Madeira, bloemeneiland in de Atlantische Oceaan
Madeira is vooral populair bij wandelaars, natuurliefhebbers en zonaanbidders. Het eiland heeft een mild klimaat, een imposant berglandschap en een uitbundige flora. De tuinen van Madeira zijn beroemd om hun verscheidenheid en schoonheid van de subtropische plantengroei. Naast de mooie natuur zijn er ook andere bezienswaardigheden, zoals de drukke, voorname stad Funchal. Er zijn volop mogelijkheden om actief te zijn, vooral voor wandelaars, surfers, duikers en fietsers. Het lange zandstrand op het buureiland Porto Santo trekt zonaanbidders.
Inhoud
Algemeen
De Madeira-archipel hoort bij Portugal, maar ligt dichter bij Afrika dan bij Europa. Madeira ligt bijna 1000 km zuidwestelijk van Lissabon in de Atlantische Oceaan. Het ligt ruim 600 km van Marokko en bijna 500 km van de zuidelijk gelegen Canarische Eilanden. De archipel bestaat uit twee bewoonde eilanden, Madeira (741 km²) en Porto Santo (43 km²). De hoofdstad van Madeira is Funchal met bijna 130.000 inwoners. In totaal wonen er op Madeira 289.000 mensen (2020) en op Porto Santo 5.500 mensen.
Badplaatsen
Madeira is geen strandbestemming, de kust bestaat voornamelijk uit steile rotswanden. Omdat zandstranden vrijwel niet aanwezig zijn, kent Madeira geen massatoerisme. Wel zijn er een aantal badplaatsen met zeewaterzwembaden. Wie goudgele zandstranden zoekt, vindt die op het buureiland Porto Santo. De belangrijkste badplaatsen zijn te vinden aan de droge en zonnige zuidkant van Madeira.
Caniço
Caniço, in het zuidoosten van Madeira, is de afgelopen twee decennia uitgegroeid tot een modern vakantieoord. Het oude centrum, halverwege een steile heuvel, heeft een aantal winkels. De meeste toeristische voorzieningen zijn te vinden in
Caniço de Baixo, het lagere stadsdeel aan de kust. Hier vindt u hotels, appartementen, winkels, restaurants, bars en cafés. Caniço heeft twee zeewaterzwembaden,
Lido Galomar en
Lido Rocamar. In het oosten van Caniço ligt een promenade die naar het kiezelstrand
Praia dos Reis Magos gaat.
Funchal
Funchal is niet alleen een stad met vele bezienswaardigheden, het is ook een vakantieoord. Hier vindt u de beste hotels, restaurants en winkels. Logies zijn er in alle prijsklassen. Ten westen van het centrum ligt de hotelwijk, vooral luxe hotels. De meeste van deze hotels hebben een shuttlebusdienst die het hotel met het centrum verbindt. In het centrum zijn eenvoudigere en goedkopere hotels te vinden. In de buitenste stadsdelen van de stad kunt u logeren in villa's en herenhuizen. In de hotelwijk bevindt zich het stadszwembad
Lido Funchal. Het heeft rotspoelen en enkele zwembaden, via trappen kan men in zee afdalen.
Ribeira Brava
Ribeira Brava is een badplaats met enkele interessante bezienswaardigheden. Aan het grote plein staat de
Igreja de São Bento, gebouwd in de 16de eeuw. Deze parochiekerk heeft een preekstoel in manuelijnse stijl, een prachtig barokaltaar en een gebeeldhouwde doopvont. Ook zijn er schilderijen van Vlaamse schilders te zien. De klokkentoren is versierd met blauwe en witte tegels. Liefhebbers van musea kunnen terecht in het
Museu Etnográfico. Hier komt u meer te weten over de geschiedenis van Madeira. Het museum geeft informatie over de visserij, de wijnproductie, en over traditioneel werk, zoals weven. Ribeira Brava heeft een aantal middenklasse hotels. Er is ook een kunstmatig aangelegd kiezelstrand, door golfbrekers beschut. Een strandtent voorziet van eten en drinken.
