Weetjes over Duitsland: van Alaaf tot Weihnachten

Ons buurland heeft van alle landen uit Europa de meeste grenzen met andere landen. Oost en West zijn terug herenigd, maar de wonden zijn nog steeds niet geheeld. Het eten is er verschillend. In elke deelstaat draagt men andere klederdracht. Er staan heel wat sprookjeskastelen en burchten. Kinderen krijgen op hun eerste schooldag een Schultute mee. Carnaval, Pasen en Kerstmis zijn belangrijke feesten. Duitsland, dichtbij en toch heel anders. Leuke weetjes over Duitsland voor een spreekbeurt, een quiz of zo maar! Moet je voor school een spreekbeurt houden over Duitsland en vind je alleen maar saaie cijfers en feiten? Geen nood, hieronder vind je heel veel leuke weetjes, waarmee je je spreekbeurt al een pak aangenamer kan maken!

Duitsland geografisch

• Duitsland ligt in het midden van Europa, daarom wordt het soms ook Mitropa genoemd.
• Duitsland is het land in Europa met de meeste buurlanden, het heeft er maar liefst negen! De buurlanden van Duitsland zijn: Zwitserland, Oostenrijk, België, Nederland, Denemarken, Polen, Tsjechië, Frankrijk en Luxemburg.

De Duitse vlag

De Duitse vlag heeft drie horizontale banden die allemaal even breed zijn. De kleuren zijn van boven naar onder: zwart, rood, goud. De Duitsers spreken zelf van goud omdat geel geassocieerd wordt met mosterd of poep.

Het Duitse volkslied

Het Duitse volkslied heet "Das Deutschlandlied" of "Das Lied der Deutschen". De woorden van het Duitse volkslied werden in 1841 gecomponeerd door schrijver August Heinrich Hoffmann von Fallersleben. Hij schreef de woorden op muziek die in 1797 gecomponeerd werd door Joseph Haydn. De drie coupletten werden gezongen tijdens de Weimarrepubliek. In nazi-Duitsland werd het eerste couplet gezongen. De eerste regel van dit couplet is "Deutschland uber alles". Vele mensen denken dat dit betekent dat Duitsland het beste land is, dat het boven de andere landen staat. Dit is een verkeerde interpretatie. Het betekent eigenlijk dat de Duitsers erg aan hun land gehecht zijn en dat ze er voor door het vuur gaan. Het derde couplet wordt sinds 1990 gebruikt als volkslied voor het herenigde Duitsland.

Sprookjeskastelen en burchten

In Duitsland zijn heel wat sprookjeskastelen. Zo staat de Sababurg in het Reinhardwald in Hessen bekend als het kasteel van Doornroosje. Spijtig genoeg is het nu een ruïne. Ook Schloss Neuschwanstein uit Beieren is heel beroemd. Het stond model voor het kasteel van Doornroosje in de film van Walt Disney. Daarom noemt men het vaak het kasteel van Walt Disney. Verder zijn er in heel Duitsland heel wat burchten. Het mekka voor de liefhebbers en... je mag in bijna alle burchten gratis binnen en ze op eigen houtje onderzoeken. Velen zijn echter niet meer dan ruïnes, maar toch is het altijd leuk om er in rond te wandelen.

Sprookjes

De bekendste sprookjes ter wereld zijn de Kinder- und Hausmärchen of de Sprookjes van de Gebroeders Grimm. Je kent ze wel: Roodkapje, Sneeuwwitje, Rapunzel, Vrouw Holle en nog veel meer.

Romeinen

Je zou er niet meteen aan denken, maar de Romeinen hebben ook in Duitsland gezeten. Trier was zelfs de meest oostelijke hoofdstad van het immense Imperium Romanum. De grens van dit enorme Romeinse Rijk heette hier de Limes. Je kan de Limes afwandelen of afrijden. Op de Limes vind je heel wat oorspronkelijke Romeinse overblijfselen maar ook gerestaureerde of gereconstrueerde bouwwerken.

De klederdracht

Tijdens feesten dragen mensen typische klederdracht. Iedere streek heeft zo zijn eigen kostuum. In Beieren in het zuiden dragen de vrouwen meestal een kanten muts en een Dirndl, het typische Duitse kleedje. De mannen dragen Lederhosen, een korte leren broek met plat stukje en bretellen. In Gutach, een stadje in het Zwarte Woud dragen de vrouwen een hoedje met daarop rode bollen. Er worden ook veel poppen met deze outfit verkocht in de streek.

