De Karelsbrug in Praag: geschiedenis en ontwerp

De Karelsbrug is de bekendste brug van heel Praag en Tsjechië. Deze brug was de eerste verbinding tussen de twee Praagse stadsdelen die door de rivier de Moldau gescheiden van elkaar waren. Deze mooie gotische brug is een van de grootste publiekstrekkers van Praag.

De bouw van de brug

In het Praag van 1350 bestond er nog geen brug om de burcht van Praag, om de Praagse burcht te verbinden met de stad, die aan de andere kant van de rivier de Vltava (Moldau) lag. Er had op de plek van de Karelsbrug sinds 1170 wel een brug gestaan, maar die was bij de overstromingen van 1340 verwoest. Op dit probleem op te lossen gaf koning Karel de vierde de opdracht aan Peter Parler tot het aanleggen van de brug. Koning Karel legde op 9 juli 1357 de eerste steen voor de brug. De brug is gemaakt van zandsteen en is 516 meter lang en 9,5 meter breed. Opvallend in het ontwerp is dat al bij de bouw rekening is gehouden met de sterke stroming onder de brug. Dit is te merken aan de keuze van zandsteen, dat bij een snelle waterstroom geen last heeft van erosie van de stenen en bij iedere peiler steekt aan de stroomopwaartse kant uit en is daar ook gestroomlijnd. Verder bestaat er de mythe dat het gebruikte cement verrijkt is met eieren, voor extra stevigheid. Dit is getest, maar het kan niet ontkend of bevestigd worden.

De geschiedenis van de brug

Na voltooiing van de brug werd hij door koning Karel de vierde geopend. Opvallend genoeg droeg hij toen nog niet zijn naam, dat gebeurde pas in 1870, maar heette hij simpelweg 'De stenen brug'. Sinds de bouw van de brug heeft hij een aantal keren last gehad van hoog water, waarbij een keer grote stukken van de brug instortten door het vele afvalhout en andere bouwwerken die door het water mee werden gevoerd. De toren van brug werd na 21 juni 1621 tijdelijk het toneel om hoofden aan op te hangen van de tegenstanders van het Habsburgse rijk, die na de (niet geslaagde) revolutie geëxecuteerd werden. In 1648 leed de brug grote oorlogsschade, omdat het Zweedse leger opgerukt was tot aan de Westoever van de Moldau (de kant van de burcht) en de stad in wilde, maar dat verhinderd werd door een brugblokkade. De toren van de brug werd bij dit gevecht aan één zijde (die naar het water) zwaar beschadigd. De eerste beelden verschenen in 1683. Sommige daarvan werden in 1848 beschadigd, na een geslaagde revolutie tegen het Habsburgse koningshuis. In 1866 kreeg de brug lantarenpalen.

In het daaropvolgende decennium kreeg de brug zijn huidige naam; Karlův most (Karelsbrug) en reed de eerste buslijn over de brug. Sindsdien zou het verkeer alleen maar toenemen, en begon de brug te zwichten onder de capaciteitsproblemen. De inmiddels verderop gebouwde bruggen konden de Karelsbrug maar deels ontlasten. Het weer weghalen van de tramlijn over de brug aan het einde van de 19e eeuw bood tijdelijk ruimte, maar werd door de toenemende mobiliteit van de mensen weer tenietgedaan. De brug overleefde de eerste wereldoorlog zonder enige schade op te lopen.

Voor en in de tweede wereldoorlog leed de brug wel erge schade. Bij de inval van Hitler in Tsjechië werd er rondom de brug gevochten (WW2 begon officieel pas bij de inval in Polen) en aan het einde van de oorlog werd er onder de toren een barricade van steen opgeworpen tegen de Communisten. Hierdoor waren grote herstelwerkzaamheden noodzakelijk. Ze begonnen in 1965. De brug werd voor alle verkeer gesloten en de asfaltlaag werd definitief verwijderd. Bij deze herstelwerkzaamheden werden diverse wetenschappelijke instituten betrokken. Ook werden er een aantal replica's van de beelden gemaakt, omdat die door de luchtvervuiling waren aangetast. In 1978 ging de brug weer open, maar alleen voor voetgangers.

