Crumlin Road Gaol

Wie een bezoek brengt aan Belfast zal dat in eerste instantie doen vanwege de verbondenheid van de stad met het beroemde schip Titanic of vanwege interesse in The Troubles, de problemen tussen de katholieken en protestanten in vooral de jaren zeventig. Er zullen ook mensen zijn die naar de stad gaan vanwege de winkels, de pubs of vanwege de vele historische gebouwen. Vooral voor die laatste groep is een bezoek aan de Crumlin Road Gaol interessant.

Crumlin Road Gaol geschiedenis

De Crumlin Road Gaol is de gevangenis van Belfast (Gaol is afgeleid van ‘jail’, het Engelse woord voor gevangenis). Hij werd ontworpen door Charles Lanyon en gebouwd tussen 1843 en 1845. De eerste gevangen arriveerden in 1846. In totaal ging het om 106 gevangenen. Zij moesten te voet naar de gevangenis marcheren vanuit Carrickfergus, wat bijna zeventien kilometer was. Tot de gevangen uit de beginjaren van de gevangenis behoorden ook vrouwen en kinderen. De vrouwen kregen een aparte vleugel van de gevangenis toegewezen, later was de scheiding tussen katholieken en protestanten belangrijk.

Op 31 maart 1996 werd de Crumlin Road Gaol na ruim honderdvijftig jaar gesloten. Het gebouw raakte in verval, net als het Gerechtsgebouw aan de overkant van de straat. Uiteindelijk werd de gevangenis weer opgeknapt, één van de vier vleugels werd teruggebracht in de originele staat en de Crumlin Road Gaol opende in 2012 zijn deuren voor het publiek.

De Gaol bezoeken

Tijdens een groepsrondleiding wordt de geschiedenis van de gevangenis verteld. Je krijgt de eerste cellen te zien, waar de gevangenen in terecht kwamen als ze aankwamen, en er wordt verteld hoe de aankomstprocedure werkte. Er zijn voorbeelden te zien van foto’s van gevangenen van vroeger en er wordt uitgelegd waarom de zichtbare handen op de foto’s soms als identificatiemiddel dienden.

De Crumlin Road Gaol was via een ondergrondse tunnel verbonden met het Gerechtsgebouw. Omdat het Gerechtsgebouw niet is opgeknapt en de tunnel daardoor eveneens in vrij slechte staat verkeert, is maar een gedeelte te bekijken. Wat wel volledig te bekijken is, is de C-vleugel van het gebouw (de gevangenis was verdeeld in vier vleugels: A, B, C en D). Hier zijn de cellen teruggebracht in de originele staat en is te zien hoe de gevangenen tijdens hun straf moesten leven.

Executies

De rondleiding gaat verder met een wat meer luguber gedeelte: de laatste kamer waar een tot de doodstraf veroordeelde gevangene verbleef. In totaal zijn er zeventien gevangen in de Crumlin Road Gaol geëxecuteerd – de eerste in 1854 (Robert Henry O’Neill) en de laatste in 1961 (Robert McGladdery). Volgens de wet moesten ze begraven worden in een ongemarkeerd graf, maar aan het einde van de rondleiding – als je de begraafplaats van de gevangenis bezoekt – is te zien dat niet alle graven zonder markeringen zijn.

Vooral door het gedeelte over de executies is een bezoek aan de Crumlin Road Gaol af te raden voor gezinnen met jonge kinderen. Voor de geschiedenisliefhebbers, of voor de mensen die wat anders willen dan winkels, Titanic-herinneringen en musea, is een bezoek juist wel geschikt. Je waant je tijdens de rondleiding even terug in de tijd en je krijgt een goed beeld van hoe het leven in de gevangenis destijds was. Uiteraard is er een souvenirwinkeltje bij de Gaol, waar je onder andere het boek kan kopen geschreven door Donal Donnelly, de man die in 1960 uit de gevangenis wist te ontsnappen.

Speciale tours en bereikbaarheid

Behalve een gewone rondleiding is het ook mogelijk om een speciale ‘paranormale’ rondleiding te volgen, aangezien er gezegd wordt dat het spookt in de gevangenis. Het is uiteraard aan jou of je dit gelooft of niet.

De Crumlin Road Gaol is gemakkelijk te bereiken met het openbaar vervoer en, ook belangrijk in vaak regenachtig Belfast, niet afhankelijk van goede weersomstandigheden.