Oost en West

Zo'n twintig jaar geleden werden Oost- en West-Duitsland weer één en werd de Berlijnse muur afgebroken. Maar de verschillen tussen de twee delen werden niet zomaar in één, twee, drie uitgeveegd. De Oost-Duitsers hebben nu nog steeds last van Ostalgie, ze hebben dus nostalgie of heimwee naar hoe het vroeger was in het oosten. Want ook nu is de toestand voor hen veel minder rooskleurig dan voor de Duitsers uit het Westen. Oost-Duitsland is veel armer dan het Westen. Nog steeds verdienen de mensen in het Oosten veel minder dan de Duitsers uit het Westen. Als ze al werk hebben, want er is veel werkloosheid in Oost-Duitsland. De winkels hebben heel wat minder aanbod in het Oosten. Wat kleding en schoenen betreft, staan ze nog wel een paar jaar achter. De laatste nieuwe mode zal je er niet vinden! In Oost-Duitsland rijden er nog veel oude auto's rond: de Trabant en de Wartburg. Allebei modellen met een tweetaktmotor, die vreselijk stinken en een hoop lawaai maken wanneer ze voorbij komen. Vele wegen in Oost-Duitsland zijn niet geasfalteerd, het zijn nog gewoon landweggetjes. Veel huizen en gebouwen zijn verwaarloosd of verlaten. Op vele huizen staat er graffiti.

Het grootste en het meeste

• Ten Noorden van Berlijn, in de deelstaten Mecklenburg-Vorpommern en Brandenburg, vind je meer dan 2000 meren.
• Duitsland heeft de meeste buurlanden van alle Europese landen.
• Duitsland is na Amerika en Japan het land met de meeste industrie ter wereld.
• Duitsland maakt de meeste auto's van Europa.
• Duitsland verbouwt het meeste fruit van Europa.
• Leipzig heeft het grootste treinstation ter wereld: niet minder dan 6 hallen en 26 perrons!
• De Duitsers hebben een heel groot heimat-gevoel: ze houden van hun land en van hun streek en zijn er erg fier op, ook wanneer ze in het buitenland wonen of verblijven.
• Duitsland is het rijkste en modernste land van Europa.
• De meest beoefende buitensport in Duitsland is het wandelen. Duitsers trekken er graag op uit in de natuur, in de bergen en in de bossen. Het is niet voor niets dat de vereniging van de Naturfreunden, een natuur-en wandelvereniging in Duitsland is ontstaan en overal huizen heeft waar de vermoeide wandelaar kan uitrusten en een hapje eten. Wandelen in Duitsland betekent uren aan een stuk, soms zelfs dagenlang wandelen. Je vertrekt dus niet zonder de nodige uitrusting! Dikwijls nemen de Natuurvrienden zelfs muziekinstrumenten mee of worden er luidkeels wandelliedjes gezongen tijdens het wandelen
• In Duitsland heb je kratermaren. Deze maren zijn ontstaan in een uitgebarste vulkaankrater. Ze noemen ze de "ogen van de Eifel" en deze maren liggen in de Vulkaaneifel, hoe kan het ook anders!
• De beroemdste worst uit de wereld, de frankfurter worst, komt uit Duitsland.
• De Duitsers drinken hun bier uit enorme glazen: het kleinste glas is 0,50 liter! En meestal houden ze het niet bij één glas!
• De Duitsers rijden heel snel op de snelweg, er is op vele plaatsen geen limiet vastgesteld! Toch zijn er minder ongelukken dan in andere landen.
• Het verhaal van Tijl Uilenspiegel, de held van Damme, werd eigenlijk verzonnen in Duitsland. Maar het was in Damme dat de gesproken verhalen van de held werden opgetekend. Daarom zijn er veel mensen die denken dat Tijl Uilenspiegel een Belg was. Hij stierf ook in Duitsland, in het dorpje Mölln.
• Duitsland is het land van de kerstmarkten. De oudste, grootste en bekendste kerstmarkt van Duitsland is in Nurnberg.

