Bonaire – Bon Bini Boneiru
Bonaire is een prachtig tropisch eiland in de Caraïben. Het is officieel een deel van het Koninkrijk der Nederlanden. Je komt er overal de woorden Bon Bini tegen, Papiaments voor Welkom! Bon Bini Boneiru is Welkom Bonaire. Papiaments is naast het Nederlands de officiële taal op Bonaire. Het eiland is een bijzondere stukje Nederland, nog niet zo heel oud en ongeveer zo groot als Ameland. Het klimaat en de geschiedenis is een heel andere dan het Waddeneiland.
Caribisch Nederland
Geschiedenis van Bonaire
De geschiedenis van het tropische eiland Bonaire van 288 vierkante kilometer (Ameland is 268 km²) gaat ruim duizend jaar terug. Niet zo lang dus, maar in die duizend jaar is er wel het een en ander gebeurd. Het eiland ligt in de Caribische Zee, vormt een van de benedenwindse eilanden en is de B van de ABC eilanden. De A is van Aruba en de C van Curaçao.
Arawakken
De geschiedenis begon pas met de komst van de Caiquetio Indianen of Arawakken, ongeveer in het jaar duizend van onze jaartelling. Zij kwamen van het vasteland van Zuid Amerika en leefden in lemen hutten. We weten dat ze er waren omdat ze rotstekeningen nalieten in de buurt van Boca Onima aan de oostkant van het eiland, die nog altijd te zien zijn.
Spanjaarden en slaven
In 1499 kwamen de Spanjaarden, die het eiland in beslag namen. Ze vonden het eiland niet echt interessant, omdat er geen goud te vinden was. Ondertussen maakten ze slaven van de indianen en voerden ze die af om te werken op de kopermijnen in Zuid Amerika. In de zeventiende eeuw kwamen de Nederlanders die de ABC eilanden innamen, ingegeven door de handelsbelangen van de West Indische Compagnie.
Nederlands eiland Bonaire
In 1636 begon de Nederlandse geschiedenis van Bonaire. Het werd een plantage eiland voor hout en maïs en Bonaire werd gebruikt voor de zoutwinning.
Fort Oranje en toeristen - Bon Bini Boneiru
Buureiland Curaçao werd het centrum van de slavenhandel. Op Bonaire werd in 1637 het Fort Oranje gebouwd, met vier kanonnen, om de greep op het eiland te verstevigen. De plek van Fort Oranje werd de basis voor de latere hoofdstad van het eiland Kralendijk. In 1862 werd de slavernij afgeschaft en werden de ongeveer 750 slaven op het B-eiland vrij. Velen verhuisden naar Aruba of Curaçao vanwege het werk. Na de Tweede Wereldoorlog kwam het toerisme op en dat is tot op heden de belangrijkste pijler van de economie.
Bijzondere gemeente
Bonaire was van 1954 tot 2010 onderdeel van de Nederlandse Antillen (een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden, dat bestond uit zes eilanden die tot twee eilandengroepen van de Kleine Antillen behoorden - de SSS-eilanden en de ABC-eilanden). In 2010 sprak Bonaire zich in een referendum uit voor de status als bijzondere gemeente in het Koningrijk der Nederlanden. Wel heeft het de Amerikaanse dollar als munt. Er wonen vandaag de dag ongeveer zestienduizend mensen op Bonaire. De meeste eilanders wonen in Kralendijk, vele anderen in Rincon.
Flamingo
Het eiland heeft tropische bossen en mooie natuur met flamingo’s, papegaaien, hagedissen, leguanen, vleermuizen en planten, al heeft Nederland met de plantageaanleg in vorige eeuwen een slechte invloed gehad op de natuur en diversiteit van soorten.
Kralendijk met Klein Bonaire op de achtergrond /
Bron: Vvulto, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0) Snorkelen
In de wateren rond het eiland kun je heerlijk zwemmen (de temperatuur van het water is er gemiddeld 27 graden), surfen en prachtig duiken en snorkelen naar de koraalriffen die om het eiland liggen. Het is ook het eiland waar veel gezeild wordt en waar para-gliding populair is.
Klein Bonaire
Klein Bonaire is een eilandje voor de kust van Kralendijk van ongeveer 6 km² groot. Het is behoed voor ontwikkeling tot toeristengebied en is uitgeroepen tot natuurreservaat waar zeeschildpadden en flamingo’s zijn te zien. In de zee zijn prachtige koraalriffen te vinden met een grote rijkdom aan koraal, tropische vissen en zeepaardjes.
Van A naar B
Bron: Persbureau Ameland In het najaar van 2015 en het voorjaar van 2016 is er op Ameland een crowdfunding project die twee eilanders moet helpen terug te verhuizen naar Bonaire. De actie heet
Van A naar B. De A staat voor Ameland en de B voor Bonaire. De twee die willen verhuizen zijn Anthony Evers en Ria Evers-Dokter. Anthony is geboren op Curaçao en Ria op Ameland. Samen hebben ze jaren gewerkt en gewoond op Bonaire. In 2002 kwamen ze - voor tien jaar, was de planning - naar Ameland om voor Ria haar moeder te zorgen in de laatste jaren van haar leven en om nog wat te werken voor hun pensioen. Dat plan mislukte toen op de dag van de begrafenis van Ria’s moeder Anthony een beroerte kreeg. Dat was in 2011. Hij kon daarna niet meer lopen en praten en is aan een rolstoel gekluisterd. Ria is sindsdien mantelzorger voor haar man en kwam zelf ook in de lappenmand, waardoor ze niet meer kon werken. De twee verhuisden naar een aanleunwoning en de wens om terug te verhuizen naar Bonaire raakte verder en verder uit het zicht maar niet uit het hoofd. Het bleef een droom. De financiën lieten door alle tegenslag een verhuizing niet toe en daar sprongen een paar vrienden en bekenden van Ria en Anthony op in. Zij organiseerden diverse acties om geld op te halen, ondermeer met een Dinnershow, een kraam op de Rommelmarkt en tijdens de Sfeermarkt in de Kerstvakantie in Hollum en de uitgave van een mapje kaarten (zie hieronder vier van de veertien). In de voorjaarsvakantie van 2016 was er nog een veiling van kunst, antiek en curiosa. Toen was er genoeg geld is binnengehaald om de verhuizing mogelijk te maken. Die was in mei 2016.
Bron: Linda Vloedgraven/Ameland Pers Uitgeverij Bron: Linda Vloedgraven/Ameland Pers Uitgeverij Bron: Linda Vloedgraven/Ameland Pers Uitgeverij Bron: Linda Vloedgraven/Ameland Pers Uitgeverij
Lees verder