Calheta
De rustige badplaats Calheta ligt tussen wijngaarden en bananenplantages. Een belangrijke bezienswaardigheid is de
Igreja Matriz do Espírito Santo, gebouwd in de 15de eeuw. In deze parochiekerk is een mooi houten plafond in mudejarstijl te bewonderen. Topstuk van het interieur is een tabernakel van ebbenhout met ingelegd zilverwerk. Naast de kerk staat een oude suikerfabriek. Toeristen kunnen hier rum en suikersiroop proeven en kopen. Calheta heeft een aantal comfortabele hotels, zowel aan het strand als meer landinwaarts gelegen. Naast de jachthaven ligt de
Praia da Calheta, een kunstmatig aangelegd goudgeel zandstrand. Het heeft een pier die zwemmers tegen de golven beschermd. Calheta is naast Machico de enige plaats op het eiland met een strand van geïmporteerd goudgeel zand.
Toplocaties
Funchal
De hoofdstad Funchal trok in de 15de eeuw de eerste kolonisten en is nu het centrum van het toerisme op het eiland. Hier vindt u de meeste musea en historische gebouwen en ook de beste hotels, restaurants en winkels. Aan het oostelijke uiteinde ligt de oude stad, tegenwoordig een populair uitgaansgebied. Aan de westkant ligt de hotelwijk, met vooral hotels en restaurants. Hiertussen ligt het centrum met zijn bezienswaardigheden, winkels, terrasjes en een kleurrijke markt. Funchal wordt ook wel 'klein Lissabon' genoemd vanwege de elegante architectuur en de voorname uitstraling. Funchal wordt omringd door groene bergen met subtropische begroeiing.
In het centrum bevindt zich de kathedraal (
Sé in het Portugees), gebouwd in 1514. De kathedraal heeft een vierkante toren bekroond met een spits die bedekt is met in geometrische patronen gelegde tegels. Het interieur is indrukwekkend: het plafond is gemaakt van houtsnijwerk in mudejarstijl. Op de koorbanken zijn de Orde van Christus, het Portugese wapen en het armillarium afgebeeld. Vlak bij de kathedraal bevindt zich het
Museu de Arte Sacra, het mooiste museum van Funchal. In de 15de eeuw werden de kooplieden rijk van de suikerhandel met Antwerpen. Zij wilden hun zielenheil veiligstellen door kunst te schenken aan de kerken. Vele voorbeelden hiervan bevinden zich nu in dit museum. Topstukken zijn de Vlaamse schilderijen uit de 15de en 16de eeuw. Een ander waardevol kunstwerk is een 16de-eeuws manuelijns processiekruis van verguld zilver.
In het westen van de oude stad bevindt zicht de
Mercado dos Lavradores. In dit overdekte marktgebouw worden fruit, groenten, bloemen en verse vis verkocht. In het noordoosten van Funchal ligt de
Jardim Botânico. In deze botanische tuin staan planten uit de hele wereld. Er zijn gesnoeide tuinen, beboste stukken en bij de tuin hoort ook een vogelpark.
Monte
Het mooie bergdorpje Monte ligt hoog boven het dal van Funchal. Het is makkelijk te bereiken met de kabelbaan die loopt van het zuiden van Funchal naar het hoger gelegen Monte. Er is ook nog een tweede kabelbaan die Monte verbindt met de Jardim Botânico. Monte beschikt over drie topattracties. De toeristische attractie bij uitstek is een ritje in een mandslede (
tobogan), vroeger een lokaal transportmiddel. In deze rieten mand met houten glijders daalt u 2 km af van Monte naar het stadsdeel Livramento. Vanaf de achterkant wordt dit vervoermiddel geduwd, gestuurd en geremd door twee
tobogan-bestuurders. Op het terras boven het toboganstation staat de bedevaartkerk
Nossa Senhora do Monte. Deze kerk, gebouwd in 1818, is het middelpunt van feestelijkheden op Maria-Hemelvaart. In de kapel links van het schip ligt een doodskist. Hierin ligt het stoffelijk overschot van keizer Karel I, de Oostenrijkse keizer die in 1918 werd afgezet. Als balling op Madeira stierf hij in 1922. Een hoogtepunt onder de tuinen is de
Monte Palace Tropical Garden. Op de uitgestrekte terrasvormige tuinen groeien inheemse en exotische tropische bomen en planten. De tuinen zijn een doolhof van meren, fonteinen, grotten en oosterse paviljoens.
