Recreatief Land van Maas en Waal

Het Land van Maas & Waal is niet alleen voor buitenlandse gasten een heel bijzonder gebied, er zijn inmiddels ook talloze Nederlanders die deze streek als een heel verrassend vakantiegebied hebben ontdekt. Een spannend rivierenlandschap, kastelen, monumentale boerderijen, industriële monumenten, kerkelijke monumenten, pontjes en fietsroutes, struintochten en niet te vergeten bijzondere activiteiten door het jaar heen. Wie de imposante ruïne in Batenburg heeft gezien zal deze nooit meer vergeten en ook het kasteel te Hernen zal veel indruk maken. Een struinpartij langs de rivier de Waal is een tocht die je lang zal heugen. Na een dagje uit in Maas en Waal zijn er diverse pleintjes met restaurantjes en kleine kroegen zoals in Druten en Wijchen en Beneden-Leeuwen waar het in de avonden ook goed toeven is.

Struinen langs de rivieren

In het Land van Maas & Waal zijn de uiterwaarden van de Waal en de Waaloevers bij uitstek geschikt om van dichtbij kennis te maken met het ruige uiterwaardengebied. De uiterwaarden zijn hier allang niet meer agrarische gebieden, hier is sprake van een nieuwe wildernis Op de meeste plaatsen zijn ook de zogenaamde struinroutes uitgezet.

Een paar waarschuwingen zijn misschien op de plaatst. Op de eerste plaats moeten we ons er van bewust zijn dat de menselijke aanwezigheid in natuurgebieden kwetsbare planten kan vernietigen en dieren kunnen verstoren, vooral in de broedtijd kan de verstoring van nesten negatieve gevolgen hebben. Door de bezoekers aan deze gebieden en ook door de paarden en runderen in de uiterwaarden zijn vaak paadjes ontstaan en het beste is deze te volgen en niet zelf proberen nieuwe routes te ontdekken. Het meeste kun je zien door de niet belopen natuur te respecteren. Maar door op de paadjes te lopen wil nog niet zeggen dat struinen langs de rivier een gewoon wandeltochtje is. U hebt beslist ook kleding nodig die vies mag worden, stevig schoeisel en ook heel belangrijk is het dragen van een lange broek, ook bij tropische temperaturen.

In de uiterwaarden zijn volop grote ruigtes aanwezig van distels en brandnetels. Bij lange tochten is het belangrijk op wat proviand mee te nemen. Soms is de afstand naar de dorpen achter de uiterwaarden redelijk ver als die belopen moeten worden. Het bezit van een verrekijker kan een belangrijke meerwaarde hebben omdat veel dieren zich niet van dichtbij laten benaderen. Verder moet bedacht worden dat we op de struinroutes kuddes runderen en paarden kunnen tegenkomen. Het kunnen konikpaarden zijn en bij de runderen zien we gewoon jongvee wat hier op gewicht kan komen, maar ook galloways en hooglanders. Geef deze dieren altijd de ruimte om te passeren. Loop altijd om de kudde heen en er nooit doorheen. Mocht er een hond in het gezelschap zijn dan dient deze altijd al aangelijnd te zijn, dus ook bij de ontmoetingen met kuddes paarden of runderen.

Fietsroutes

Er zijn zeer veel varianten van fietsroutes in het Land van Maas & Waal. Men kan daarbij binnen Maas & Waal blijven, maar er zijn naast de normale veren over de Maas, in de voorjaar en zomerperiode ook fiets- en voetgangerspontjes over de Maas en over de Waal. De fietsroutes leiden dan voor een deel ook over het Brabants- of Betuws gebied. Natuurlijk zijn er korte, middellande en lange fietsroutes beschikbaar. Op de fietsroutes komt men voorbij de waaien of wielen, monumenten en ook vaak vele kunstwerken van kunstenaars uit de streek.

