Ontdekkingen in de noordelijke Eifel - Bad Münstereifel

Bad Münstereifel is een van de weinige stadjes in de Eifel die zijn gerestaureerde stadsmuur nagenoeg volledig wist te bewaren. In de verkeersarme straatjes is nog een schat aan vakwerkhuizen te ontdekken; Bad Münstereifel is trouwens een halte op de Europese Houtroute. Bovendien is het stadje gelegen temidden van uitgestrekte wouden en velden in de pittoreske vallei van de Erft.

Een blik in het verleden

Het plaatsje ontstond rond een in 830 door de derde abt van Prüm gestichte benedictijnenabdij dat ‘Novam Monasterium’ werd genoemd. In 898 kreeg de abdij het markt-, munt- en tolrecht. Rond 1300 liet de graaf van Jülich een burcht bouwen en de stadsomwalling aanleggen. Er ontstonden wolweverijen, leerlooierijen en brouwerijen. Na 1600 werd Münstereifel een centrum van de Contrareformatie. In 1617 kwamen de kapucijnen naar de stad die bij hun klooster een lakenmanufactuur stichtten om zo de in nood gekomen wolwevers aan nieuw werk te helpen. In de 17e eeuw kwamen de jezuïeten naar de stad die een klooster en een school lieten bouwen. Wat later kwamen karmelietessen naar de stad die eveneens een klooster inrichtten. In 1802 werden alle kloosters en abdijen door Napoleon opgeheven wat een zware tegenslag betekende voor het economische leven van de stad. Münstereifel zonk gedurende 90 jaar weg in een Doornroosjeslaap en ontwaakte pas op het einde van de 19e eeuw toen de eerste toeristen de stad bezochten. In 1926 werd Münsterefel Kneippkuuroord en in 1967 mocht ‘Bad’ voor Münstereifel geplaatst worden. In de deelgemeente Rodert had Hitler van 10 mei tot 6 juni 1940 zijn eerste vaste hoofdkwartier ‘Felsennest’. Na de oorlog werden de gebouwen opgeblazen.

Stadsomwalling

De graven van Jülich lieten op het einde van de 13e en begin 14e eeuw de burcht en de stadsmuur bouwen die in totaal 1,6 km lang is, 4 stadspoorten en 18 wachttorens telde. De stadsmuur werd volledig gerestaureerd en er werd een 220 meter lang stuk van de weergang toegankelijk gemaakt. De stadtoren maakt deel uit van de ommuring, is nabij de Heisterbacher Poort gelegen in de zuidwestelijke hoek en is het hoogste punt van de ommuring. Van op het platform geniet men van een panorama over de historische stadskern en de heuvels die de vallei van de Erft omkaderen.

Stiftskerk

Deze prachtige romaanse kerk uit de 11e eeuw is ontstaan uit een kleine kapel van een klooster die hier rond 830 werd gebouwd. Vooral de gevel met een groot portaal en twee torens trekt buiten de aandacht van de bezoeker. De kerk behoorde vroeger toe aan een benedictijnenabdij die in 830 werd gesticht door het grote klooster in Prüm. Ze werd gewijd aan het Romeinse martelarenpaar Chrysanthus en Daria waarvan in 844 relieken het klooster bereikten. Het interieur is eerder sober en ingetogen, zoals dat voor een romaanse kerk past. Bekijk de in 1912 herontdekte muurbeschildering tegen de boog van de apsis, het graf van de beide kerkpatronen in de crypte, het laatgotische sacramentshuisje, het grafmonument van graaf Gottfried von Bergheim, een houten gotisch Mariabeeld en een doopvont uit de renaissanceperiode.

Stadhuis

Het stadhuis, dat vroeger bovendien als lakenhalle in gebruik was, werd voor het eerst vermeld in 1476. Later verdween de functie van lakenhalle en werd de eerste verdieping van het gebouw als raadzaal ingericht. Na een zware overstroming in 1818 werd het gebouw verkocht, het deed dan lange tijd dienst als opslagplaats voor mout en bier. Pas sinds de jaren 1930 kreeg het gebouw terug zijn oude functie. Voor de gevel staat een middeleeuwse schandpaal.

Heino Rathaus Café

De Duitse charmezanger Heino werd niet geboren in Bad Münstereifel, maar omdat hij banketbakker van beroep is opende hij hier een patisserie (Konditorei) in dit toeristische plaatsje die tot in de buurlanden bekend is geraakt en een attractiepunt voor toeristen is geworden in het historische centrum van de stad. In het sfeervolle interieur ontdekt men heel wat foto’s en onderscheidingen die de zanger Heino tijdens zijn carrière bij elkaar heeft gezongen. Vaak is hij in de patisserie zelf aanwezig, naast zijn zoon, om de gasten persoonlijk te begroeten.
Adres : Marktstrasse 18
Open : dagelijks 9.30-18.30u.

Romaans huis met Hürten Heimatmuseum

Het romaanse huis werd gebouwd in 1167 voor een priester van het benedictijnenklooster en is hiermee een der oudste huizen in het Rijnland. Sinds 1912 is hier het Hürten Heimatmuseum ondergebracht, genoemd naar Karl Hürten, de stichter van het museum, met een tentoonstelling hoe de mensen in dit deel van de Eifel leefden en woonden in de voorbije eeuwen. Bovendien treft men hier een belangrijke verzameling voorwerpen aan uit de Romeinse periode die bij talrijke opgravingen op het grondgebied van Bad Münstereifel werden aangetroffen.
Adres : Langenhecke 6
Open : dinsdag en woensdag 14.00-17.00u.; zondag 10.00-17.00u.