Typisch Duits

• Hun Grundlichheit: ze werken heel hard en alles moet tot in de puntjes in orde zijn.
• Hun Punktlichkeit: ze zijn erg stipt, te laat naar een afspraak gaan is uit den boze!
• Hun Heimat-gevoel: ze zijn erg fier op hun land en op hun streek.
• Hun Gemutlichkeit: hun gezelligheid. Duitsers zijn bekend om hun feestjes met veel bier en worst, zang en dans. Toch zijn ze vrij gesloten tegenover vreemden. Maar eens je aanvaard bent, ben je altijd welkom!
• Hun beleefdheid: Duitsers zijn heel beleefd. Ze zullen niet gauw jij of je zeggen tegen iemand die ze niet goed kennen. Kussen is ook al helemaal not done, ze houden het liever bij een stevige handdruk.

Duitsers en school

Het schoolsysteem in Duitsland is tamelijk uniek in Europa: kinderen gaan maar een halve dag naar school, tot 13 of 14 uur. 's Middags zijn er allerlei activiteiten zoals sport of cultuur. Tegenwoordig probeert men over te gaan naar het hele dag-systeem, omdat men aan vrouwen de kans wil geven ook een hele dag te kunnen gaan werken. Bovendien denkt men dat zwakkere kinderen er baat bij zullen hebben om een hele dag naar school te gaan en dus meer te oefenen. Deelname aan de naschoolse activiteiten is trouwens op vrijwillige basis, dus er zijn altijd jongeren die uit de boot vallen. Het schoolsysteem in Oost-Duitsland is veel strenger dan in West-Duitsland, maar men is het stilaan gelijk aan het trekken. Op de eerste schooldag nemen Duitse kinderen een Schultute mee. Dit is een soort puntzak met daarin snoep om de eerste schooldag door te komen. Midden augustus zie je in alle winkels in Duitsland puntvormige kartonnetjes met vrolijke kleuren. Dat zijn ze dus!

Aan tafel in Duitsland

Worsten

In Duitsland wordt er overal en altijd worst gegeten. Gerookt, geroosterd, gebraden, rauw, koud, warm, je kan het zo gek niet bedenken of er is wel een variant voor. De beroemdste worst is de frankfurter worst. Dit worstje wordt meestal gegeten in een langwerpig broodje. Toen de Duitsers naar Amerika emigreerden, namen ze hun worstje mee. Het werd de fameuze hot dog. De naam frankfurt komt van de gelijknamige stad. Nog een stad die haar naam heeft verleend aan een Duitse specialiteit is Hamburg. Want daarvan komt de hamburger. Deze platte gehaktbal wordt op een rond broodje gegeten met ketchup en een blaadje sla. Het gaat zelfs zo ver dat ze in Berlijn recentelijk een currymuseum hebben geopend! Ja, een heel museum gewijd aan de curryworst, daar moet je toch echt in Duitsland voor zijn!

Zout

Duitsers eten graag zout. De witte korrels op brood is dus geen suiker maar wel zout. Denk ook aan Bretzels, de zoute aperitiefkoekjes met de knoopvorm of de grotere versie die bij bakkers te koop is. Ook Sauerkraut (zuurkool) is wijd en zijd verspreid. Verder is er ook nog de Schinken (een varkensham).

Brood en gebak

In Duitsland heeft men oneindig veel soorten brood (van pikzwart tot wit). Voor het maken van de meeste broodsoorten wordt wel zuurdesem gebruikt, in tegenstelling tot bij ons. Een bekende Duitse specialiteit is de Pumperninkel, het zurige brood in heel dunne plakjes. Verder een heel assortiment lekker gebak, de Kuchen. Denk maar aan de Schwarzwaldertorte, de chocoladetaart met slagroom en kriekjes tussen.

Flammenkuchen

In het westen van Duitsland kan men, net als in de Franse Elzas Flammenkuchen eten. Dit gerecht heeft de vorm van een pizza, maar het deeg is veel luchtiger. Op de oorspronkelijke Flammenkuchen liggen ajuinringen, zure room en spekblokjes. Natuurlijk zijn er heel wat varianten zoals Flammenkuchen met olijven, ruccola, prei, peren en blauwe kaas, etc. Er bestaan zelfs zoete Flammenkuchen, met pruimen, bananen of appels.

Pasta en Co

Verder hebben ze ook vreemde soorten pastagerechten. Maultaschen bijvoorbeeld, een soort buideltje waar dan bijvoorbeeld gehakt en spinazie wordt in gedaan. Of Spätzle, deegslierten met groenten en vlees of kaas. Knödeln, grote of kleine deegbolletjes, alleen, met saus of in de soep. Dit alles wordt natuurlijk vaak rijkelijk overgoten met de enorme pinten bier.

