Vlaggen van de wereld: Europa

In Europa vinden we de oudste nog in gebruik zijnde nationale vlaggen. Wat te denken van de Deense vlag, Dannebrog genaamd, die volgens de legende in 1219 door God geschonken werd? De eerste versie van de Union Jack, de vlag van het Verenigd Koninkrijk, ontstond in 1606 na het samenvoegen van de vlaggen van Engeland en Schotland. Later werd het Ierse St. Patrickskruis toegevoegd. Een vlag is dus niet alleen het symbool van een natie, het vertelt ook een deel van 's lands geschiedenis. Gedurende de twintigste eeuw veranderden de vlaggen van verscheidene Europese naties in het tempo van de gebeurtenissen die deze eeuw gekenmerkt hebben. Het Keizerlijke Duitsland veranderde in de Republiek van Weimar, waarna het Derde Rijk van Hitler zich aandiende. Na diens ondergang werden de BRD en de DDR gesticht. Bij elke periode hoorde een andere vlag of keerde een oude vlag weer terug. Hetzelfde hebben we kunnen zien in Oost-Europa, waar de communistische regimes hun (inmiddels gewiste) sporen nalieten op de nationale vlaggen van landen als Bulgarije en Roemenië. Na het uiteenvallen van Joegoslavië kregen landen als Bosnië en Slovenië een plek op de wereldkaart en een eigen nationale vlag. Europa telt momenteel 46 nationale vlaggen (zie de toelichting).

Het ontstaan van de Union Jack

De Union Jack, eigenlijk Union Flag geheten, ontstond in 1606 toen koning Jacobus VI van Schotland ook plaatsnam ook de Engelse troon. De Engelse vlag, een rood symmetrisch kruis tegen een witte achtergrond, werd over de Schotse vlag gelegd. Het resultaat was de eerste Union Flag. De huidige vlag bestaat sinds 1801, toen Ierland aan het Verenigd Koninkrijk werd toegevoegd. De diagonale rode lijnen op de toenmalige Ierse vlag, het Sint Patrickskruis, vulden de witte banen in de oude Union Flag. Omdat Wales al in 1282 onder Engelse overheersing kwam, is de vlag van Wales niet terug te vinden in de Union Flag. Ondanks de leeftijd van de vlag, is de Union Flag pas sinds 1933 officieel de nationale vlag van het Verenigd Koninkrijk.

Het Scandinavisch kruis

Een karakteristieke serie vlaggen, die hoofdzakelijk in Europa voorkomt, heeft een vlagpatroon dat gewoonlijk bekend staat als het Scandinavisch kruis. Het kruis, dat overdwars is geplaatst met de bovenkant aan de hijszijde, werd voor het eerst gebruikt in de Deense vlag, Dannebrog, die halverwege de 14e eeuw voor het eerst vermeld wordt, maar volgens de legende uit het begin van de 13e eeuw stamt. Na de Deense vlag werden ook de Zweedse, Noorse, Finse en tot slot de IJslandse vlag met een Scandinavisch kruis uitgerust. Hoewel de naam van dit vlagpatroon een relatief klein verspreidingsgebied doet vermoeden, komen vlaggen met dit kruis tot in Zuid-Amerika voor, als is het niet op nationaal niveau.

Toelichting

Buiten de vlaggen, de namen van de landen en de hoofdsteden, wordt de officiële naam van een land vermeld. Deze wordt zowel in het Nederlands als één of meerdere talen van het land in kwestie genoemd. Wanneer de Nederlandse en de lokale benaming van een land overeenkomen, wordt maar één naam genoemd. Landen die in twee werelddelen liggen, zoals Turkije en Rusland, worden vermeld onder het werelddeel waar de hoofdstad ligt.

Dit artikel maakt deel uit van een special over de vlaggen van de wereld.

Lees verder

• Dannebrog, de vlag van Denemarken
• De Zwitserse kantons op een rij
• Vlaggen van de wereld: Azië
• Vlaggen van de wereld: Afrika
• Vlaggen van de wereld: Amerika en Oceanië