Zeeuws-Vlaanderen, een eigen landje maar deel van Nederland

Eén van de mooiste gebieden van Nederland, dat desondanks geen grote bekendheid heeft in de rest van het land is Zeeuws-Vlaanderen. Het gebied kent uitgestrekte, schone stranden waar het uitzicht niet verpest is door industrie zoals op veel stranden in het noorden van Nederland, en waar het nog mogelijk is om een rustig plekje op het strand te vinden. Ook de stadjes, dorpjes en natuurrijke polders zijn een oase van rust, en zeer de moeite waard om te bezoeken. Zeeuws-Vlaanderen is het meest zuidelijk gelegen deel van Zeeland. Het grenst aan België, en dit is goed te horen aan het dialect wat er gesproken wordt. Dit vertoont veel overeenkomsten met dialecten uit het westen van Vlaanderen. Hoewel er in de afgelopen tientallen jaren een tendens is geweest om ABN te praten, lijkt het dialect nu weer aan populariteit te winnen.

Tunnel

Sinds maart 2003 is Zeeuws-Vlaanderen toegankelijk geworden via de Westerscheldetunnel, die met zijn 6.6 kilometer de langste verkeerstunnel van Nederland is. Vóór de aanleg van de tunnel was het alleen mogelijk om de Westerschelde over te steken met één van de twee veerponten, Kruiningen-Perkpolder of Vlissingen-Breskens. Een alternatief was (en is nog steeds) de route via Antwerpen.

De tarieven van de Westerscheldetunnel zijn:

• Motoren en auto’s: €4,60 (met abonnement: €3,60)
• Auto’s met caravan: €6,80 (met abonnement €5,30)
• Kleine vrachtauto’s, campers en bussen : €16,80 (met abonnement : 13,00)
• Grote vrachtauto’s: €23,00 (met abonnement €18,00)

Tot ongenoegen van veel Zeeuws-Vlamingen is er geen gereduceerd tarief voor de tunnel, wat voor de veerponten wel het geval was.

Fietsvoetveer

De veerponten na de opening van de tunnel uit de vaart genomen. Er is nu alleen nog een fietsvoetveer tussen Vlissingen en Breskens. De tarieven van het fietsvoetveer Vlissingen-Breskens zijn:

• Enkele reis €2,55 (met korting €1,60), fiets €0,85, bromfiets €1,30
• Retour €4,15 (met korting €2,45), fiets €1,40, bromfiets €2,30

Oost en West

Zeeuws-Vlaanderen is grofweg onder te verdelen in oost en west. Deze delen zijn gescheiden door de Braakman, een oude zeearm die is ingedamd en nu recreatiegebied is geworden. Aan de Braakman ligt de gelijknamige camping, die één van de grootste van Nederland is.

Oost Zeeuws Vlaanderen

Van Oost Zeeuws-Vlaanderen kan gezegd worden dat het meer het cultuurgedeelte is, hoewel dit deel ook een rijke natuur kent. In dit gedeelte liggen onder andere de steden Hulst, Terneuzen, Axel en Philippine

Hulst

Hulst is een oude vestingstad, waar nog resten van stadswallen te zien zijn. Bezienswaardigheden zijn de St Willibrordusbasiliek en het stadhuis in gotische stijl. De stad is één van de zeventien beschermde stads- en dorpsgezichten in Zeeland. De verschillende standbeelden in de stad herinneren aan het feit dat Hulst genoemd is in het middeleeuwse ‘Van den Vos Reynaerde’. Verder noemt de stad Hulst zich ‘de meest Vlaamse stad van Zeeland’, en staat bekend om haar bourgondische levensstijl.

Terneuzen

Terneuzen is de grootste stad van Zeeuws-Vlaanderen. Het is een havenstad, gelegen aan de Westerschelde. De stad is bekend van ‘De Vliegende Hollander’, een opera van Wagner, waarin een kapitein voorkomt die uit Terneuzen afkomstig is. Op cultureel en muzikaal gebied is er veel te beleven. Zo zijn er in het podium Porgy en Bess regelmatig jazz-, blues- en rockoptredens, literatuuravonden en klassieke muziekvoorstellingen. Verder heeft Terneuzen een theater waar vaak voorstellingen te zien zijn. Eenmaal per jaar zijn er de havenfeesten, waar veel mensen op af komen.

Philippine

Deze stad is dé mosselstad van Nederland. Het is maar een kleine stad, maar er zijn vele mosselrestaurants. Veel Belgen en Nederlanders komen speciaal naar Philippine om de beste Zeeuwse mosselen te eten. Er gaan zelfs busreizen, speciaal om deze reden. Midden in het stadje staat een groot standbeeld van een mossel.