Câmara de Lobos
Câmara de Lobos is vrijwel vergroeid met het oostelijk gelegen Funchal. Dit fraaie vissersstadje was één van de eerste nederzettingen op Madeira en is tegenwoordig de één na grootste stad van het eiland. Het stadje is verscheidene malen geschilderd door Winston Churchill, die Madeira in de jaren vijftig vaak bezocht. Een plaquette aan de hoofdstraat geeft de plaats aan waar hij dit pittoreske tafereel heeft geschilderd. In kleine bootjes worden zwaardvissen en degenvissen aan land gebracht. De laatste vangst van kathaaien hangt de drogen in de zon. Een interessante bezienswaardigheid is de
Nossa Senhora da Conceião. Deze kleine kapel, gebouwd in de 15de eeuw, heeft een rijk versierd verguld altaar en muurschilderingen met visserijtaferelen.
Omgeving
Ruim 5 km ten westen van Câmara de Lobos bevindt zich de
Cabo Girão. Deze op één na hoogste klifkust van de wereld loopt 580 m loodrecht naar beneden. Het uitkijkplatform biedt een spectaculair uitzicht op de terrassen aan de rand van de zee onder u.
Santana
Santana staat bekend om zijn karakteristieke puntgevelhuizen. Er staan hier meer dan 100 van deze huizen en een aantal hiervan is opengesteld voor het publiek. De driehoekige huizen zijn gebouwd op basis van een A-vormig frame waarbij de rieten daken tot aan de grond reiken. Tegenwoordig zijn de ramen en deuren kleurrijk beschilderd. De meeste huizen die nu nog bestaan zijn niet meer dan 100 jaar oud. Ongeveer 1 km uit het centrum bevindt zich het themapark
Parque Temático da Madeira. Ook hier zijn driehoekige huizen te zien, maar ook een dorpje met oude ambachten en een watermolen. In de paviljoens zijn tentoonstellingen te zien over de ontdekking, geschiedenis en het landschap van Madeira.
Ribeiro Frio
Ribeiro Frio (koude beek) heeft een paar restaurants, winkels en een forellenkwekerij. De visbassins worden gevuld met helder water uit de beek en zijn omgeven door laurierbomen en bloembedden. Deze plek is ook een goed beginpunt voor twee mooie levadawandelingen. Makkelijk is de wandeling naar
Balcões (balkon), een beroemd uitkijkpunt. Deze wandeling van ongeveer 30 minuten voert door een bos met varens, mossen, korstmossen en paddenstoelen. Op het 'balkon' heeft u een mooi uitzicht op de vallei en de omliggende pieken van het centraal massief. Langer is de 3,5 uur durende wandeling naar het oostelijk gelegen
Portela. Deze wandeling voert door een berglandschap met tunnels, watervallen, en een weelderige vegetatie van laurierbomen, boomheide, boomvarens en naaldbomen.
Machico
Machico was de eerste nederzetting van Madeira en is tegenwoordig de twee na grootste stad van het eiland. In het centrum staat de
Igreja da Nossa Senhora da Conceição, een 15de-eeuwse parochiekerk. Boven het hoofdaltaar van verguld houtsnijwerk staat een beeld van Maria. Iets uit het centrum staat de
Capela dos Milagres. Deze 15de-eeuwse kerk is in 1803 verwoest door een overstroming. Het 15de-eeuwse kruisbeeld vond men in 1829 terug, drijvend op zee. Het is tegenwoordig weer te zien in het tabernakel boven het hoogaltaar in de herbouwde kapel. In de oude visserswijk vindt u een moderne jachthaven met cafés en restaurants. Hier ligt ook een kunstmatig goudgeel zandstrand, naast die van Calheta de enige op het eiland.
