Basis Mandarijn Chinees voor toeristen en backpackers
Wie zelfstandig in China rondreist, kan niet zonder een paar woordjes Chinees, want buiten de grote steden wordt heel weinig Engels gesproken. Neem naast een kaart met karakters en Engels ook altijd een reisgids (zoals Lonely Planet) en een woordenlijst (of phraseboek) mee. Reizen in China vraagt een flinke dosis avontuur, lef en een sterke maag, maar vooral geduld. Je eerste pogingen om Mandarijn te spreken worden niet direct begrepen, vooral als je de tonen verkeerd uitspreekt.
Pinyin
Voordat je Chinees kunt praten, moet je eerst pinyin lezen. Karakters leren lezen duurt jaren, maar gelukkig is er sinds 1958 een algemene, officiële romanisatie. Hoewel elke Chinees pinyin leert op school voordat de karakters aan bod komen, kan niet iedereen er (meer) mee overweg. De jonge generatie heeft minder problemen omdat typesystemen op de computer vaak gebruik maken van pinyin. Volgens de wet moeten verkeersborden in China ook pinyin hebben, maar in uithoeken wordt dit niet altijd gevolgd.
Pinyin heeft officieel markeringen voor de tonen, maar die worden op borden vaak weggelaten. Tonen worden weergegeven aan de hand van het toonnummer achter de lettergreep, bijvoorbeeld bei3 jing1 voor de hoofdstad. Geen nummer betekent geen toon. Er zijn verschillende aandachtspunten in de uitspraak van pinyin welke hieronder worden genoemd. De medeklinkers worden hetzelfde uitgesproken als in het Nederlands met de uitzonderingen in tabel 2. Voor meer uitleg over tonen zie het artikel over
Chinees tellen.
Klinker | Uitspraak |
a | de a van kat verlengd |
ai | aaj |
ao | aaw |
e | eu |
ei | i-j |
i | ie |
i (na c, ch, r, s, sh, z of zh) | e van de |
ian | jen |
ie | Engels yeah |
o | de o van bot verlengd |
ou | ow |
u | uw |
ui | wei |
uo | w-o |
yu of ü | uu |
Medeklinker | Uitspraak |
c | ts |
ch | ts met de tong naar achteren gekruld |
h | zachte g |
q | tsj |
r | zj |
sh | sj met de tong naar achteren gekruld |
x | sj |
z | dz |
zh | dzj met de tong naar achteren gekruld |
Gesprekjes
Nederlands | Chinees (pinyin) | Letterlijk |
Hallo | Ni2 hao3 of nin2 hao3 (beleefd in Beijing) | Jij goed |
Hoe gaat het? | Ni2 hao3 ma | Jij goed [vraag] |
Hoe is het ermee? | Chi1 fan4 le ma | Heb je al gegeten? |
Tot ziens | Zai4 jian4 | |
Bedankt | Xie4 xie | |
Hartelijk bedankt | Duo1 xie | Veel dank |
Graag gedaan | Bu2 ke4 qi | |
Sorry | Dui4 bu4 qi2 | |
Pardon (om voorbij te mogen) | Jie4 guang1 | |
Een momentje | Deng3 yi2 xia4 | |
Spreekt u Engels? | Ni3 hui4 shuo1 ying1 yu3 ma? | Jij kan spreken Engels [vraag] |
Ik begrijp het | Wo3 ting1 de dong3 | Ik versta |
Ik begrijp het niet | Wo3 ting1 bu dong3 | Ik versta niet |
Waar kom je vandaan? | Ni3 cong2 nar3 lai2? | |
Ik kom uit... | Wo3 cong2 ... lai2 | Ik uit ... komen |
Nederland | He2 lan2 | |
België | Bi3 li4 shi2 | |
Windmolen | Feng1 che1 | Wind voertuig |
Bloemen | Hua1 | |
Hoe oud ben je | Ni duo1 da4 le? | Jij hoeveel groot geworden |
