Ruse, Bulgarije: Donau, oude gebouwen, forten, rotskloosters

Met bijna 200,000 inwoners in 2016 is Ruse (Cyrillisch: Pyce, zeg: Roe-se) de vijfde stad van Bulgarije. Omdat de meeste bezoekers getrokken worden door de bergen of de kust, is deze stad vrijwel zonder toeristen. Dat heeft voordelen: hier geen souvenirwinkel elke tien meter. En dat terwijl het zeer de moeite waard is om de romantische architectuur te bekijken in neoklassieke stijl, over de promenade te slenteren en in een van de vele cafés te zitten. De bijzondere omgeving van Ruse met de rotskerken, natuurgebied en een oud fort is een bezoek waard.

• Achtergronden voor Ruse, Bulgarije
• Bijzondere oude gebouwen in Ruse, Bulgarije
• De Donau
• Musea in Ruse, Bulgarije
• Activiteiten in de omgeving van Ruse, Bulgarije: Forten en rotskloosters

Achtergronden voor Ruse, Bulgarije

Ruse (ook wel Rousse) ligt in het noorden van Bulgarije, aan de Donau, op de grens met Roemenië. Hoofdstad Sofia is 300 km rijden, maar Boekarest is maar 75 km. De langste stalen brug van Europa, geopend in 1954, maakt de oversteek over de Donau makkelijk, zowel met de auto als met de trein, bijvoorbeeld de internationale verbinding tussen Boekarest en Istanboel. Hierdoor is Ruse een ideaal start- of eindpunt voor een reis door Bulgarije, want de vliegverbindingen met Nederland zijn beter vanaf Boekarest. Vanuit Sofia kun je wel heel eenvoudig naar Brussel vliegen.

De Donau is de hoofdreden voor het bestaan van de stad: het is de belangrijkste rivierhaven van het land. In de Romeinse tijd was hier een fort (de restanten zijn te bezichtigen), omdat de Donau de grens vormde tussen het Romeinse Rijk en de “barbaren” verder naar het noorden. Na het uiteenvallen van het Romeinse Rijk werd ook Ruse minder belangrijk. Pas weer in de tijd van het Ottomaanse Rijk herwon Ruse zijn plek. In 1866 werd hier het eerste station van Bulgarije gebouwd, voor de verbinding met kuststad Varna en in 1881 de eerste privébank. De eerste filmvertoning in Bulgarije was in 1897, niet in Sofia, maar in Ruse. Veel van de gebouwen stammen ook uit die late negentiende eeuw, wat je het gevoel geeft alsof je in Wenen rondloopt, Ruse wordt ook wel klein Wenen genoemd.

Regio Ruse heeft een landklimaat, wat betekent koude winters en warme zomers. Het prettigst voor een bezoek is dan ook het voor- of najaar, met 20-25 graden. In de zomer gaat het kwik over de 30 graden.

Bijzondere oude gebouwen in Ruse, Bulgarije

Het centrum van Ruse wordt gevormd door een groot plein, ploshtad Svoboda. Wel 18 verschillende starten komen uit op dit enorme plein, waaronder de hoofdstraat ulitsa Aleksandrovska. Deze straat loopt van het Battenbergplein via het Svobodaplein door tot het Jeugdpark.

Battenbergplein

Het Battenbergplein is een stuk kleiner dan het hoofdplein, maar daarom misschien nog wel prettiger. Aan de oostkant staat het Regionaal Historisch Museum en in een hoek op de zuidkant de Regionale Bibiliotheek Lyuben Karavelov. Een mooie fontein completeert het geheel. Overdag vind je hier moeders met kinderen en oudere mensen die rustig hun krantje lezen. ’s Avonds komt er moderne muziek uit het oude Postkantoor, nu een café. De fontein wordt verlicht en de monden spuiten niet tegelijk zoals overdag, maar afwisselend met verschillende patronen.

Ulitsa Aleksandorvska
De winkelstraat en wandelpromenade is bijna 2 km lang. De kruisende wegen zijn nog wel open voor autoverkeer, maar de straat zelf is op het eerste stukje bij het Battenbergplein na, volledig autovrij. Hier vind je veel winkels en cafés. Sommige gebouwen zijn al helemaal gerenoveerd en in oude glorie hersteld, anderen staan in de steigers, en een laatste categorie wacht nog op een eigenaar met genoeg geld om de buitenkant onder handen te nemen.

Svobodaplein

De westkant van het hoofdplein wordt volledig ingenomen door het “Winstgevende” gebouw. Het is tussen 1898 en 1902 gebouwd door Weense architecten. Je vindt er een theater, winkels en meerdere restaurants. Het idee achter “Winstgevend” was dat de huur van de ruimtes gebruikt zou worden om lokale scholen te financieren.