Halloween in Duitsland

Halloween heeft ook in Duitsland zijn intrede gedaan. Kinderen gaan op 31 oktober de straat op, gaan van deur tot deur en zeggen dan "Susses oder Sauers". Zij krijgen dan een centje of een snoepje.

Kerst en Nieuwjaar in Duitsland

Dat de Duitsers iets hebben met kerstmis, is geen geheim. Reeds in november beginnen de kerstmarkten al. In de meeste grote steden, maar soms ook in de kleine dorpen, kan je minstens een weekend naar de kerstmarkt gaan. Hier kan je dan allerlei artisanaal gemaakte geschenken kopen, wijn proeven en allerlei lekkers eten. Verder zijn er ook Weihnachtconcerten en optredens. Kerstavond zelf is een familiegebeuren en soms wordt er ook naar de kerstmis gegaan met het hele gezin.

Duitsers wensen elkaar graag geluk voor het nieuwe jaar. En dit doen ze met concrete voorwerpen. De symbolen voor geluk in Duitsland zijn: de schoorsteenveger, het varkentje en het klavertje vier. Soms worden de symbolen ook gecombineerd met elkaar. Dan krijg je bijvoorbeeld een varkentje in schoorsteenvegersoutfit of een schoorsteenveger met een klavertje vier op zijn hoed. Rond Nieuwjaar vind je heel wat voorwerpen met deze symbolen: marsepein, steen, porselein, op kaarsen, in bloempotjes, etc.

Driekoningen in Duitsland

Duitse kinderen zingen niet alleen op driekoningen, ze brengen ook de Duitse huiszegen aan. Je hebt ze misschien al opgemerkt boven Duitse huizen en je afgevraagd wat die rare formule betekende. In 2017 zal deze huiszegen zijn 20*C+B+M+17. De 20 vooraan en de 17 achteraan zijn het jaartal. Het sterretje staat voor de ster van Bethlehem. De plustekens staan voor de goddelijke drievuldigheid (de vader, de zoon en de heilige geest) en de CMB staat voor de drie koningen (Caspar, Melchior en Balthazar). Wil je je klasgenoten even bezighouden? Schrijf deze raadselachtige formule op en laat ze eens raden waar ze voor staat!

Duitsers en Pasen

Pasen of Ostern is een belangrijk feest in Duitsland. Overal zie je buiten kleine boompjes staan met kale takken. Hieraan hangen dan plastieken, fel gekleurde eitjes. Een mooi zicht!

Duitsers en Carnaval

De Duitsers vieren graag carnaval. Daar zijn ze vaak al sinds november mee bezig: hun praalwagens versieren, zitzungen organiseren en natuurlijk veel drinken! Rond carnaval is het een week feest. Elke dag gebeurt er wel wat. In elk dorp is er met carnaval zelf een carnavalsoptocht. Er wordt rijkelijk met snoep gestrooid en de volwassenen krijgen kleine glaasjes schnaps. En na het bekomen beginnen de Duitsers het carnaval van het volgende jaar voor te bereiden.

Zo, hopelijk ben je wat met deze weetjes en wordt je spreekbeurt nu nog leuker.
Wat dacht je er van om een aantal leuke spulletjes mee te nemen om je spreekbeurt nog aangenamer te maken? Denk aan worst, een Duitse vlag, een kaart met de deelstaten op, een boek met de sprookjes van Grimm, varkentjes en schoorsteenvegers, een lebkuch (soort peperkoek in bv. hartvorm met chocolade over), een wandelstok, ... Of maak zelf een Schultute en trakteer met lekkere snoepjes!

Wat ook leuk is, is om voor je spreekbeurt te vertrekken vanuit de spulletjes die je bij hebt. Zo kan je iets laten zien, aan de klas vragen wat ze denken dat dat voorwerp is en wat het met Duitsland te maken heeft en dan zo verder aan te vullen met wat nog niet gezegd is. Je kan ook een soort quiz organiseren met vragen als "welke zijn de buurlanden van Duitsland?" en "wat betekent deze mysterieuze formule: 20*C+B+M+17?" Zo wordt je spreekbeurt heel levendig en werkt iedereen mee.

Succes en veel plezier!

Lees verder

• Vulkaaneifel en Moezelstreek: wat te doen met kinderen?
• Eifel: een toffe vakantieplek dicht bij huis
• Duitsland: kerstactiviteiten aan de Moezel