Omgeving
Enkele kilometers ten noorden van Machico ligt
Caniçal. Dit stadje was tot 1981 het centrum van de walvisvaart. De overblijfselen van deze industrie zijn te zien in het walvismuseum,
Museu da Baleia. Ten oosten van Caniçal ligt
Prainha, het enige natuurlijke zandstrand van Madeira, met fijn donker lavazand. Ten oosten van dit strand ligt de ver in zee uitstekende landtong
Ponta de São Lourenço. Dit oostelijkste punt van Madeira wordt gekenmerkt door ruim 150 hoge kliffen. Het boomloze en rotsachtige landschap trekt veel wandelaars.
São Vicente
Het schilderachtige dorp São Vicente ligt aan de monding van de Ribeira de São Vicente. De kerk in het centrum wordt omringd door winkels, cafés en witgekalkte huizen. In de kerk zelf, de
Igreja Matriz de São Vicente (17de eeuw), is een plafondschildering met St.-Vincent te zien. Een originele blikvanger is de in een riviermonding uit de rots gehouwen
kapel van São Vicente (1692). De belangrijkste attractie van het dorp is de
Grutas de São Vicente, gelegen in de vallei van de rivier. Deze lavagrotten en lavatunnels zijn ongeveer 890.000 jaar geleden ontstaan ten gevolge van vulkanische activiteit van het hoogplateau Paúl da Serra. Door de tunnels wordt een rondleiding gehouden en in het interactieve
Centro do Vulcanismo wordt uitgelegd hoe vulkanen ontstaan. Een film laat alles zien over de vulkanische oorsprong van de archipel. Een lift leidt naar het 'Midden van de aarde' en in een 3D-film gaat u door alle 'lagen' naar boven.
Porto Moniz
Aan de noordwestpunt van Madeira ligt het schilderachtige dorp Porto Moniz. Het wordt omgeven door kleine veldjes die worden beschermd door stapelmuurtjes van boomheide en varens. Dit is aangelegd om de gewassen te beschermen tegen de Atlantische winden, stortregens en zeewater. De belangrijkste attractie van Porto Moniz is de
Piscina Naturais, een verzameling natuurlijke poelen tussen de rotsen. Hier kunt u veilig zwemmen in het door de zon verwarmde zeewater. Twee andere attracties zijn geschikt voor kinderen. Het
Centro de Ciência Viva heeft exposities over toegankelijke wetenschappelijke onderwerpen. In een nagebouwd fort bevindt zich een klein aquarium,
Aquário da Madeira.
Het buureiland Porto Santo
Porto Santo ligt ongeveer 43 km ten noordoosten van Madeira. Het is vlakker, droger en minder begroeid dan het hoofdeiland. Porto Santo is vanuit Madeira per veerboot te bereiken (2,5 uur) en per vliegtuig (15 minuten). Er zijn een aantal hotels en appartementen. De belangrijkste attractie van het eiland is het 9 km lange goudgele zandstrand. Het eiland is gemakkelijk te voet of op de fiets te verkennen. De enige historische bezienswaardigheid van betekenis bevindt zich in de hoofdstad
Vila Baleira. Hier staat het
Casa Museu Cristóvão Colombo. In dit pand waar Columbus zou hebben gewoond, wordt zijn geschiedenis verteld aan de hand van zeekaarten, afbeeldingen en gravures.
Tophotel op Madeira
Reid's Palace in Funchal
Het in 1891 geopende hotel Reid's Palace behoort tot de mooiste luxehotels ter wereld. Tot op de dag van vandaag is dit hotel hét adres voor rijken en beroemdheden. Beroemde bezoekers waren Winston Churchill, Roger Moore en Karel I, de laatste keizer van Oostenrijk. Het hotel, ingericht als landhuis, heeft een mooi uitzicht op de kliffen, het zwembad en het park. Verder beschikt het hotel over 163 stijlvol ingerichte kamers en suites, plus een groot park met een weelderige tropische begroeiing.