Printenhuis Portz

Het Printenhuis is net voor de Orchheimer Poort gelegen en werd ingericht in een oud tankstation door de gastronoom Günter Portz in 1994. Het beeld bij het binnenkomen wordt bepaald door een typische alledaagse voorstelling van een situatie in het Münstereifel uit de 19e eeuw, geschilderd op doek is deze fotografie ontstaan als een kopie van een glasnegatief van H. Schulte van 1904. Het sfeervolle interieur wordt gevormd door de karakteristieke basalt uit de Eifel, massieve houten meubelen die door handwerkers uit de Eifel werden gemaakt en traditionele voorwerpen die het straatbeeld van vroeger oproepen. In een 70 ton zware stenen oven worden printen gebakken, een typisch patisserieproduct uit de noordelijke Eifel en de stad Aken. Men kan ze ter plaatse proeven of van andere plaatselijke culinaire specialiteiten genieten.
Adres : Werther Strasse 11
Open : dagelijks 10.00-18.00u.

Apotheekmuseum

In dit huis was van 1806 tot 1994 de Schwanenapotheek ondergebracht. De vereniging voor monumentenzorg van de stad kon het gebouw aankopen, restaureren en in 1997 het apotheekmuseum openstellen. Het museum toont nog een apotheekinterieur uit het begin van de 19e eeuw met o.a. een indrukwekkende laboratoriumtafel en een materiaalkamer waarin de apotheker vroeger zijn voorraden bewaarde. Hier werd een ‘ruikstraat’ ingericht waarin de bezoekers de karakteristieke geuren van geneeskrachtige planten kunnen leren kennen. Bij het museum behoort ook de Stephinskystube, een kamertje dat aan apotheker en ereburger van de stad Franz Maria Ferdinand Stephinsky herinnert.
Adres : Werther Strasse 13-15
Open : dinsdag-vrijdag 14.30-17.00u.
zaterdag, zon- en feestdag 11.00-16.00u.

Romeinse kalkovern in Iversheim

De kalkoven van Iversheim behoorde tot verschillende ovens die tijdens de Romeinse periode in Iversheim werden ingericht. Ze bestond oorspronkelijk uit vier ovens,werd tijdens de inval van de Franken in 270 hersteld en uitgebreid, maar rond 300 werd de site plots verlaten. In 1966 werd het complex herontdekt bij de aanleg van een waterleiding. Sindsdien zijn zes ovens uitgegraven en uitgebreid gedocumenteerd geworden. Door een testbrand in een van de ovens kon men belangrijke inzichten verkrijgen hoe kalk in de tijd van de Romeinen werd gewonnen. De kalkoven van Iversheim behoort tot de belangrijkste archeologische vindplaatsen voor de economische geschiedenis van de Romeinse tijd ten noorden van de Alpen.
Adres : aan de B 51 in Bad Münstereifel-Iversheim
Open : van mei tot oktoberzaterdag 13.00-16.00, zon- en feestdagen 11.00-16.00u.

Radiotelescoop Effelsberg

In de deelgemeente Effelsberg staat op de 398 meter hoge Hühnerberg de radiotelescoop van Effelsberg, Ze werd tussen 1968 en 1971 gebouwd, bezit een diameter van 100 meter en behoort toe aan het Max Planckinstituut voor radioastronomie in Bonn. 29 jaar lang was dit de grootste beweegbare radiotelescoop ter wereld, tot in 2000 in de Verenigde Staten deze van Green bank in gebruik werd genomen die slechts enkele meters groter is. De telescoop heeft een oppervlakte van 7.850 m² en weegt 3.200 ton. Aan de voet bevindt zich een bezoekerspaviljoen waar informatiemateriaal te krijgen is en waar 17 minuten durende film wordt getoond. Een uitkijkplatform biedt een panorama op de indrukwekkende radiotelescoop. Van de parking tot het paviljoen is het ongeveer een kwartier wandelen langs de ‘Planetenweg’ waar met platen uitleg wordt gegeven over ons zonnestelsel. Wie nog meer wil wandelen kan de ‘Melkwegwandeling’ volgen die aan het paviljoen vertrekt en in het dorpje Burgsahr eindigt.
Openingsuren paviljoen : van april tot oktober dinsdag-zaterdag rondleidingen om 10, 11, 13, 14, 15 en 16u.

Radiotelescoop Astropeiler Stockert

Ten noordwesten van Bad Münstereifel staat op de 435 meter hoge berg Stockert de eerste radiotelescoop die in 1956 in Duitsland werd gebouwd. Ze heeft een diameter van 25 meter. Tot 1993 gebruikte de universiteit van Bonn en het Max Planckinstituut voor radioastronomie het complex om er studenten te onderwijzen. Al in 1979 werd de radiotelescoop niet meer voor wetenschappelijke doeleinden gebruikt. Sinds 1999 is de radiotelescoop een beschermd industriemonument Sinds 2005 werden restauratiewerkzaamheden ter waarde van 1 miljoen euro doorgevoerd en in mei 2010 werd het monument feestelijk heropend. De radiotelescoop wordt weer gebruikt als studieobject door amateurastronomen.
Open : van mei tot oktober op zondag een rondleiding om 14.00u.