Het Verdronken Land van Saeftinghe

Dit natuurgebied is het grootste brakwatergebied van West-Europa. Vroeger was dit gebied een polder met verschillende dorpjes, maar sinds de dijken opzettelijk door zijn gestoken in de Tachtigjarige Oorlog, staat het grotendeels onder water. Het natuurgebied bestaat uit schorren, en kent een vegetatie die typerend is voor een brakwatergebied. Verder is het gebied belangrijk voor broedende en voorbij trekkende vogels. Het verdronken land van Saeftinghe kan alleen bezocht worden met een gids, omdat het door het snel stijgende water bij vloed zeer gevaarlijk kan zijn voor mensen die niet bekend zijn met het gebied.

West Zeeuws-Vlaanderen

Het westen van Zeeuws-Vlaanderen is vooral bekend om de mooie natuur en stranden. Langs de hele kust liggen mooie badplaatsjes en campings. Oostburg, Breskens, Sluis en Cadzand zijn enkele van de bekendste plaatsen.

Oostburg

In Oostburg is een theater (Ledeltheater) waar muziek, cabaret, musicals en toneel te zien zijn. Verder is het gebied rondom Oostburg zeer natuurrijk en uitermate geschikt voor fietstochten. Er liggen verschillende kreken, en vele kleine pittoreske dorpjes.

Breskens

In deze vissersplaats zijn verschillende restaurants waar vers gevangen vis gegeten kan worden. De stad trekt ook veel toeristen vanwege de nabijheid van de vele stranden. In augustus vinden iedere jaar de visserijfeesten plaats, waar zowel de lokale bevolking als toeristen in groten getale naar toe komen.

Cadzand en Groede

De bekendste badplaatsen in West Zeeuws-Vlaanderen zijn Cadzand, Groede en Nieuwvliet. Hier zijn vele campings te vinden, de meeste op loopafstand van het strand.

Sluis

Deze oude stad is een toeristische trekpleister. In en rondom de stad zijn nog resten uit de Romeinse tijd te vinden. Verder vindt u er het drie-sterrenrestaurant Oud Sluis waar de inmiddels landelijk bekende Sergio Herman chef-kok is.

Het Zwin

In het uiterste westen van Zeeuws-Vlaanderen ligt natuurgebied het Zwin, wat doorloopt tot over de Belgische grens. Dit gebied aan zee is een belangrijk natuurreservaat, waar een grote verscheidenheid aan vogels leeft.

Dialect

In alle delen van Zeeuws-Vlaanderen wordt door een groot deel van de bevolking (met name de wat oudere mensen) in dialect gesproken, wat voor mensen van buiten de regio vaak moeilijk te verstaan is. Deze dialecten verschillen enigszins per stad en dorp, maar vertonen vooral grote overeenkomsten. Hieronder staan enkele woorden uit het dialect, die illustreren hoe verschillend het Zeeuws-Vlaams is ten opzichte van het ABN.

• Aerebezems = aardbeien
• Scheuteldoek = vaatdoek
• Oenders = kippen
• Piel’n = eenden
• Strange = strand
• Vuulte = onkruid

Zeeuws-Vlaanderen heeft een eigen volkslied, geschreven in 1917 door ds. J.N. Pattist en J. Vreeken. Het lied is een reactie op de Belgische poging na de eerste wereldoorlog om Zeeuws-Vlaanderen (en Limburg) onderdeel te maken van België. Hierop werd fel gereageerd door de inwoners, en hieruit is het lied ontstaan.

Het Zeeuws-Vlaamse volkslied

Waar eens 't gekrijs der meeuwen
Verstierf aan 't eenzaam strand,
Daar schiepen zich de Zeeuwen
Uit schor en slik hun land;
En kwam de stormwind woeden,
Hen dreigend met verderf,
Dan keerden zij de vloeden
Van 't pas gewonnen erf.

Refrein:

Van d'Ee tot Hontenisse
Van Hulst tot aan Cadzand
Dat is ons eigen landje,
Maar deel van Nederland.

Waar eens de zeeën braken,
Met donderend gedruis
Daar glimmen nu de daken,
En lispelt bladgesuis.
Daar trekt de ploeg de voren,
Daar klinkt de zicht in 't graan.
Daar ziet men 't Zeeuwse koren,
Het allerschoonste staan.

Refrein

Daar klappen rappe tongen,
De ganse lieve dag.
Daar klinkt uit frisse longen,
Gejok en gulle lach.
Daar klinkt de echte landstaal,
Geleerd uit moeders mond.
Eenvoudig, zonder omhaal,
Goed Zeeuws en dus goed rond.

Refrein

Daar werd de oude zede,
Getrouwelijk bewaard.
En 't huis in dorp en steden,
Bleef zuiver Zeeuws van aard.
Daar leeft men zo eendrachtig,
En vrij van droef krakeel.
Daar dankt men God almachtig,
Voor 't toegemeten deel.

Refrein

De worstelstrijd met Spanje,
Bracht ons het hoogste goed,
De vrijheid door Oranje,
Betaald met hartebloed.
Dat goed gaat nooit verloren,
De Nederlandse vlag,
Zal wapp'ren van de toren,
Tot op de jongste dag.