De mooiste wandelroutes
Madeira is bij uitstek een wandeleiland. De onderhoudspaden langs de levada's (irrigatiekanalen) vormen een netwerk van voetpaden verspreid over het hele eiland. Madeira heeft een uniek irrigatiesysteem dat uit kanalen bestaat die in totaal meer dan 2000 km lang zijn. Om het drogere zuiden ook geschikt te maken voor landbouw werd het regenwater omgeleid via een netwerk van kleine kanalen. Deze kanalen zijn de zogenaamde levada's. De meeste wandelingen zijn levadawandelingen en voeren u langs ruisende watervallen, steile kliffen en hoge bergen. Ook loopt u door vruchtbaar bouwland, moerassige hoogvenen en een subtropische vegetatie van laurierbomen en boomheide. Spectaculair is de wandeling die de drie hoogste bergen met elkaar verbindt. Ook de watervallen en bronnen van Rabaçal zijn een geliefd doel voor wandelaars.
Van de Pico do Arieiro naar de top van de Pico Ruivo (zware wandeling van 2,5 uur)
Deze wandeling in het hart van Madeira loopt van de
Pico do Arieiro (1818 m) naar de
Pico Ruivo (1861 m), de hoogste piek van het eiland. Onderweg loopt u door/langs de
Pico do Gato (1780 m) en de
Pico das Torres (1851 m). Gedurende de wandeling, die door enkele korte tunnels loopt, kunt u genieten van het imposante, alpiene berglandschap. Het vertrekpunt is de parkeerplaats op de
Pico do Arieiro, vervolgens loopt u via het trappenpad binnen enkele minuten naar de top. Vervolgens loopt u weer naar beneden en verder bergafwaarts komt u bij de
Miradouro Ninho da Manta. U daalt nu verder af naar de tunnel langs de
Pico do Gato. Eenmaal uit de tunnel kunt u kiezen uit twee tunnelpaden op de
Pico das Torres. Na de tunnels loopt u verder bergopwaarts naar de top van de
Pico Ruivo, het uitzichtplatform biedt panorama's in alle richtingen.
Wandelingen bij Rabaçal (middelzware wandeling van ruim 2 uur)
Rabaçal, in het westen van Madeira, is één van de bekendste wandelstreken van het eiland. Beroemd zijn de
Risco-waterval en de rotsketel van de
25 bronnen. De wandeling begint bij de voormalige parkeerplaats in
Rabaçal. Via de
Levada do Risco, overschaduwd door boomheide begroeid met korstmossen, komt u bij de
Risco-waterval. Hier stort het water van 100 m hoog langs een gladde wand omlaag en komt pas nog eens 100 m beneden het pad weer tot rust. Een kanaalpad door boomheide- en laurierbos loopt naar de
25 bronnen. Langs de met varens begroeide steile wand stromen enkele beken via watervallen in een vijver.
Landschap
Madeira heeft een vulkanisch en bergachtig landschap, met een bodem gevormd door lava en as. Het centrum van het eiland wordt gedomineerd door een alpien aandoend bergmassief, waarvan de hoogste top tot 1861 m reikt. Deze bergachtige ruggengraat is van vulkanische oorsprong en verhief zich 20 miljoen jaar geleden uit zee. Door erosie werden grillige rotsformaties gevormd en waterlopen baanden zich een weg door diepe kloven. Aan de zuidelijke en noordelijke helling van het bergmassief liggen door hoge rotswanden omsloten dalen, die uitmonden in zee via de diep uitgesneden kloven. De kusten van Madeira zijn steil en rotsachtig. Ruige kliffen rijzen bijna loodrecht op uit zee, stranden zijn vrijwel niet aanwezig. Het landschap van Madeira kent ook onverwacht vlakke stukken. In het westen ligt de hoogvlakte
Paúl da Serra en in het oosten de kleinere hoogvlakte
Santo António da Serra.
Flora
Dankzij het milde, vochtige klimaat kent Madeira een rijke vegetatie. Deze bestaat uit planten en bloemen uit alle delen van de wereld. Zowel de natuur als de botanische tuinen zijn voorzien van een subtropische en tropische vegetatie. Bijna twee derde van het eilandoppervlak staat onder natuurbescherming. In 1999 werd het laurierbos door de Unesco tot werelderfgoed verklaard.