De brug overleefde de overstromingen van 2002 met minimale schade, maar er word sindsdien in kleine etappes gerenoveerd, zodat de brug er weer een tijd tegenaan kan.

Het ontwerp van de brug

De brug bestaat uit 16 bogen. De brug is oorspronkelijk gebouwd in Gotische stijl. Dit kenmerkt zich onder andere aan toren die aan het begin van de brug staat. Deze is erg lang, en de meeste versieringen lopen over de lengterichting. Deze toren is overigens ouder dan de brug zelf, maar omdat voor een groot deel verwoest werd bij de overstroming van 1340 en bij de belegering van de Zweden werd hij in de gotische stijl gerenoveerd. Tussen 1683 en 1714 werden er 30 barokke standbeelden aan de brug toegevoegd. De reden hiervoor was dat een groep vooraanstaande mensen zich van de katholieke kerk afkeerde om zelf een nieuwe te beginnen. Omdat Praag het centrum van de beweging, de Contrareformatie, werd hebben ze de brug met de beelden aangekleed, om zo een gelijkenis met de Engelenbrug in Rome te maken.

Bijzonderheden

  • De brug is behalve door overmacht, te denken aan de grote overstromingen door heel Europa in 2002, nooit gesloten geweest voor publiek. De bekende popartiest Madonna wilde een keer de brug afhuren om er een concert op te geven, maar dat ging niet door omdat iedereen in Praag en ver daarbuiten er schande over sprak dat men niet meer over hun geliefde Karlův most (Karelsbrug in het Tjechisch) naar de overkant van de Moldau kon komen. Het concert ging dus niet door.
  • Als je bij het koperen beeld aan de rechterkant in het midden van de brug beide plaketten tegelijk aanraakt brengt dat volgens de inwoners van Praag geluk
  • Als je op zoek bent naar de Karelsbrug werkt het sneller om de Duitse naam voor de brug te zeggen (Karlsbrücke), omdat het op zijn Tsjechisch uitspreken vaak niet lukt en de Engelse vertaling (Charles bridge) voor veel Pragenaren te hoog gegrepen is. De meeste bezoekers zijn overigens toch Duitsers.
© 2007 - 2024 Da-peer, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Bezienswaardigheden en tips voor activiteiten in PraagBezienswaardigheden en tips voor activiteiten in PraagPraag is de hoofdstad van Tsjechië en wordt ook wel de gouden stad genoemd vanwege de sfeer en indrukwekkende gebouwen.…
Tsjechië, een land voor cultuur- en natuurliefhebbersTsjechië, een land voor cultuur- en natuurliefhebbersTsjechië is een land in Europa dat gelegen is tegen de landen Duitsland, Polen, Slowakije en Oostenrijk. Voor 1993 was T…
Karelsbrug, het centrum van PraagKarelsbrug, het centrum van PraagZonder twijfel is de Karelsbrug de meest fascinerende brug van Praag en misschien wel van Europa. De brug verbindt de ou…
Bezienswaardigheden in Praag - Joodse WijkBezienswaardigheden in Praag - Joodse WijkIn de middeleeuwen kende Praag twee zich onderscheidende Joodse gemeenschappen; Joden uit het westen vestigen zich rond…

Dagjes uit in de kop van Noord-HollandDagjes uit in de kop van Noord-HollandLekker weg in eigen land. Er zijn mogelijkheden genoeg. Ook in Noord-Holland zijn er leuke dagjes uit te verzinnen met k…
Attractieparken op Gran CanariaGran Canaria is voor kinderen een ideale vakantiebestemming, niet alleen vanwege de zon en de mooie zandstranden, maar o…
Da-peer (25 artikelen)
Laatste update: 10-01-2008
Rubriek: Reizen en Recreatie
Subrubriek: Attracties
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.