar ons zonnestelsel kijken tijdens een rondleiding. Een bijzondere combinatie van geschiedenis en astronomie op een steenworp afstand van de Acropolis.

Het Nationaal Observatorium van Athene

Voor wie een bezoek brengt aan Athene en geïnteresseerd is in astronomie is het observatorium een absolute must. Het ligt op tien minuten lopen van de Acropolis. De officiële naam is Nationaal Observatorium van Athene, in het Grieks: Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (Ethniko Asteroskopio Athinon), afgekort EAA. Men kan het observatorium bezoeken en krijgt dan een rondleiding. De rondleidingen vinden op werkdagen plaats, 's morgens en 's avonds, waarbij men alleen 's avonds de waarneming door de telescoop kan aanbieden. Daar zit ook altijd een rondleiding in het Engels bij.

Gebouw Sinas (Κτίριο Σίνας)

Het hoofdgebouw (zie foto bovenaan dit artikel) is het gebouw Sinas, genoemd naar zijn donateur Giorgos Sinas en gebouwd in 1842. Het is gelegen op de Heuvel der Nimfen (Λόφος των Νυμφών) en is op veel plekken in Athene vanaf grote afstand goed te zien, een karakteristiek herkenningspunt in bijna elk uitzicht over de stad. Het gebouw herbergt het bezoekerscentrum en het museum. In de koepel van het gebouw bevindt zich al ruim 150 jaar een telescoop met een 16 cm lens, waarmee Julius Schmidt, de toenmalige directeur van het EAA, de meest volledige kaart van de 19de eeuw van de maan heeft getekend. Deze kaart is nu in de bibliotheek te bezichtigen. De bibliotheek maakt deel uit van het museum en bevat zeldzame wetenschappelijke verhandelingen, wetenschappelijke tijdschriften en andere uitgaven waarvan er enkele stammen uit het begin van de 18de eeuw. Verder vindt men in het museum tal van astronomische instrumenten uit de afgelopen eeuw.

Gebouw Syggrou (Κτίριο Συγγρού)

Naast het hoofdgebouw bevindt zich een kleiner gebouw, het gebouw Syggrou, genoemd naar donateur Andreas Syggrou die de aanschaf mogelijk maakte van de telescoop die zich daar bevindt. Deze telescoop, eveneens voorzien van een 16 cm lens, heeft vanaf zijn installatie in 1896 tot aan 1964 de officiële tijd van Griekenland bepaald.

De telescoop Doridi (Τηλεσκόπιο Δωρίδη)

Tijdens de rondleiding gaat men buiten het terrein van het EAA een trap op en volgt een wandelpad de naastgelegen heuvel op, de heuvel Pnika (Πνύκα). Daar staat een klein gebouwtje dat alleen maar bestaat uit een koepel van acht meter in doorsnede. Daarbinnen bevindt zich de telescoop Doridi, waardoor de bezoekers naar de planeten van ons zonnestelsel kunnen kijken. Buiten het gebouwtje geeft de gids uitleg over de sterren en planeten die men met het blote oog aan de hemel kan onderscheiden. Binnen kan men dan één van de planeten door de telescoop bewonderen, afhankelijk van waar de gids de telescoop op richt. Dat verschilt van rondleiding tot rondleiding. De telescoop Doridi werd aangeschaft in 1902. Het is een refractor met een 40 cm lens en een brandpuntsafstand van 5 meter.
Naast de koepel staat een bakstenen obelisk. Deze obelisk markeert het punt waar Metonas in de Oudheid zijn astronomische waarnemingen deed aan de hand van de plek waar de zon opkwam tussen de Acropolis en de heuvel Likavittos (Λυκαβηττός). Overbodig te vermelden dat het uitzicht op die plek adembenemend is!