Op hoogten boven de ongeveer 1200 m groeien boomheide, dopheide, jeneverbessen, varens en dennenbomen. Laurierbomen groeien vooral in het binnenland en aan de noordkant van het eiland, tussen de 500 m en 1200 m hoogte. De boomstammen van deze bomen zijn met mossen begroeid, aan de takken hangen baardmossen. De ondergroei bestaat uit verschillende varensoorten en melkdistels. Verder groeien er in deze hoogtezone boomvarens, boomheide en dennenbomen. Endemisch, dus alleen op Madeira voorkomend, is de
Echium candicans, een slangenkruidsoort. Endemisch is ook de bosbesstruik
Vaccinium padifolium. De droogbestendige kustvegetatie bestaat uit vijgcactussen, agaven, wolfsmelksoorten en dadelpalmen. De hoogvlakte Paúl da Serra is bedekt met mos- en varenvelden. Op het schiereiland Ponta de São Lourenço staan enkele dadelpalmen en ligt een groene graslaag.
De flora van Madeira is een verzameling van bloemen en planten uit de hele wereld. Eucalyptusbomen en acacia's komen oorspronkelijk uit Australië. Zij groeien vaak op de zelfde plek als de laurierbomen en dennenbomen. Kaapse lelies en hortensia's groeien vooral langs de levada's. Er groeien nog meer gewassen uit subtropische en tropische gebieden, zoals chrysanten, camelia's en bougainvillea. Verder groeien er ook braamstruiken, kastanjebomen, kersenbomen en knotwilgen. Orchideeën komen in de natuur voor, maar worden ook in tuinen gekweekt. De uit Zuid-Afrika afkomstige paradijsvogelbloemen (
strelitzia) worden op velden gekweekt en zijn een geliefd souvenir.
De beste manier om meer te weten te komen over de verscheidenheid van de flora is het bezoek aan één van de botanische tuinen. In de
Jardim Botânico in Funchal staan planten uit de hele wereld. Er is een afdeling met inheemse planten, zoals de drakenbloedboom. Er zijn ook exotische soorten te zien van overal ter wereld, waaronder woestijncactussen en Zuid-Afrikaanse protea's. In de tuin groeien ook nutsplanten, zoals koffie, cacao, kaneel en vanille. In de nabijheid van de tuin ligt een mooi orchideeënpark. De
Monte Palace Tropical Garden heeft een mengeling van inheemse en exotische gewassen. De tuin herbergt een verzameling palmvarens (broodbomen) uit Zuid-Afrika. De overdadige sierflora bestaat verder uit camelia's, orchideeën, protea's en planten uit China en Japan. De
Jardins do Palheiro, 8 km ten noordoosten van Funchal, geldt als de mooiste tuin van Madeira. In de tuin groeien planten uit Zuid-Afrika, China, Japan en Oceanië. Bijzonder is een kleine vallei vol omgevallen bomen, waar inheemse boomsoorten en exotische boomvarens gedijen. Verder groeien er in de tuin camelia's, platanen, Afrikaanse lelies, magnolia's, protea's en azalea's.
Een deel van de flora bestaat uit landbouwgewassen. De meeste landbouwgronden liggen aan de zonnige zuidkust, waar vooral druiven en bananen worden verbouwd. Vruchtbare terrasvormige plantages komen ook voor in het midden en noorden van het eiland. Hier worden allerlei gewassen verbouwd, zoals druiven, papaja's, appels, kersen, kastanjes en bloemen.
Klimaat
Madeira heeft een subtropisch klimaat met temperaturen van gemiddeld 13 graden in de winter en 23 graden in de zomer. De temperatuur van het zeewater schommelt tussen de 15 en 25 graden. De passaatwind bezorgt het eiland een uitgesproken microklimaat. Het bergmassief in het binnenland fungeert als een meteorologische barrière. Hierdoor is het noorden van het eiland regenachtig en bewolkt, het zuiden droog en zonnig. 's Winters kan het in het noorden en op hoogten vanaf 600 m koel en regenachtig zijn. In het centrale bergmassief kan het zelfs sneeuwen.
