Jayapura, hoofdstad van Papua
Jayapura is gelegen aan de Humboldt-baai. Dat is een schitterende baai met enkele eilanden omgeven door hoge spitse met regenwoud begroeide bergtoppen. Humboldt was de kapitein van een Nederlands schip dat de baai eind 19e eeuw bevoer. Het ligt vlakbij de grens met Papua Nieuw Guinea aan de noordkant van het eiland Nieuw-Guinea.Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.
Inhoud:
- Numbai
- Hollandia
- Abepura
- Nederlandse huizen
- Strom
- files
- Taxibus
- Markt
- Prauw Johnson
- Sentani
- Zandvlooien
- Valkuilen
- Barbecue op het trottoir
Numbai
Aan de baai lag een klein dorpje genaamd Numbai. In 1902 hebben de Nederlanders 40 rijksdaalders betaald om van de papua's het recht te kopen er een nederzetting genaamd Hollandia te vestigen. Er stonden 40 klapperbomen of kokospalmen. Dat was dus omgerekend één rijksdaalder per kokospalm. Een rijksdaalder was 2 gulden en 50 cent wat in 1902 een behoorlijk groot bedrag was. In het voorjaar van 2010 waren er plannen om de naam van te stad te veranderen naar Port Numbai. Aan de overkant van de baai is Papua Nieuw Guinea te zien. Helaas is de grens met het buurland voor toeristen aan de Indonesische kant gesloten. Er is zelfs nooit een goede weg aangelegd ondanks dat Japanners dat ooit hebben aangeboden om te doen.Hollandia
Jayapura is de hoofdstad van de huidige provincie Papua, de meest oostelijk gelegen provincie in Indonesië. Pura betekent stad en Jaya overwinning. In 1969 heeft President Soekarno deze stad met militaire middelen in bezit genomen met behulp van President Kennedy van de V.S. en het Oranjehuislid Prins Bernhard, de oprichter van de Bilderberg-groep. Het gebied was in de jaren daarvoor VN-mandaat gebied. Jayapura heette toen nog Hollandia, de naam uit de Nederlandse tijd. De stad heeft ook nog Soekarnopura geheten en Kota Barat.Abepura
Er staan nog veel gebouwen uit de Nederlandse tijd zoals bijvoorbeeld het ziekenhuis, het gebouw van de Nieuw-Guinearaad en vele scholen. Er was ook een gedeelte wat Hollandia-binnen heette. Dat heet nu Abepura. Abe is de afkorting van Algemene Begraafplaats. Dit is een zeer grote begraafplaats met graven met Nederlandse namen erop. Het is een mooie plek om te bezoeken en om te constateren dat alle traditionele Papua-graven een graf hebben met een dak erop wat uniek is in de wereld. In Abepura staan nog veel Nederlandse huizen van voor de tweede wereldoorlog. De cendrawasih-universiteit is er gevestigd. Daar waren in 2006 rellen uitgebroken die te maken hadden met de militaire overheersing van de Indonesiërs. Abepura is een druk stad, eigenlijk apart van Jayapura, omdat een berg hun scheidt.Nederlandse huizen
Sommige wijken hebben Nederlandse namen zoals Kloofkamp en dok 1 tot en met 9. Eén brug heet er Overtom, wat van het Nederlandse woord overtoom komt wat overkant betekent. Er zijn oudere Papua´s die Nederlands spreken wat ze geleerd hebben toen ze op school zaten in de tijd dat Nederlanders het land hebben opgebouwd. Verder zijn er uiteraard veel Nederlandse huizen die allemaal zeer herkenbaar gebouwd zijn volgens de Nederlands-tropische architectuur die overigens navolging heeft gehad in de architectuur van de Franse kolonies. Kenmerken zijn een veranda, een laaghangend dak met in de nok extra gaas om de warmte af te voeren, ramen met gaas ervoor om de wind binnen te laten en de insecten buiten, neuten als fundament zodat de wind ook onder het huis door kan waaien en een gladde gepolijste cementvloer die koel voelt aan je blote voeten.Strom
De elektriciteit-centrale van Jayapura is door de Nederlanders gebouwd. Het was een soort tijdelijke nood-centrale maar gek genoeg heeft de Indonesische regering nooit de moeite genomen een moderne centrale te bouwen. De centrale werkt op benzine en is dus eigenlijk een grote aggregaat. Hij maakt erg veel lawaai. Overdag hoor je dat bijna niet omdat er een drukke verkeersweg langsgaat. De centrale is gelegen aan de zee. Overigens is het Indonesische woord voor stroom strom.files
In de Nederlandse tijd woonden er naar schatting zo´n 30.000 mensen. Nu wonen er 300.000 mensen, inclusief Abepura. Dat terwijl het wegennet slechts een klein beetje is uitgebreid door de onverharde wegen te asfalteren. Het betekent dat het op de weg zeer druk is en je nauwelijks kunt oversteken zonder dat de auto´s en brommers om je heen razen. Het is vaak zo druk dat de auto's in een lange trage file zich toeterend door de stad bewegen. De mensen die oversteken maken vaak stopgebaren naar de auto´s om heb zodoende te overreden eventjes op de rem te gaan staan. Hier en daar is op strategische plekken een politieman soms bezig om overstekende voetgangers te helpen op het zebrapad want de Indonesiërs zijn het niet gewend om uit zichzelf te stoppen.Taxibus