Campings, vakantieboerderijen, vakantieparken en bed & breakfast

Er is een ruime keuze aan voorzieningen. De grootste voorzieningen zijn gelegen rond grote ontzandingsplassen. Recreatiegebied ‘De Gouden Ham’ is in Maas & Waal het grootste complex aan campings en dagrecreatie. Hier kan men surfen, zeilen, varen, zwemmen en vissen. Voor passanten zijn er in ‘De Gouden Ham’ vele aanlegplaatsen. De jachthavens bieden ook plaatsen voor passanten. Een andere ontzandingsplas is gelegen te Ewijk en draagt de naam ‘de Groene Heuvels’. De plas en omgeving zijn ingericht als recreatiegebied met een vakantiepark met bungalows en campingplaatsen. Naast zwemmen en vissen is de plas vooral ook bij duikers geliefd. Bij Wijchen vinden we verder nog de recreatieplas ‘De Berendonck’ voor zwemmen, wandelen waterskiën, vissen golven en paardrijden. Verder zijn er in het gebied diverse boerencampings en kan men op diverse plaatsen terecht voor bed & breakfast.

Bijzondere bouwwerken

Een van de oudste kastelen van Gelderland is gelegen in het stadje Batenburg, ja een stadje want het heeft slechts rond de 600 inwoners. In 1349 verkreeg dit plaatsje nogmaals stadsrechten, want waarschijnlijk had dit plaatsje deze ook al verkregen rond het jaar 1000.
Dit kasteel werd in 1794 door de Fransen verwoest. Wat bleef is een van de meest indrukwekkende ruïnes. Met een gids is deze ruïne te bekijken. In de ruïne zijn baksteen en natuursteen verwerkt. De bouw van dit kasteel moet hebben plaatsgevonden voor 1080. De ruïne is thans in eigendom van de Stichting Vrienden van de Gelderse Kastelen. Als je bij deze ruïne staat ervaar je tot diep in al je vezels de historische afstand van bijna 1000 jaren tussen het heden en de bouw van dit kasteel.

Maar op korte afstand ligt nog een parel als het over kastelen gaat. Het is een omgrachte middeleeuwse burcht met unieke overdekte weergangen. Het is kasteel Hernen. Kasteel Hernen was het eerste bezit (1940) van de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen. Rondleidingen met een gids zijn mogelijk. Ook is het kasteel een officiële trouwlocatie. Het kasteel is sinds de 17e eeuw niet meer bewoond en is ook nooit belegerd. Mede daardoor is er weinig aan verbouwd, en is het goed bewaard gebleven.

Ook in Wijchen ligt nog een zeer gaaf kasteel. Waarschijnlijk is dit kasteel ergens rond 1350 gebouwd. Natuurlijk was het niet uitzonderlijk dat het kasteel in handen kwam van verschillende families en ook verwoest en herbouwd werd. In 1906 brandde het kasteel na een schoorsteenbrand op Sinterklaasnacht geheel uit. Het meubilair, bibliotheek en aanwezige kunstschatten gingen verloren en alleen het staande muurwerk bleef gespaard. Onder leiding van de Nijmeegse architect Ludewig werd het kasteel weer volledig gerestaureerd en al in 1908 stond het kasteel er weer in zijn oude glorie.

Ook zijn er opmerkelijke industriële bouwwerken te zien. Zo staat er in Appeltern een geheel gerenoveerd stoomgemaal 'De Tuut' uit 1918. De gemalen waren noodzakelijk om het overtollig water uit Maas & Waal te lozen op de Maas. Daartoe stonden er meerdere gemalen in dit gebied. Het is een opvallend bouwwerk in het gebied met een slanke schoorsteen en het gemaal met zijn uitwateringssluizen, kolenloods en machinistenwoningen. Nadat dit gemaal in 1967 buiten gebruik werd gesteld werd het gebouw al snel een ruïne waarvan de schoorsteen werd neergehaald en de machines vertegenwoordigden toen nog slechts een schrootwaarde. In 1984 werd een monumentenstichting opgericht die het gemaal van het waterschap overnam en met financiële giften en veel vrijwilligerswerk werd een geslaagde restauratie uitgevoerd.

