Camino de Santiago: het verschil met een wandeltocht (GR)

Wat is nou eigenlijk het verschil tussen wandelen en pelgrimeren? Waarin verschilt een pelgrimsroute naar Santiago de Compostela van een paar weken hiken in de natuur of het lopen van een GR (lange-afstandswandelpad)? Het lijkt hetzelfde: dagenlang lopen met een rugzak op je rug. In de praktijk zijn er echter grote verschillen. Daarom kan het zo zijn dat je heel blij wordt van een hiking avontuur, maar een pelgrimstocht helemaal niks vindt. En andersom natuurlijk. Weet waar je aan begint.

Pelgrimeren en wandelen, verschillende ervaringen

Het is een fenomeen dat vaker voorkomt: fanatieke wandelaars, die op de Camino de Santiago van een koude kermis thuiskwamen. En andersom, grote fans van de Camino Francés, de bekendste pelgrimsroute naar Santiago, die op een andere route na een paar dagen teleurgesteld de bus naar de dichtstbijzijnde stad pakten. Klinkt gek? Niet als je de verschillen kent. Pelgrimeren en wandelen zijn echt verschillende ervaringen. De belangrijkste verschillen op een rij.

Op de Camino de Santiago loop je tussen de mensen, op een GR ben je alleen

In 2015 kwamen er 262.459 pelgrims in Santiago aan. Daarvan had 66% de bekendste route gelopen: de Camino Francés. Op de drukste dagen komen er wel 1.000 tot 1.500 mensen per dag aan. Dat geef een aardige indicatie van hoeveel andere pelgrims je onderweg tegen kunt komen. Op het drukste deel van de route (de laatste 100 km voor Santiago) ben je simpelweg nooit alleen. Een pelgrimstocht is een sociale ervaring, de ontmoetingen met andere pelgrims zijn een belangrijk onderdeel van je tocht. Dat is een heel ander verhaal als je een aantal dagen of weken gaat wandelen over een lange-afstandswandelpad (GR). Afhankelijk van het seizoen kún je andere wandelaars tegenkomen, maar het hoeft niet.

Op de Camino de Santiago loop je over asfalt, op een GR loop je in de natuur

Dit is natuurlijk enigszins gechargeerd. Toch is het iets waar veel wandelaars zich op verkijken als ze voor de bekende pelgrimsroute kiezen. De Camino Francés loopt zeker voor de helft over asfalt en anders loop je vaak op een onverhard pad naast een autoweg. Niet altijd natuurlijk, er zitten hele mooie stukken en enkele bergachtige etappes bij, maar je loopt veel meer op of langs een weg dan je als wandelaar gewend bent. Dat komt omdat pelgrimsroutes en GR's een ander doel hebben. Bij een GR gaat het om die mooie natuur. Een wandelpad slingert vaak eindeloos, je gaat altijd over die berg in plaats van er omheen en je loopt meestal kilometers langer dan wanneer je de dichtstbijzijnde asfaltweg zou kiezen. Bij een pelgrimsroute gaat het simpel gezegd om de kortste weg van A naar B. Pelgrims in de Middeleeuwen liepen niet voor hun lol.

Op de Camino de Santiago zijn overal voorzieningen, op een GR heb je alles bij je

Er zijn mensen die op de Camino Francés op pad gaan met een half litertje water in hun rugak. Dat kan op het grootste gedeelte van deze pelgrimsroute ook gewoon. Meestal is er elke 5 kilometer wel een dorp met een watertappunt. In vrijwel elk dorp is bovendien een bar, een herberg of een winkel, of het is er allemaal. Plus een drogist of apotheek, een pinautomaat en er zijn zelfs enkele plaatsen langs de route met een buitensportzaak. Ergens op de Camino is er 17 km lang niks. Dat is een stuk waar pelgrims elkaar over waarschuwen. Ze zijn het namelijk niet gewend. Mochten de dorpen eens wat verder uit elkaar liggen, dan is er altijd wel een slimme ondernemer die ergens halverwege langs de weg staat met eten en drinken.

Op een GR is dit een compleet ander verhaal. Soms zijn er aan het eind van de dag voorzieningen, soms kom je meerdere dagen achter elkaar geen café of winkel tegen. Water haal je vaak uit natuurlijke bronnen en moet je eerst zuiveren voordat je het kunt drinken. Sowieso heb je altijd een noodrantsoen bij je, want het kan zomaar zijn dat die ene winkel waar je op had gerekend dicht is.

Op de Camino de Santiago volg je blind de route, op een GR loop je met kaart en GPS

Het is bijna onmogelijk om te verdwalen op de Camino Francés. De gele pijlen staan overal en meestal volg je gewoon de pelgrims die vóór je lopen. Je kunt de route prima lopen zonder boekje en kaartmateriaal is volslagen overbodig. Bij een GR is dit ondenkbaar. De markering (rood/wit) is veel minder frequent aangebracht en ontbreekt soms. Je hebt een boekje nodig om te plannen waar je zou kunnen slapen en bevoorraden en zonder kaart of GPS ga je ook liever niet op pad.

Wat is beter: pelgrimeren of wandelen?

Geen van tweeën natuurlijk. Het is alleen een hele andere ervaring en daar moet je je vooraf van bewust zijn. Veel echte wandelaars vinden de klassieke pelgrimsroute veel te druk en vinden het landschap saai of lelijk. Veel pelgrims vinden andere routes veel te veel afzien of te eenzaam. Een pegrimage is een sociale ervaring, het ontmoeten van andere pelgrims is een belangrijk onderdeel van de tocht. Vaak is het ook een spirituele ervaring. Je gaat op pad om dichter bij jezelf te komen of vanwege een ingrijpende gebeurtenis in je leven. Een GR is veel meer een sportieve ervaring, met fysieke uitdagingen en het gevoel van overleven in de natuur. Kies wat het beste bij je past! En natuurlijk zijn er ook genoeg mensen die zowel de Camino de Santiago als een GR kunnen waarderen. Het is net met welke instelling je op pad gaat!