Vormen van Toerisme

Toerisme is big business, het is een wereldwijde, enorme industrie. Om wat duidelijkheid te scheppen in deze enorme stroom hier een aantal modellen om het overzicht niet kwijt te raken.

De toerist

In het algemeen is een toerist een persoon die tijdelijk over vrije tijd beschikt en vrijwillig een plek weg van huis bezoekt met het doel een verandering te ondergaan (Smith, 1977). Smith maakt gebruik van een typologie van verschillende vormen van toerisme om zo enige orde te scheppen in de grote stroom.

Vormen van toerisme

Etnisch toerisme

Als eerste is daar het etnisch toerisme, Mensen gaan op zoek naar 'vreemde gewoonten', van 'inheemse', 'exotische' volken. Men bezoekt traditionele dorpen en ceremoniën en rituele dansen. Deze vorm van toerisme neemt een steeds grotere plaast in en het contact met de plaatselijke bevolking wordt daardoor steeds groter.

Cultureel toerisme

Het tweede type is het culturele toerisme. Toeristen gaan op zoek naar het pittoreske, naar de 'couleur locale', naar een levenswijze die aan het verdwijnen is maar nog wel vers in het geheugen ligt. Huizen in oude stijl, karren getrokken door os of paard en handgemaakte producten. Men zoekt een plattelandscultuur. Het contact tussen toeristen en de bevolking is groot omdat de te bezoeken plekken vaak gemakkelijk toegankelijk zijn.

Historisch toerisme

Het historische toerisme is de derde vorm. Hierbij gaat het vooral om musea, kathedralen, opgravingen en dergelijke. Het contact van de plaatselijke bevolking met de toeristen is meestal oppervlakkig en ligt met name op het economische vlak.

Ecotoerisme

Als vierde is er het ecotoerisme. Dit vindt met name plaats in afgelegen gebieden. Het geografische aspect is hier van groot belang. Het contact tussen bevolking en toeristen loopt ver uiteen.

Recreatief toerisme

Als laatste is er het recreatieve toerisme, gebaseerd op de vier S-sen: 'sun, sand, sea and sex'. Ook hierbij varieert de mate van contact met de plaatselijke bevolking nogal. Deze laatste vorm is dominant in statistische zin. In werkelijkheid lopen deze vormen van toerisme natuurlijk door elkaar. Mensen bezoeken paleizen en kerken, maar liggen tegelijkertijd ook aan het strand. Deze indeling is een model.

Manieren van reizen

De georganiseerde massatoerist

Naast deze vormen van toerisme kan er ook onderscheid gemaakt worden naar de manier van reizen. Als eerste en meest duidelijk zichtbare categorie is er het georganiseerde massatoerisme. De massatoerist verblijft in een 'environmental bubble', dat wil zeggen dat hij/zij nauwelijks met de samenleving van de plek die bezocht wordt in aanraking komt. Of het hotel in Griekenland, Turkije of in het Caribisch gebied staat, maakt hierbij weinig uit. Deze groep is het minst avontuurlijk. Bekendheid staat hier voorop en nieuwigheden worden zoveel mogelijk uit de weg gegaan. De reis is volledig gepland.

De individuele massatoerist

De tweede categorie is de individuele massatoerist. Bij deze categorie is niet alles gepland, bekendheid is ook hier belangrijk, maar het aantal nieuwigheden is groter hoewel nog routinematig. Deze toerist reist wel in groepsverband maar heeft de ruimte om zelfstandig dingen te ondernemen.

De onderzoeker

De derde groep, de 'onderzoeker' of 'vorser' organiseert de reis zelf. Deze toerist zoekt nog wel enig comfort en gaat niet volledig op in de andere cultuur.

De trekker

De laatste, de 'drifter' of 'trekker' is nauwelijks nog een echte toerist. Men houdt vast aan de meest essentiële gewoonten, heeft geen speciale doelen en gaat vrijwel volledig op in de andere cultuur.

Ook bij dit model geldt dat het wat meer duidelijkheid verschaft in de stroom van toeristen. Er is sprake van een continuum. Het is natuurlijk mogelijk om de ene vakantie een georganiseerde massatoerist te zijn een volgende als 'onderzoeker' door te brengen (Cohen, 1979).

Veranderingen

De afgelopen decennia hebben er grote veranderingen plaats gevonden binnen de reiswereld. Relatief gezien gaan steeds meer mensen op zoek naar avontuur, reizen meer en willen niet meer alles geregeld hebben zoals dat het geval is bij de georganiseerde massatoerist. Deze laatste categorie wordt daarom steeds kleiner. Mensen zoeken niet alleen zon en zee, maar willen dingen combineren. Het massatoerisme blijft statistisch gezien echter veruit de belangrijkste vorm van toerisme, als is het nu vaak op een andere wijze georganiseerd dan een of twee decennia geleden, de groepen zijn kleiner en de reizen minder alleen gericht op zon en zee (Boissevain, 1996).