Veenwinning en het Veenpark Barger-compascuum

Veenwinning heeft een belangrijke rol gespeeld in het Nederlandse landschap. Turf, het gevolg van veenwinning, is een brandstof die in vroegere tijden veel werd gebruikt. Het heeft zelfs de industrialisatie in de gouden eeuw mogelijk gemaakt. Een veenkolonie die door het winnen van veen is ontstaan is Barger-compascuum, een dorp in het zuidoosten van Drenthe. Het Veenpark is een museum dat in dat dorp gevestigd is. Dit museum schetst een beeld van een dorp in de tijd van de veenwinning in Drenthe.

Veenwinning

Veenwinning is het verwijderen van een veenbodemlaag. Dit werd in de vorm van turf gebruikt als brandstof. Het was een makkelijk beschikbare brandstof, die overal werd gebruikt. Dat alles maakte de handel in turf een lucratieve handel.
Na het afgraven van het veen werd de grond gebruikt voor de landbouw. Echter de lagere gelegen veenafgravingen liepen vol met water waardoor er grote veenplassen over bleven. De eerste grootschalige verveningen vonden plaats rond 1100. Dit was het gevolg van een tekort aan brandhout voor de Vlaamse steden. Er moest een alternatieve brandstof worden gevonden en turf was hiervoor uitstekend geschikt. De turf heeft de industrialisatie van Nederland in de gouden eeuw mogelijk gemaakt.

De Nederlandse gebieden die volop profiteerden van de veenproductie vanaf begin de zeventiende eeuw waren het zuidoosten van Groningen en het oosten van Drenthe. Voor het winnen van veen werden er vele veencompagnies opgericht, zoals de Pekelcompagnie, werden er vele kanalen gegraven en werden er veenkoloniën gesticht.

Het Veenpark Barger-compascuum

Het Veenpark is een openluchtmuseum in Barger-compascuum in de gemeente Emmen. Het museum is ontstaan in het jaar 1966. Dit was onder andere ter ere van het honderdjarig bestaan van de veenkolonie Barger-compascuum. Er werd een tentoonstelling in de open lucht gehouden, waar onder meer enkele oude plaggenhutjes werden geplaatst. Hiermee is de basis gelegd van het huidige veenpark. In de tijd werden er oude gereedschappen en werktuigen afgestaan aan het museum. De collectie werd groter, maar ook het aantal oude woningen kon worden uitgebreid mede dankzij de steun van de overheid.

In het museum komt de Drentse veenhistorie tot leven. In het park zijn het oude veendorp 't Aole Compas en een nederzetting uit een latere tijd gereconstrueerd. Deze twee dorpen geven het leven, wonen en werken in het veen over de periode 1866 tot 1966 realistische weer. In het dropje 't Aole Compas is de beginperiode van de vervening rond 1870 in beeld gebracht met plaggenhutten. In de nederzetting Bargermond is situatie in 1920 tot 1966 in beeld gebracht.

Het dorp wordt bewoond door een bakker, in wiens bakkerij je heerlijke gebakjes, koeken en andere lekkernijen kan kopen die op ambachtelijke wijze zijn gemaakt. Naast de bakker is er ook een kruidenier aanwezig waar je ouderwetse snoepjes kan kopen: snoepstokken, lolly's, zure snoepjes, noem het maar op.
Tevens is er een klompenmaker ter plekke die iedereen kan voorzien van een leuk stel ouderwetse klompen in jouw maat. Ten slotte is er een turfsteker woonachtig die voor de winning van turf in het veen zorgt.

Het park is wandelend te verkennen. Het is een groot openluchtmuseum en daarom bestaat er de mogelijk om met de trein het park te verkennen. Daarnaast is er ook een treksloep aanwezig waarop je kan varen. Hiervoor hoeft niet te worden betaald.
Er is nog een trein die naar een turfafgraving gaat. Hier werd vroeger turf gewonnen, maar op dit moment niet meer. Nu is het een natuurgebied geworden waar veel dieren leven. Wel is de afgraving nog aanwezig om te laten zien hoe turf werd gewonnen in eerdere tijden.

Er is ook een permanente expositie te bewonderen getiteld "Veenomenale Hondsrug" waarin de historie van de vervening bij de Hondsrug wordt getoond. En als leuke bezienswaardigheid is er tevens de klomp, waarin de welbekende eend Alfred J. Kwak woont, te bewonderen in het Park. Je kan dan zien het het interieur van zijn woning eruit ziet.

Andere activiteiten

Naast dat het een museum is die laat zien hoe in vroegere tijden werd geleefd zijn er nog meer activiteiten te doen. Het is mogelijk om een zaal daar af te huren om daar een feest te geven. Ook zijn bruiloften daar te organiseren en is er jaarlijks een spooktocht. Het bakkertje is het hele jaar open en je kan daar zonder entree te hoeven betalen producten kopen.

Openingstijden

In 2014 (4 april t/m 28 oktober)
Maandag t/m Zondag: 10:00 t/m 17:00 uur

In de maanden juli en augustus is het Veenpark tot en met 18:00 uur geopend.

Prijzen

Entree in 2014

• Tot en met 4 jaar gratis
• Vanaf 5 jaar € 14,00
• Senioren 65+ € 13,00

Bij de entree krijg je een gratis Parkwijzer met een plattegrond. Parkeren is bovendien altijd gratis. Honden mee het park innemen is toegestaan, mits ze zijn aangelijnd.

Parkeergelegenheid

Parkeren voor een bezoek aan het park is mogelijk op de daarvoor bestemde parkeerplaatsen op nog geen 50 meter afstand. Het parkeren is geheel gratis.

Route

Je kan het Veenpark vinden aan de Berkenrode 4, 7884 TR in Barger-Compascuum. Dat is dicht bij Emmen en de Duitse grens (Noordoost-Drenthe).