Geschiedenis
De Arabieren, Feniciërs, Carthagers en Romeinen waren waarschijnlijk al bekend met de Madeira-archipel. Ook Italiaanse zeevaarders, die regelmatig naar de Canarische Eilanden voeren, hebben Madeira waarschijnlijk bezocht. Madeira en Porto Santo werden al aangeduid op een zeekaart uit 1351. In 1418 kwamen de Portugese kapiteins João Gonçalves Zarco en Tristão Vaz Teixeira door een storm per ongeluk op Porto Santo terecht. Zij bezetten het eiland en in 1419 werk ook het grotere buureiland door Portugal in bezit genomen. Toen Madeira door de Portugezen werd ontdekt was het niet door mensen bewoond. De bevolking heeft in de loop der jaren een eigen culturele identiteit ontwikkeld. De eerste kolonisten gebruikten de vruchtbare grond om suikerriet te verbouwen. Er werden slaven binnengehaald uit de Canarische Eilanden en Afrika. Zij werkten op het land en legden vanaf de 16de eeuw ook de irrigatiekanalen (
levada's) aan. Vanaf het begin van de 17de eeuw maakte de productie van suiker plaats voor de productie van wijn. Halverwege de 19de eeuw nam de wijnproductie sterk af door een economische crisis. Eind 19de eeuw werd Madeira een populaire winterbestemming voor toeristen uit Noord-Europa. Vanaf 1964 kwam het massatoerisme op gang, en kwam ook de rest van de wereld in contact met het eiland. Landbouw is op Madeira nog steeds belangrijk, maar toerisme is nu de grootste tak van industrie. Tegenwoordig is het eiland een geliefd oord voor wandelaars, natuurliefhebbers en zonaanbidders.
Eten en drinken
De keuken van Madeira bestaat vooral uit lokale ingrediënten, waarbij de nadruk sterk ligt op vlees en vis. De meeste restaurants op het eiland serveren de traditionele keuken. Een bekende culinaire specialiteit van Madeira is
Espada (zwarte degenvis). Deze wordt meestal gefrituurd en opgediend met
milho frito of gebakken banaan. Ook bij andere gerechten speelt vis een belangrijke rol. Liefhebbers van zeebanket kunnen kiezen uit sardines, tonijn, reuzengarnalen en inktvis. Een ander populair gerecht op Madeira is
Espetada, blokjes rundvlees met kruiden en knoflook, geregen aan een takje laurier. Dit vlees wordt geroosterd boven houtvuur. Bij het eten wordt meestal bier of wijn gedronken. De meeste wijn komt van het Portugese vasteland. De maaltijd wordt meestal afgesloten met een
bica (espresso) en een glas
aguardente, bereid uit suikerrietdestillaat.
De bekendste culinaire specialiteit van Madeira is de
Madeira-wijn. Deze wereldberoemde wijn wordt niet bij het eten, maar als aperitief of digestief gedronken. Gewone wijn wordt getransformeerd tot Madeira-wijn door verhitting en het toevoegen van brandewijn. De meest voorkomende soorten Madeira-wijnen zijn
sercial,
verdelho,
bual en
malmsey. Sercial is de minst zoete wijn en malmsey de zoetste. Sercial wordt gemaakt van witte druiven en is zeer geschikt als aperitief. Verdelho, gemaakt van de verdelho-druiven, is geschikt als aperitief, maar wordt soms ook als dessertwijn gedronken. Bual, gemaakt van de bual-druiven, wordt als dessertwijn gedronken. Malmsey wordt gemaakt van malvasia-druiven en wordt gedronken als digestief na de maaltijd.
Feest en evenement
De Madeirezen houden van feestvieren. Beschermheiligen, carnaval, de wijn - het hele jaar door is er wel reden voor een
festa. Kerkelijke feesten worden met veel passie gevierd en hebben vaak het karakter van een bedevaart.
Carnaval
In februari of maart staat Funchal vier dagen op zijn kop. Het carnavalsspektakel bereikt zijn hoogtepunt op zaterdagavond met een optocht van praalwagens en een grote sambaparade. Het feest eindigt op dinsdag met de
trapalhão-parade, waarbij de Madeirezen gekleed gaan in zeer opvallende kostuums.