Ongeveer even oud als het stoomgemaal 'De Tuut' is de steenfabriek 'Vogelensangh” in het dorp Deest. De ringoven is de laatste actieve kolengestookte oven met exclusieve handvormstenen in diverse maten en kleuren. Alle stenen worden hier nog handmatig gesorteerd. Met zijn hoge schoorsteen is dit industrieel monument een echte blijkvanger in de omgeving. Het is bovendien zeer bijzonder dat een monument nu na bijna 100 jaar nog steeds in bedrijf is. Maar na 100 jaar in productie te zijn dient zich ook conserverend onderhoud aan. De provincie Gelderland stelde 350.000 euro ter beschikking en de stadsregio Arnhem Nijmegen nog eens 496.000. Naast deze bijdragen moet het bedrijf zelf nog 846.000 investeren in de opknap van dit monument. Naast de steenfabricage krijgt Vogelensangh straks ook een educatieve functie.

Natuurlijk kent Maas & Waal tal van andere bijzondere bouwwerken waaronder tal van boerderijen, molens, oude kerktorens en kerken waaronder onder meer een Cuyperskerk te Druten en de Johannes de Doperkerk te Puiflijk met een 120 jaar oud Smits-orgel. Maas & Waal is rijk aan prachtige monumentale gebouwen die het bezoeken meer dan waard zijn.

Tuinen van Appeltern

Maas & Waal kent ook nog een grote landelijke attractie en wel de Tuinen van Appeltern. Op een gebied van maar liefst zo'n 22 hectare kunnen tuin- en plantenliefhebbers hun hart ophalen. Er zijn hier meer dan 200 verschillende voorbeeldtuinen aangelegd en al deze tuinen zijn anders in vormgeving, inrichting, oppervlakte en beleving.Het zijn complete tuinen met bestrating en meubilair. Ongeveer 25 jaar geleden zijn de tuinen van start gegaan en al die jaren blijft men aan de modeltuinen doorbouwen. Ieder jaar komen er weer nieuwe tuinen bij en worden bestaande tuinen gerenoveerd. Zo is er zelfs voor regelmatige bezoekers wel wat nieuws te beleven. Heel bijzonder in dit park zijn de modeltuinen van bijzondere ontwerpers die hier ook te bewonderen zijn. Denk niet te snel dat 22 hectaren maar een klein stukje is, hier kunt u echt uren in de vele modeltuinen doorbrengen. Daarnaast is er binnen het park een tuinadviescentrum waar in de weekends een exclusief geselecteerde hovenier advies geeft, er is een boekenshop, een plantenmarkt en een decoratiewinkel. De Tuinen van Appeltern is rolstoelvriendelijk, alle paden zijn verhard en bijna overal kan met met een rolstoel komen. Bij het park zijn ook enkele rolstoelen aanwezig bij de parkeerplaats.

Bijzondere activiteiten in Maas & Waal

Er zijn tal van activiteiten door het jaar heen in Maas & Waal die meer dan de moeite waard van het bezoeken zijn, een kleine greep uit deze activiteiten. Op de eerste plaats trekken er in de zomer op een van de vierdaagse dagen van Nijmegen de lopers door het oostelijk deel van Maas & Waal. In Beuningen en Wijchen worden de lopers feestelijk ontvangen. In de herfst en wel om precies te zijn op de eerste donderdag na 2 november, is er in Druten de 'Leste Mert', een van origine al zeer oude veemarkt. Ook nu nog komt er vee, maar ook tal van kramen en andere activiteiten. Vele tienduizenden mensen bezoeken jaarlijks deze markt. In West Maas & Waal kunt u sportief genieten van dijkensport.nl Tal van sportieve activiteiten zoals wandelen, wielrennen, hardlopen en skeeleren en steppen waarbij de dijken centraal staan. Ook is er jaarlijks een kunstroute door Maas & Waal waarbij kunstenaars en hun werk bezocht kunnen worden. Even voor de kerst is er in Druten de 'Dickensdag', een dag die enorm in de lift zit en wel een kan uitgroeien tot een zeer groot evenement. Natuurlijk heeft ieder dorp ook zijn eigen activiteiten zoals de Feestweek Deest, het Aofers Weekend, Batenburgse dag, enzovoort. Kortom, in Maas & Waal is er altijd wel wat te beleven!