Aan de zuidkant staan verschillende huizen en ook het Justitieel Paleis, imposant met Griekse pilaren. Op de hoek, waar de winkelstraat weer doorgaat, staat het huis met de klok: Girdap. Dit is het gebouw waarin de eerste private bank van Bulgarije gevestigd was.

Midden op het plein staat een kolom met het standbeeld van een dame erop. Dit is het Monument voor Vrijheid. De dame stelt het vrije Bulgarije voor. Aan de noordkant staat het lelijkste gebouw van de stad: het gemeentehuis. Het is een Sovjetkolos zonder charme, dus hopelijk komt er snel geld vrij voor een gebouw dat beter in de stijl van het plein past.

Overige gebouwen

Net achter het Svobodaplein vind je nog twee markante gebouwen: de opera en de kerk. De opera is al in bedrijf sinds 1914 en recent gerenoveerd. Het is een mooi gebouw, rood en wit, met een fontein ervoor. Verdekt opgesteld daar schuin achter is de Sveta Troitsakerk. Het is niet vreemd dat deze niet opvalt: van de Turken mochten er wel kerken gebouwd worden, maar ze moesten zo onopvallend mogelijk zijn. De oplossing was dus om de grond in te gaan. Waar je meestal gewend bent om trappen op te lopen als je een kerk ingaat, moet je hier juist trappen af. Door het weinige natuurlijke licht, moeten de lampen altijd branden. Binnen zie je een houten ikonendrager en pilaren die beschilderd zijn om marmer te lijken. De kerk is gebouwd in 1632 en nog steeds actief in bedrijf.

Achter het Renaissancepark, ten zuiden van het einde van de wandelpromenade, vind je nog een monument met een gouden koepel: de Pantheon van de Nationale Wederopleving. Dit op een kerk lijkend gebouw is hier in 1978 neergezet om de dood van 453 Rusenaren te gedenken die vielen in de Russisch-Turkse oorlog. De 39 leiders hebben hun tombes hierbinnen, maar de mindere lieden zijn in het park eromheen begraven.

Zichtbaar vanuit verschillende punten in de stad is de tv-toren van ruim 200 meter hoog. Hoewel hij lijkt op de Fernsehturm in Berlijn, is deze toren niet open voor publiek.

De Donau

De Donau vormt in Ruse vooral een economische ader vanwege de haven, dus het is nog niet ontwikkeld als gebied voor ontspanning. Er is een korte promenade, niet ver van het Battenbergplein, waar je via een lus op kan komen. Hier zijn in de zomer zandsculpturen te zien. Er is een café en verderop ligt een boot aangemeerd die als restaurant dienst doet. Mogelijk dat in de toekomst de rivier verder voor toeristen ontwikkeld zal worden, bijvoorbeeld in de vorm van boottochten of watersport.

Musea in Ruse, Bulgarije

Naast wat huizen die als museum fungeren, zijn er vier musea in de stad.

Fort Sexaginta Prista
Op een hoge oever van de Donau hadden de Romeinen meerdere forten in deze regio. Een van die forten waarvan de bouw in het jaar 70 begon, vind je in Ruse. Hier waren ooit zo’n 600 soldaten gelegerd. Het fort heette waarschijnlijk Sexaginta Prista, omdat er 60 (sexaginta) schepen van een bepaalde soort (prista) met manschappen naartoe gebracht werden bij de start. De opgraving is niet bijzonder groot, ook omdat het omliggende land, waar nog zeker meer te vinden is, in privéhanden is. Een herbouwde toren geeft een idee waarom hier het fort is neergezet: het uitzicht over de Donau is weids. In het bijbehorende museumpje wordt een informatieve film getoond over het fort en staan wat vazen, tabletten en andere vondsten uitgestald. In de bunker, gebouwd door de Duitsers, staat nog meer vergelijkbaar materiaal. Van de andere Romeinse forten in de regio is alleen Cherven eenvoudig te bezoeken, zie hieronder.

Natuurhistorisch museum

Geopend in 2014 in een geel gebouw aan het Battenbergplein, het Ekomuseum van vier verdiepingen laat fossielen en prehistorische dieren uit de Donauvallei. Er zijn diorama’s die een beeld geven van hoe de dieren leven of leefden. Er is ook een klein aquarium met vissen uit de Donau en een levensgroot model van een mammoet. Omdat het zo recent is, is alles goed tentoongesteld en met een Engelse vertaling.