Montebedevaart
Elk jaar op 15 augustus, de dag van de Maria-Hemelvaart, wordt de beschermheilige van het eiland geëerd: Nossa Senhora do Monte. Pelgrims lopen in optocht naar de kerk van Monte, het einddoel van de bedevaart. In de kerk bidden zij voor het kleine beeldje op het hoogaltaar.
Amusement
Amusement overdag
Toeristen kunnen kiezen uit een groot aanbod van excursies. Er kunnen boottochten gemaakt worden waarbij wordt uitgekeken naar walvissen en dolfijnen. Er worden wandeltochten aangeboden, maar ook jeepsafari's en bustochten. Georganiseerde bustochten gaan langs vrijwel alle toeristische bezienswaardigheden. De top van de Pico do Arieiro kan worden bezocht op bustochten naar het oosten van het eiland.
Nachtleven
Madeira heeft een bescheiden uitgaansleven, er is wel een ruime keuze aan bars en cafés. De oude stad in Funchal is het uitgaansgebied bij uitstek, met nachtclubs, bars en cafés. Ook zijn er enkele discotheken en is er een casino. Op meer bescheiden schaal is het ook in Caniço de Baixo mogelijk om een avondje uit te gaan. Hier bevinden zich talrijke bars en cafés. Andere (bad)plaatsen hebben nauwelijks uitgaansgelegenheden. Sommige grotere hotels hebben echter een bar, live muziek en een discotheek. Ook organiseren zij regelmatig volksdans- en cabaretvoorstellingen.
Films, theater en concerten
Funchal heeft twee grote bioscopen. De meeste films worden vertoond in de oorspronkelijke taal met Portugese ondertiteling. Voor een cultureel avondje uit kunt u terecht in het
Teatro Municipal Baltazar Diaz in Funchal. Dit is het belangrijkste theater voor concerten, toneelstukken, ballet, kunstexposities en films.
Sportactiviteiten
Madeira is bij uitstek een wandeleiland, maar het eiland biedt ook mogelijkheden om te duiken, golfen, surfen en fietsen. De relatief kalme zee aan de zuidkust is ideaal voor duikers. Voor duikexcursies en cursussen kunt u terecht bij duikscholen in Funchal, Caniço en Caniço de Baixo. Door het aangename weer is Madeira een ideale bestemming om te golfen. In het oosten liggen de twee golfbanen van het eiland, beide 18-holesbanen. Porto Santo heeft één golfbaan, ook een 18-holes. Voor surfers is de zuidwestkust de beste locatie. De stranden bij Jardim do Mar en Paúl do Mar zijn vanwege de hoge golven alleen geschikt voor gevorderden. De fiets is een populair vervoermiddel op het vlakke Porto Santo. U kunt hier een fiets huren en langs het strand en in het achterland fietsen.
Reizen naar Madeira
Madeira is met diverse luchtvaartmaatschappijen vanaf Schiphol te bereiken. De vliegtijd bedraagt, bij een rechtstreekse vlucht, 4 uur. Vanaf internationaal vliegveld Funchal Airport kunt u op verschillende manieren verder reizen. De meeste reizigers worden opgehaald door vertegenwoordigers van reisorganisaties. De snelste maar duurste manier om uw bestemming te bereiken is per taxi. Vanuit de luchthaven kunt u met een minibus naar het centrum en het hotelgebied van Funchal rijden. Met stadsbussen kunt u naar alle badplaatsen reizen, met soms een overstap in Funchal. Het is ook mogelijk om op de luchthaven een auto te huren.
Reizen op Madeira
Op Madeira zijn er vanuit Funchal goede busverbindingen met alle delen van het eiland. Taxistandplaatsen zijn alleen in de hoofdplaatsen te vinden. Het is ook mogelijk om taxi's voor een halve of hele dag te huren. Voor een huurauto kunt u terecht bij autoverhuurbedrijven in Funchal en op de luchthaven. De meeste wandellocaties zijn met het openbaar vervoer bereikbaar. Enkele beginpunten zijn alleen met de auto te bereiken.