De Acht Zaligheden: Eersel

Eersel is een dorp in de Noord-Brabantse streek De Kempen. Het behoort tot de Acht Zaligheden, acht dorpen in De Kempen waarvan de naam eindigt op -sel. Eersel beschikt over een zeer aantrekkelijk marktplein, met veel bezienswaardigheden. Ook de omgeving van Eersel is aantrekkelijk om te bezoeken.

• Geschiedenis
• Bezienswaardigheden
• Toerisme

Geschiedenis

Eersel wordt voor het eerst op schrift genoemd in een oorkonde uit het jaar 712, dan nog als Eresloch. In de oorkonde wordt vernoemd dat een aantal huizen en hoeves in het bezit komen van Sint Wllibrordus. Hij vermaakt Eersel (Erslo dan) aan het domein Diessen van de abdij van Echternach.

Middeleeuwen

Tot ongeveer het jaar 1000 hoorde Eersel bij het graafschap Taxandria, daarna komt het onder invloed van Gelre. De graaf van Leuven bereidde zijn invloed uit naar het noorden, waardoor Eersel sinds 1203 definitief bij Brabant hoort. Eersel was gunstig gelegen op het kruispunt van twee handelsroutes: die van Den Bosch naar Leuven en die van Antwerpen naar Turnhout. Eersel werd steeds welvarender en kreeg in 1325 van Hertog Jan III van Brabant rechten van "vrijheid". Eersel kreeg daardoor een eigen bestuur en werd de centrumgemeente van de omgeving. Er verrijst een monumentale toren en een kapel op de Markt.

Na 1500 ging de welvaart achteruit, het begin van drie eeuwen armoede. Handel werd er nog wel gedreven, door Teuten. Dat waren rondreizende kooplieden, die handelden in zaken als koper, textiel en haren.

Nieuwe welvaart

Het economisch tij keerde rond het begin van de 19de eeuw. De wegen naar Eindhoven en Postel werden verhard en er kwam een stoomtram. Bossen werden ontgonnen en met name de sigarenindustrie werd van betekenis. In 1934 begon Henri Wintermans in Eersel zijn sigarenfabriek. Het is nog steeds een van de belangrijkste sigarenfabrieken ter wereld.

Na de Tweede Wereldoorlog vond er een sterke bevolkingsgroei plaats, van nog geen 4000 naar bijna 10000 inwoners. De gehele gemeente, die naast Eersel ook de kerkdorpen Duizel, Steensel, Knegsel, Vessem en Wintelre omvat, telt ruim 18000 inwoners (in 2014).

Bezienswaardigheden

• Het centrum van Eersel bestaat uit het langgerekte marktplein (de Markt), die overgaat in het oorspronkelijke driehoekige plein, de Hint. Op de Markt bevindt zich een kapel uit 1464: de Onze Lieve Vrouw van de Kempen kapel, een van de oudste van Nederland. Na de 80-jarige oorlog deed de kapel dienst als gemeentehuis, gevangenis en brandweerkazerne. Naast deze kapel bevinden zich op de Markt nog tal van monumenten en bezienswaardigheden, zoals de dorpspomp, een kiosk, de protestantse kerk, het voormalig gemeentehuis met carillon en een groot aantal markante woonhuizen.
• De Sint Willibrorduskerk aan de Kerkstraat werd al vermeld in 1480. De toren is zelfs nog ouder. In de kerk staat een monumentaal orgel uit omstreeks 1850.
• Streekmuseum "De Acht Zaligheden" is gevestigd in een voor de omgeving typische langgevelboerderij, aan de Kapelweg. Het museum richt zich voornamelijk op De Kempen, en dan met name op de "Acht Zaligheden".
• Ten zuiden en zuidwesten van Eersel liggen natuurgebieden die zich uitstekend lenen voor een flinke wandeling. Met name De Pan en De Heestert zijn van belang. Eersel is in 2014 uitgeroepen tot wandelgemeente van Nederland.

Toerisme

Eersel wordt druk bezocht door toeristen. Vooral camping Ter Spegelt, ten zuiden van het dorp, geniet landelijke bekendheid. Maar naast deze en ander campings zijn er ook hotels, groepsaccommodaties en een bed-and-breakfast. Voornaamste attractie voor de toerist zijn de Markt en de Hint, met al hun monumenten en bezienswaardigheden, waar ook veel horecagelegenheden zijn.

Lees verder

• De Acht Zaligheden: Steensel
• De Acht Zaligheden: Duizel
• De Acht Zaligheden: Reusel
• De Acht Zaligheden: Knegsel
• De Acht Zaligheden: Hulsel