Waddeneiland Terschelling – en het Stryper Wyfke

Waddeneiland Terschelling, dat in het Fries Skylge wordt genoemd, is het eiland dat bekend is van het Oerol festival. Buiten dat tiendaagse cultureel festival in juni geniet het eiland bekendheid bij de jongeren. Het is hét eiland om als jongere naartoe te gaan voor een kampeervakantie. Die vakanties leggen voor velen de basis voor een levenslange liefde voor het eiland. Terschelling is ook het eiland van de Brandaris, cranberry’s en van het Stryper Wyfke en de Engels-Nederlandse oorlog, die slecht uitpakte voor het dorp West-Terschelling. In 2016 is die geschiedenis herdacht.

Het eiland van het Stryper Wyfke

• Waddeneiland Terschelling
• Noordzee en werelderfgoed Waddenzee
• Veerboot uit Harlingen
• Twaalf dorpen
• De ramp van 1666
• Stryper Wyfke

Waddeneiland Terschelling

Terschelling is vanaf Den Helder gerekend het derde bewoonde Waddeneiland van Nederland. Het hoort bij de provincie Friesland, net als Vlieland, Ameland en Schiermonnikoog. Samen met Texel, dat bij Noord-Holland hoort, hebben de vijf Nederlandse Waddeneilanden een Samenwerkingsverband De Waddeneilanden. Terschelling is ongeveer 30 kilometer lang en maximaal 4,5 kilometer breed.

Grootste gemeente

De hele noordkant is strand, 30 kilometer lang. Terschelling is wat betreft de oppervlakte de grootste gemeente van Nederland met 713 km². Van die oppervlakte bestaat 86,16 km² uit het eiland. De rest is water en het vogeleiland Griend, dat tot deze gemeente wordt gerekend.

Noordzee en werelderfgoed Waddenzee

Terschelling ligt tussen Vlieland en Ameland in en grenst aan de noordzijde aan de Noordzee. Aan de zuidzijde ligt het eiland in de Waddenzee, dat sinds 2009 werelderfgoed Waddenzee is. Tussen Vlieland en Terschelling ligt het Eierlandse gat en tussen Terschelling en Ameland het Borndiep, dat ook wel Amelander Gat wordt genoemd.

Veerboot uit Harlingen

Terschelling is per veerboot te bereiken vanuit Harlingen aan de Friese kust. Vanuit deze havenplaats vertrekt ook de boot naar Vlieland. Rederij Doeksen verzorgt de veerdienst vanaf het vasteland en vaart ook tussen Vlieland en Terschelling. Het logo van Doeksen is een gestileerd zeehondje, die Doekie genoemd wordt. De veerboot naar Terschelling doet er twee uur over, naar Vlieland anderhalf uur. De sneldienst doet het in beide gevallen in drie kwartier. Van Terschelling naar Vlieland met de sneldienst kost een half uur. Er vaart ook een Waddentaxi tussen het vasteland en Terschelling en die de oversteek in een uur kan doen. De veerboot legt in de haven van West-Terschelling aan.

Concessie

Doeksen heeft een concessie tot 2026 en tot die tijd het alleenrecht op de veerverbinding met Terschelling in Vlieland.

Twaalf dorpen

Terschelling is een dorpenrijk eiland. Er bevinden zich twaalf officiële dorpen en gehuchten en een aantal buurtschappen. Er wonen iets meer dan 4800 mensen op het eiland (2016) en de hoofdplaats met gemeentehuis en vuurtoren de Brandaris is West-Terschelling.
De dorpen zijn:

• West-Terschelling
• Midsland
• Hoorn
• Formerum
• Lies
• Oosterend
• Baaiduinen
• Landerum
• Kinnum
• Hee
• Striep
• Kaard

De buurtschappen zijn:

• Dellewal
• Halfweg
• Horp
• Midsland aan Zee
• Midsland-Noord
• West aan Zee

De ramp van 1666

In augustus 2016 herdenkt Terschelling de ramp die 350 jaar daarvoor plaatsvond. Op de Vlieree werd op 19 augustus 1666 een koopvaardersvloot verwoest. Bijna 2000 opvarenden verloren er hun leven. Op 20 augustus van dat jaar werd West-Terschelling overvallen door de Engelsen. Het was ten tijde van de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog. De Engelsen waren in de veronderstelling dat een deel van de magazijnen van de staat en de Oost-Indische Compagnie zich op het eiland bevond. De soldaten vielen West-Terschelling aan en trokken brandschattend door het dorp. Het dorp werd bijna volledig in de as gelegd. De Brandaris aan het einde de Torenstraat was een van de weinige gebouwen die gespaard bleef.

Brandlaag

West werd binnen een paar jaar weer opgebouwd. De brandlaag is nog steeds aanwezig onder het dorp en een deel in de Commandeurstraat is voor de herdenking in 2016 blootgelegd en blijft permanent zichtbaar.

Stryper Wyfke

Terschelling kent vele mooie verhalen en zoals dat met oude verhalen gaat, worden ze in de loop der tijd een beetje aangedikt. De sage van het Stryper Wyfke is daar een voorbeeld van. Het verhaal en het wyfke worden gekoesterd en hebben een standbeeld gekregen om het nooit te vergeten. Het beeld staat op de hoek Baaiduinen en Ponswielweg. Zij speelde volgens het verhaal haar rol in de tijd van de plunderingen door Engelse soldaten, in 1666. De Engelsen wilden al plunderend verder over het eiland trekken, maar zagen bij Striep donkere schimmen. Het wyfke waarschuwde de soldaten door te zeggen: "Ze staan er met honderden, maar liggen er bij duizenden." Ze loog niet, maar had het niet over soldaten, zoals de Engelsen dachten. Zij zag het kerkhof voor zich en doelde op de grafstenen die stonden en de eilanders die er lagen begraven. De Engelsen doorzagen haar menistenleugen niet en namen het zekere voor het onzekere: ze trokken zich terug.

Oerol

Het Stryper Wyfke krijgt met Oerol een kostuum en speelt op die manier mee met het festival.

Lees verder

• Waddeneiland Ameland is de maat
• Waddeneiland Schiermonnikoog – eiland van schiere monniken
• Borkum – Waddeneiland van jutters en walvisvaarders
• Waddeneiland Juist – Tovereiland Töwerland
• Neuwerk – Duits waddeneiland voor de kust van Cuxhaven