Ban Chiang, Thailand

Ban betekent "huis" of "dorp" in het Thais, dus is deel van de benaming voor veel dorpjes in Thailand. Ban Chiang is echter interessanter voor bezoekers dan vele andere "bans": het was duizenden jaren geleden het centrum van een cultuur die tegenwoordig de naam van het dorpje draagt. De Ban Chiang cultuur gaat ruim 7500 jaar terug en wordt gekenmerkt door zowel bronzen voorwerpen als keramieken potten.

Ban Chiang

• De vondst
• De potten
• Het museum
• De opgraving
• Praktische informatie

De vondst

In 1966 struikelt Harvard-student Steve Young over een uitstekende boomwortel en valt met zijn neus voor een rand van een keramieken pot. Hoewel hij geen archeoloog is, is hij verstandig genoeg om zijn vondst mee te nemen naar Bangkok en daarmee is de belangrijkste prehistorische cultuur ter wereld gevonden. In Ban Chiang is het vroegste bewijs gevonden (tussen 4000 en 2000 v. Chr.) van een cultuur met bronzen voorwerpen in Zuidoost-Azië. Sinds 1992 staat het op de Unesco Werelderfgoedlijst.

De potten

Hoewel voor archeologen de productie van bronzen voorwerpen het belangrijkst is, voor de simpelweg geïnteresseerde bezoeker zijn de potten het fascinerendst. Niet vanwege de omvang, niet vanwege de vorm, maar vanwege de versiering die de prehistorische mensen hebben toegebracht. Er zijn zeven beschavingslagen gevonden, maar enkel de potten uit laag drie en vier hebben de kenmerkende, zwierige bruine krullen. Ook voor onze moderne ogen is dit een zeer plezierig design.

Het museum

De bezoeker kan het beste eerst een bezoek brengen aan het Ban Chiang National Museum (schoenen uit). Momenteel wordt het nog steeds uitgebreid met een derde vleugel, maar ook de eerste en tweede vleugel laten een uitstekend beeld zien. Het eerste deel van het museum bevindt zich op de tweede verdieping. Hier wordt perfect uitgelegd hoe de vondst is gedaan, welke beschavingslagen elkaar opvolgden en waar alle voorwerpen voor dienden: vishaken, sikkels, handbijlen, ringen, armbanden, bellen, enz. Alles is ook in foutloos Engels vertaald. Zeer interessant zijn de keramieken rollers die hoogstwaarschijnlijk gebruikt werden om bepaalde dessins op kleding of keramiek aan te brengen. Let wel op dat je niet rechtsom maar linksom loopt, want anders ga je tegen de tijd in. De Thais rijden niet alleen op de linkerweghelft, de musea nemen ook aan dat je eerst linksaf slaat.

De tweede vleugel toont met name potten uit de verschillende beschavingslagen en geeft meer informatie over vergelijkbare sites in de nabije en wijde omgeving. Het museum is dagelijks geopend van 8.30 uur tot 16.30 uur en kost 30 baht. De entree moet betaald worden bij een soort wachthuisje bij de oprit. Wie voorbij loopt, wordt niet altijd teruggefloten...

De opgraving

Op een paar honderd meter van het museum bevindt zich Wat Pho Si Nai (volg de bordjes) waar je de overkapte opgraving kan zien van een begraafplaats. Ook de Thaise koninklijke familie heeft hier een bezoek gebracht, zoals de foto's getuigen. Bij de opgraving is weinig achtergrondinformatie beschikbaar, dus het is nodig om eerst het museum te bezoeken. Er zijn 52 skeletten in de opgraving te zien, begraven in verschillende aardlagen en met hele of gebroken potten. Officieel moet je hiervoor ook 30 baht betalen, maar de bewaker is niet altijd even oplettend.

Deze opgraving in combinatie met het uitmuntende museum geven een goed beeld van een beschaving die duizenden jaren terug gaat. Het laat zelfs de meest argeloze bezoeker nadenken over het leven van deze prehistorische mensen.

Praktische informatie

Lokale ondernemers doen goede zaken met de verkoop van imitatie-potten in allerlei maten, maar als buitenlander kun je deze niet het land uit voeren. Uiteraard mag het echte werk al helemaal niet verkocht worden. De kans bestaat dat het werk wat in de jaren '60 en '70 is geplunderd en verkocht aan gerenommeerde musea wereldwijd ooit terug zal moeten naar Thailand.

Bereikbaarheid

Ban Chiang ligt zo'n 50 kilometer van de provinciehoofdstad Udon Thani. De eenvoudigste manier om het dorp te bereiken is met een sawngthaew (een verbouwde pick-up), maar deze rijden op vreemde tijden voor bezoekers. Een andere mogelijkheid is de bus richting Sakon Nakhon of Nakhon Pathom. Vertel de busassistent dat je naar Ban Chiang wilt en dan laten ze je eruit bij Ban Pulu, vanwaar het nog ca. 7 kilometer is naar Ban Chiang. Op dit kruispunt staan tuktuks te wachten om je voor zo'n 100-150 baht te vervoeren. Let op: met de bus kom je voorbij een ingangspoort waar Ban Chiang staat aangekondigd, maar daar moet je er nog niet uit. Op de terugweg neem je dezelfde route; je zwaait een bus terug naar Udon Thani tot stoppen. De bussen rijden met name in de ochtend en de dienst stopt redelijk vroeg in de middag, zo tegen 16.00 uur.

Overnachten

Hoewel Ban Chiang een korte dagtrip is van Udon Thani bestaat er de mogelijkheid te overnachten. Tegenover het museum is een klein, maar net guesthouse en er zijn ook enkele andere mogelijkheden. Gecko Villa is een duurdere optie.

Lees verder

• Boeddhapark in Nong Khai, Thailand
• De vijf mooiste tempels van Thailand
• De Witte Tempel, Chiang Rai, Thailand
• Thaise cultuur I - Boeddhisme en de koning
• Thaise cultuur: monniken, wai en etiquette