Ik ben … jaar | Wo3 ... sui4 | Ik ... leeftijd |
Wat voor werk doe je? | Ni3 zuo4 shen2 me gong1 zuo4? | Jij doen wat werk? |
Hoeveel geld verdien je? | Ni3 zheng4 duo1 shao3 qian2? | Jij doen hoeveel geld? |
In de winkel
Nederlands | Chinees (pinyin) | Letterlijk |
Hoeveel kost dit? | Duo1 shao3 qian2 | Hoeveel geld? |
Ik vind het niks | Wo3 bu4 xi3 huan | Ik niet houden van |
Ik kijk alleen maar | Wo3 zhi3 shi4 kan4 kan | Ik alleen ben kijk kijk |
Dat is goedkoop | Zhe4 bu gui4 | |
Dat is duur | Tai4 gui4 le | |
Is er iets goedkopers? | You3 pian2 yi yi4 dian3 de ma? | Heb goedkoop beetje [vraag] |
Hebt u een grotere (maat)? | You3 mei2 you3 geng4 da4 ma? | Heb niet heb groter [vraag] |
Hebt u een kleinere (maat)? | You3 mei2 you3 geng4 xiao3 ma? | Heb niet heb kleiner [vraag] |
Hebt u er meer? | You3 mei2 you3 duo1 ma? | Heb niet heb meer [vraag] |
Ja (dat heb ik) | You3 | Heb |
Nee (dat heb ik niet) | Mei2 you3 | Niet heb |
Wilt u een tasje? | Yau4 bu yau4 dai4 zi ma? | Wil niet wil tas [vraag] |
Ja (dat wil ik) | Yau4 | Wil |
Nee (dat wil ik niet) | Bu4 yau4 | Niet wil |
De weg vragen
Nederlands | Chinees (pinyin) | Letterlijk |
Pardon, waar is de/het dichtstbijzijnde... | Qing3 wen4 zui4 jin4 de ... zai4 nar3? | Alstublieft, dichstbij ... waar |
Ik ben op zoek naar (de/het/een) ... | Wo3 zai4 zhao3 ... | Ik doen zoeken... |
Apotheek | Yao4 dian4 | Medicijn winkel |
Bank | Yin2 hang2 | |
Belgische ambassade | Bi3 li4 shi2 de da4 shi3 guan3 | |
Bioscoop | Dian4 ying3 yuan4 | |
Bushalte | Che1 zhan4 | Voertuig station |
Busstation voor lange afstanden | Chang2 tu2 qi4 che1 zhan4 | Ver weg bus station |
Café | Ka1 fei1 wu1 | Koffee huis |
Dierentuin | Dong4 wu4 yuan2 | |
Disco | Di1si1 ke4 | |
Hostel/jeugdherberg | Lü3 zhan4 | Vakantie stop |
Hotel | Bing1 guan3 of fan4 dian4 of lü3 guan3 | |
Internetcafé | Wang3 ba1 | Net bar |
Kapper | Li3 fa3 wu1 | Verzorging haar huis |
Kerk | Jiao4 tang2 | Religie gebouw |
Kiosk | Xiao3 mai4 bu4 | Klein verkopen kraam |
Kunstgalerij | Yi4 shu guan3 | Kunst huis |
Markt | Shi4 chang3 | |
Metrostation | Di4 tie3 zhan4 | Grond ijzer station |
Museum | Bo2 wu4 guan3 | |
Nachtclub | Ye4 zong3 hui4 | Middernacht ontmoeting |
Nederlandse ambassade | He2 lan2 de da4 shi3 guan3 | |
Openbaar toilet | Gong1 gong4 ce4 suo3 | |
Pinautomaat | Qu3 kuan3 ji1 | Krijgen pin/stort machine |
Politiebureau voor buitenlanders | Wai4 hui4 jing3 cha2 | Buitenlandse zaken politie |
Postkantoor | You2 ju2 | |
Public Security Bureau (PSB) | Gong1 an1 ju2 | Openbaar veiligheid bureau |
Reisbureau | Lü3 xing2 she4 | Vakantie service |
Restaurant | Fang4 guan3 | |
Strand | Sha1 tan1 | Zand strand |
Supermarkt | Chao1 shi4 | |
Tandarts | Ya2 ke1 | |
Telefoon | Dian4 hua4 | Elektrisch spraak |
Treinstation | Huo3 che1 zhan4 | Vuur voertuig station |
Tuin | Hua1 yuan2 | |
Universiteit | Da4 xue2 | Groot studie |
Vliegveld | Fei1 ji1 chang3 | Vliegtuig haven |
Wasserette | Xi3 yi1 dian4 | Was kleren winkel |