Nationaal Transportmuseum

Gevestigd in het oude station van Ruse, gebouwd tussen 1863 en 1866 aan de oever van de Donau, is het transportmuseum. De spoorlijn die er nu nog ligt, wordt alleen nog voor vrachtvervoer gebruikt, dus het station zelf is niet meer in gebruik. Binnen zie je modellen en foto’s rondom het transport thema, met vooral veel over treinen, zoals uniformen van treinpersoneel, een oude kaartjesautomaat, netwerkkaart en foto’s van de bouw van de eerste spoorlijn. De uitleg is in het Bulgaars, maar de vriendelijke beheerster kan je helpen. Buiten staan vier oude treinen. Drie ervan zijn stoomlocomotieven uit verschillende tijden en in verschillende
staten. Het interessants zijn de Koninklijke rijtuigen. Een blauw rijtuig werd gebruikt door de Turkse sultan Abdul Aziz. Andere rijtuigen uit het begin van de 20e eeuw laten zien hoe de koning en zijn vrouw reisden. Er was verwarming, warm en koud water, een keuken, een bel om het personeel te roepen en verstelbare ventilatie.

Regionaal Historisch Museum

Aan het Battenbergplein zijn vondsten uit de regio te zien, zoals prehistorische vazen, vondsten uit de middeleeuwse stad Cherven, middeleeuwse fresco’s, munten en botten van prehistorische dieren. Het boeiendst zijn de bronzen helm uit 3e of 4e eeuw v.Chr. en de Borovoschat, een zilveren wijnset uit de 4e eeus v.Chr.

Activiteiten in de omgeving van Ruse, Bulgarije: Forten en rotskloosters

Wie eigen vervoer heeft, kan de vier hoofdattracties in de omgeving van Ruse in één dag zien. Neem meer tijd om door het natuurpark te wandelen.

Rusenski Lom Natuurpark

Dit natuurgebied ten zuiden van Ruse is ruim 32 km2 groot. Er lopen twee rivieren doorheen, de Beli Lom en Malki Lom. In het gebied huizen allerlei vogels en vleermuizen. Hoewel je misschien denkt dat een natuurgebied onbewoond is, zijn er verschillende dorpjes, ook met accommodatie. Interessant is bijvoorbeeld de Orlova Chuka Peshtera, adelaarspiekgrot, in de buurt van Dve Mogili, tussen Tabachka en Pepelina. Dit is een van de langste grotten in Bulgarije met tien soorten vleermuizen. Prehistorische mensen woonden in deze grot, waarvan de overblijfselen te zien zijn. Wie meer door het park wil wandelen, doet er goed aan te informeren bij de toeristeninformatie in Ruse, nabij het Svodobaplein, waar ze ook kaarten van het gebied hebben. De overige drie attracties die hier genoemd worden, bevinden zich ook allemaal in dit natuurgebied.

Basarbovo Rotsklooster

Dit is het laatste van de rotskloosters dat nog in bedrijf is, dus je ziet de donkergekleedde en behaarde monniken rondlopen. Het rotsklooster is al voor de 15e eeuw opgericht door enkele natuurlijke grotten verder uit te breiden en als religieus centrum te gebruiken. Je ziet er nu papiertjes liggen met verzoeken van bezoekers en gedoneerde muntjes. Er zijn verschillende vertrekken te bezoeken waar religieuze kunst staat opgesteld. Op het terrein zijn ook de cellen van de monniken (niet toegankelijk) en een kerk die nog in aanbouw is.

Ivanovo Rotsklooster

Wat verder weg van Ruse, 4 km ten oosten van het plaatsje Ivanovo, is het oudste van de rotskloosters te vinden. Het is nu een Unesco Werelderfgoed. De grot ligt 38 meter boven de grond, dus je moet omhoog lopen via een pad. Je loopt dan ook naast twee uitzichtpunten, waarvan er een uitkijk biedt op andere grotten waar ook kerken in zijn, maar die niet bereikbaar zijn. De rotskerk zelf bestaat uit twee delen, een grotere zaal en een kleine kapel. De schilderingen zijn uit de 14e eeuw en bijzonder goed. De koning en koningin die deze rotskerk gefinancierd hebben, staan ook afgebeeld.

Cherven Fort

Imposanter dan de overblijfselen in Ruse, dit is een van de vele forten in de regio, maar het makkelijkst te bereiken. Je ziet het al liggen als je het moderne plaatsje Cherven binnenrijdt. Er is al redelijk wat opgegraven van deze citadel uit de 6e eeuw. Van het nabijgelegen stadje is alleen een enkele stadsmuur te zien, dus daar moeten de opgravingen nog vorderen. In de 12e en 14e beleefde het fort zijn hoogtijdagen, iets wat uitgebeeld wordt met tekeningen op enkele informatieborden. Nu zijn er alleen nog ruïnes over van enkele tientallen kerken, gebouwen, stadsmuren en torens. De uitzichten op de omgeving zijn bijzonder mooi.