Jetlag: verstoring van het bioritme

Ons biologisch ritme word bepaald door onze biologische klok. Wie met een vliegtuig reist en een tijdzone passeert, krijgt vaak te maken met een verschuiving van het bioritme. Een jetlag uit zich door hoofdpijn, vermoeidheid, moeite met concentreren, moeilijk kunnen slapen en opgezette benen en voeten, die vermoeid aan kunnen voelen.

Jetlag

Een jetlag hoort men vaak vallen na een vliegreis. Jetlag is een Engels woord en zou men dit letterlijk vertalen, dan betekent het: straalvliegtuig achterop lopen. In feite betekent het dat men het biologisch ritme kwijt is door het passeren van tijdzones. En het passeren van tijdzones kan nou eenmaal alleen via de lucht.

Bioritme

Ons biologisch ritme word bepaald door onze biologische klok. Die bepaalt wanneer we moe zijn en moeten gaan slapen, wanneer we honger hebben en moeten gaan eten en wanneer het tijd is om te ontwaken. Wanneer de klok een uur vooruit of achteruit word gezet, heeft het bioritme 24 uur nodig om hieraan te wenen en zich aan te passen. Wie met een vliegtuig reist en een tijdzone passeert, krijgt vaak te maken met een verschuiving van het bioritme.

Noord, oost, zuid en west

Wie naar het noorden vliegt, heeft geen last van een jetlag, omdat de tijdzone niet verschuift. Hetzelfde geldt voor het zuiden: ook hier blijft de tijdzone hetzelfde. Anders wordt het wie naar het westen of het oosten vliegt. Wie naar het oosten vliegt, heeft vaker last van een jetlag. Dit komt omdat een dag langer duurt. Wie naar het westen vliegt, heeft ook last van een jetlag maar in mindere mate. Vooral het snel overschrijden van drie of meer tijdzones kan een flinke jetlag veroorzaken.

Verder ontstaat een jetlag ook mede door de druk in de cabine, en door het eten en drinken dat men onderweg doet. Verder speelt de stress van het reizen een rol, en de verveling die men ervaart tijdens het vliegen. Ook het lang in dezelfde houding meten zitten is niet echt bevorderlijk.

Symptomen

Een jetlag uit zich door hoofdpijn, vermoeidheid, moeite met concentreren, moeilijk kunnen slapen en opgezette benen en voeten, die vermoeid aan kunnen voelen. Soms is de jetlag heel erg hevig. Hierdoor word het plezier in de vakantie al snel bedorven, of het werk kan niet naar behoren worden uitgevoerd.

Voorkomen

Een jet lag is niet altijd te voorkomen, maar wel sterk te verminderen. Wie oostwaarts moet reizen kan het beste dit slaapritme aanhouden: ga een tot twee uur eerder naar bed dan gebruikelijk is. Wie westwaarts reist, kan het beste een tot twee uur later naar bed gaan dan gebruikelijk is. Zet verder je horloge en andere klokjes al voor vertrek op de plaatselijke tijd. Tijdens de vlucht geen alcohol drinken, alcohol heeft in de lucht een versterkende uitwerking, Gebruik ook liever geen koffie. Kijk uit met het te veel eten, het lichaam heeft dit vaak niet nodig. Probeer tijdens de vlucht regelmatig te bewegen door wat rond te lopen en van houding te veranderen. En drink vooral voldoende water tijdens de vlucht.

Bij het overschrijden van meerdere tijdzones, is de kans op een flinke jetlag veel groter. Het is dan handig om je bioritme iedere dag een uur aan te passen aan het bioritme dat je op de plaats van bestemming zou hebben. Dus een aantal dagen voor vertrek begin je hiermee. Verzet je klok een uur vooruit of achteruit en doe dit iedere dag een uur verder. Leef in die dagen ook volgens de nieuwe klok. Probeer ook de lichtinval hiermee aan te passen, door het huis al eerder te verduisteren of juist extra te verlichten.