Er is geen openbaar vervoer in Jayapura. Er zijn taxi-busjes en brommers die je verder willen helpen. In feite wemelt het er van de brommers en minivans waar 7 mensen in vervoerd kunnen worden. Soms echter blijken er veel meer mensen in een busje te passen. Deze rijden vaste routes en stoppen overal waar je dat wilt. Je moet als je eruit wilt´Depan!´ roepen wat ´ervoor´ betekent. De busjes kosten vrij weinig; rond de 20 cent. Voor een tourist is het redelijk lastig om uit te vinden welk busje je moet nemen als je ergens naar toe wilt. Je kunt het beste een lokale gids huren die de weg precies weet en die weet waar de bezienswaardigheden zijn.Markt
Er zijn niet veel mooie dingen om te zien in Jayapura zelf. Je kunt er wel goed winkelen en je kunt op de Hammadi-markt schitterende Papua houtsnijwerken kopen. Ook zijn er trommels, speren, blaaspijpen, pijlen, schilderijen op boombast, sieraden en peniskokers te koop. Midden in de stad vind je tasjes van kralen gemaakt. Deze worden vrijwel uitsluitend door de vrouwen verkocht. Vaak zijn ze tegelijk bezig nieuwe voorwerpen van kralen te maken. De Papua´s maken kleurrijke afbeeldingen op doeken van een soort boombast van en palmboom dat lijkt op een gevlochten matje. Mensen houden hier van felle kleuren. Vaak dragen ze niet alleen fleurige kleren maar is het huis ook bijvoorbeeld groen geschilderd met blauwe raamkozijnen en rode luiken.Prauw Johnson
Niet alle papua-huizen zijn hetzelfde. Er zijn kustvolken die hun huizen op hoge palen hebben gebouwd in de zee. In Jayapura wonen in de wijk dok 9 veel mensen in huizen op palen. Zo kunnen ze direct vanuit hun huis de zeeprauw in stappen. Een zeewaardige prauw is een langwerpige boot met vlerken. Vroeger werden de prauwen peddelend met de hand voortbewogen en op zee in combinatie met een zeil. Tegenwoordig zie je dat nog. Er zijn er prauwen met een buitenboordmotor. Deze worden hier prauw Johnson genoemd, naar het merk van de buitenboordmotor. Omdat rond Nieuw Guinea erg veel kleinere bewoonde eilanden zijn is de prauw Johnson een vaak gebruikt vervoersmiddel en doet hij regelmatig dienst als veerboot.Sentani
Het Sentani-meer is vroeger een binnenzee geweest. Het is waarschijnlijk het mooiste meer ter wereld. Het heeft vele inhammen, eilandjes en aan het meer wonen papua's in huizen op palen. Als je vanaf een hoog punt over het meer heen kijkt dan zie je het buurland Papua Nieuw Guinea liggen. Rond het Sentani-meer zijn zowel bergen begroeid met regenwoud als grasbergen. Er is een restaurant, Asafei, gebouwd op palen waar je heerlijk kunt eten.Zandvlooien
Hammadi-beach is een mooi strand. Je moet niet denken dat je hier lekker kunt zonnen want het is te heet en de kans is groot dat je wordt opgegeten door de zandvlooien. Op dit strand staan nog veel landingsvoertuigen uit de tweede wereldoorlog die nooit opgeruimd zijn. Een gids vertelde dat er elk jaar botten aanspoelen van gesneuvelde Japanse soldaten. De Amerikanen hadden nadat ze de Japanners verdreven dichtbij Jayapura een legerbasis. Dit was het hoofdkwartier Ifar. Men leidde hier de militaire operaties in het Pacifisch gebied. Deze basis is tegenwoordig door het Indonesische leger in gebruik. Je mag Ifar bezichtigen en dat is vooral aan te raden omdat vanaf de bergtop een adembenemend mooi uitzicht is over het Sentani-meer.Valkuilen
In de stad Jayapura liggen naast de weg riolen om het vele regenwater af te voeren. Het regent hier meer dan in Nederland maar kortere perioden. Dat betekent dat de regenbuien veel heftiger zijn. In korte tijd moeten duizenden liters water afgevoerd worden. De Nederlanders hebben langs alle wegen aan beide kante diepe riolen gebouwd. Daar overheen is het trottoir aangelegd met stenen van anderhalve meter breed. Momenteel is de situatie in Jayapura dat sommige trottoir-stenen doorgezakt zijn. Er zitten dus overal gaten in de stoep. Deze gaten zijn soms wel anderhalve meter diep. Vooral 's avonds levert dat gevaar op aangezien er weinig straatverlichting is en je door het tegenlicht van het verkeer niet goed kan zien waar je loopt. Vele toeristen vallen in zulke gaten. Ook lokale bewoners vullen het ziekenhuis door de valkuilen in het trottoir. Het is daarom handig om 's nachts altijd met een zaklantaarn te lopen. Dat is ook al nodig omdat de elektriciteit om de haverklap uitvalt.
Er staat 10 jaar gevangenis in Indonesië op het hijsen van deze vlag.