Antarctica, eindelijk land in zicht

Een bijzonder moment is het wakker worden na de overtocht van de Drake Passage. We varen rustig en de zeeziekte is voorbij. Als we het gordijn van de patrijspoort open doen roepen we gelijktijdig: “Land in zicht”. We kijken elkaar even aan alsof we door de patrijspoort naar het paradijs hebben gekeken.

Naar Livingstone, een van de Zuidelijke Shetlandeilanden

Maar dit is nog niet het vasteland van Antarctica. Het land in zicht hoort bij de eilandengroep van de Zuidelijke Shetlandeilanden. We varen om het zuidwestelijk gelegen eiland Snow heen en koersen naar de zuidkust van Livingstone voor de eerste landing. Zo laten we het grootste eiland van de Shetlandeilanden, King George, in het noordoosten liggen. Het uitzicht is fantastisch en maakt grote indruk. We kijken op prachtige sneeuwvelden, gletsjers en glinsterende ijsbergen. Na ruim twee en een halve dag woelige zee voelen we ons ineens kiplekker.

De Zuidelijke Shetlandeilanden liggen ongeveer 120 kilometer ten noorden van het grote Antarctische schiereiland, dat door het oversteken van de Straat van Bransfield te bereiken is. We varen door tot Hannah Point waar we de eerste landing zullen maken. Dat is één van de populairste plaatsen voor toeristenschepen vanwege de rijke variatie aan mossen en dieren.

Onbewoond maar toch verblijf voor honderden

De Shetlandeilanden heten, evenals de hele Antarctica, onbewoond te zijn. Toch verblijven er enkele honderden mensen. Wetenschappers van verschillende nationaliteiten proberen de geheimen van het continent te ontsluieren. Zo bevindt zich op King George het Poolse wetenschapsstation Arctowski, dat vernoemd is naar een beroemde Poolse ontdekkingsreiziger. Het station is operationeel sinds 1977. Tijdens de zomer verblijven er ongeveer 70 onderzoekers en in de winter 20. Zij houden zich vooral bezig met oceanografie, geologie, geomorfologie, glaciologie, meteorologie, klimatologie, seismologie, magnetisme en ecologie.

Op naar Hannah Point

Ook op Livingstone eiland bevindt zich een wetenschapscentrum. Op 130 meter van de kust ligt aan een laguna bij Emona Anchorage de Bulgaarse basis St. Kliment Ohridski. De basis ligt over zee een twaalftal kilometer verwijderd van Hannah Point waar we op af koersen. De oorspronkelijke vestiging werd in 1993 gerenoveerd en als permanente basis in gebruik genomen. Van 1996-1998 vond een uitbreidingsplan plaats met een multifunctioneel gebouw. In 2003 werd de St. Ivan Rilski Kapel gebouwd als eerste Oostelijk Orthodoxe gebouw in Antarctica.

Tagboard niet vergeten

Onze eerste landing is in aantocht. Hebben we ons lesje goed geleerd? We proberen ons de theorie en de procedure van alles rond de Zodiac te herinneren zoals die in de uitgebreide breefing is zijn verteld.

Eerst kleed je je warm aan, doet een reddingsvest om en stapt in je laarzen. Dan zie je er met zo’n vest ongeveer uit als een michelinmannetje. Vervolgens ga je naar het "tagboard". Dat is een groot bord met rijen schijfjes naast en boven elkaar, met een schijfje voor elke passagier. Aan de ene kant van dat schijfje staat een nummer dat je gekregen hebt en aan de andere kant staat: off. Je draait je eigen schijfje om als je van boord gaat. Dat is heel belangrijk omdat de crew dan kan zien wie er van boord is. Bij terugkomst aan boord moet het schijfje weer omgekeerd worden wat je zeker niet mag vergeten. Mocht je het toch vergeten dan word je publiekelijk voor gek gezet na de ontdekking dat je wél aan boord bent. En dat niet alleen, want als je drie keer vergeet je tag om te draaien ben je een fles champagne kwijt. Het is uiteraard cruciaal om zeker te weten dat iedereen weer aan boord is en er niemand op de landingsplek is achtergebleven. Het is ook beslist niet toegestaan het schijfje voor iemand anders om te draaien.

Sailors grip

Daarna ga je in de rij staan en wacht op aanwijzingen van de crew die inmiddels de Zodiac al te water heeft gelaten. Op je beurt loop je van een vrij steile loopplanktrap naar beneden. Dan komt het gevaarlijkste moment omdat de Zodiac op open water ligt en dus flink kan bewegen. Met behulp van een Russische zeeman (die tevens de Zodiac bestuurt) en een sailors grip (niet elkaars hand, maar onderarm vastpakken) stap je aan boord en ga je op de rand zitten. Doe dat altijd met je handen vrij, dus rugzak op de rug en je camera voor de zekerheid waterdicht verpakt. Daarna schuif je snel aan bij degenen die al in de boot zijn. Er kunnen 10 tot 12 personen in dit type Zodiac. Houd je vast aan het touw dat aan de rand zit en “enjoy the ride”. Als de zee rustig is gaat het prima en je wordt er snel handiger in.