Winkelcentrum | Shang1 chang1 | |
Ziekenhuis | Yi1 yuan4 | Medische campus |
Andere handige woordjes voor oriëntatie
Nederlands | Chinees (pinyin) |
Midden | Zhong1 |
Noord | Bei3 |
Oost | Dong1 |
West | Xi1 |
Zuid | Nan2 |
Straten
Nederlands | Chinees (pinyin) |
Kruising | Lu kou3 |
Laan | Da4 jie1 |
Pad/straatje | Hu2 tong |
Straat | Lu |
Kaart/plattegrond | Di4 tu2 |
Herkenningspunten
Nederlands | Chinees (pinyin) |
Berg/heuvel | Shan1 |
Brug | Qiao4 |
Eiland | Dao3 |
Gebouw | Lou2 |
Meer | Hu2 |
Oceaan | Da4 hai3 |
Pagoda | Bai1 jia3 ta2 |
Paleis | Gong1 dian4 |
Park | Gong1 yuan2 |
Plein | Guang3 chang3 |
Poort | Men2 |
Rivier | Chuan1 |
Ruine | Fei4 xu1 |
Stadion | Ti3 yu4 chang3 |
Tempel | Si4 miao4 |
Theater | Ju4 chang3 |
Tombe | Fen2 mu4 of ling2 |
Toren | Lou2 |
Zee | Hai3 |
In het restaurant
Nederlands | Chinees (pinyin) | Letterlijk |
Ik wil graag... | Wo3 xiang3 chi1... | Ik wil eten... |
Ik wil geen... | Bu2 yao4 fang4... | Niet wil erin |
De rekening, alstublieft | Mai3 dan1! | |
Ik ben allergisch voor… | Wo3 dui4 ... guo4 min3 | Ik voor ... allergisch |
Ik ben vegetarisch | Wo3 shi4 chi1 su4 de ren2 | Ik ben eet groente persoon |
Ik zit vol | Chi1 bao3 le | Eet genoeg |
Eten algemeen
Nederlands | Chinees (pinyin) | Letterlijk |
Eten | Chi1 fan4 | Eet rijst |
Aardappel | Tu3 dou4 | (Ook een Chinese videowebsite a la YouTube) |
Barbecue | Shao1 kao3 | |
Brood | Mian2 bao1 | |
Dumplings (knoedel) | Jia3 zi (gekookt) Guo1 tie3 (gefrituurd) Bao1 zi (gestoomd) | |
Gestoomd broodje | Man2 tou | |
Groente | Shu1 cai4 | |
Noedels | Mian4 | |
Patat (frites) | Shu3 tiao2 | Aardappel stokjes |
Rijst | Mi3 fan4 | |
Soep | Tang1 | |
Vlees
Nederlands | Chinees (pinyin) | Letterlijk |
Vlees | Rou4 | |
Eend | Ya1 rou4 | Eend vlees |
Kip | Ji1 rou4 | Kip vlees |
Lamsvlees | Yang2 rou4 | Schaap vlees |
Pekingeend | Bei3 jin1 kao3 ya1 | Beijing geroosterde eend |
Rundvlees | Niu2 rou4 | Koe vlees |
Varkensvlees | Zhu1 rou4 | Varken vlees |
Vis | Yu2 | |
Toevoegingen en allergieën
Nederlands | Chinees (pinyin) | Letterlijk |
Chili (heet) | La4 jiao1 | |
Eieren | Ji1 dan4 | Kip ei |
Gluten | Mian4 jin4 | |
Ketchup | Fan1 qie2 jiang4 | Tomaat saus |
Knoflook | Da4 suan4 | |
Mayonaisse | Dan4 nai3 | Ei melk |
Melkproducten | Nai3 zhi4 pin3 | |
Monosodium glutamaat (smaakversterker) | Wei4 jing1 | |
Noten | Guo3 ren2 | |
Olie | You2 | |
Pinda’s | Hua1 sheng1 | |
Schelpdieren | Bei4 ke2 | |
Suiker/zoet | Tian2 | |
Dranken
Nederlands | Chinees (pinyin) | Letterlijk |
Bier | Pi2 jiu3 | |
Cola | Ke3 le4 | Hebben geluk |
Drinkyoghurt | Suan1 nai3 | Zure melk (hoewel yoghurt in China vaak zoet is) |
Koffie | Ka1 fei1 | |
Koud water | Bing1 shui3 | IJs water |
Rijstwijn | Huang2 jiu3 | Gele alcohol |
Sinaasappelsap | Cheng2 zhi4 | Sinaasappel sap |
Thee | Cha2 | |
Water | Shui3 (zal meestal warm zijn) | |
Whiskey | Wei1 shi ji4 | |
Wijn | Pu2 tao4 jiu3 | Druif alcohol |
Wodka | Fu2 te4 jia1 | |
Op en bij de tafel
Nederlands | Chinees (pinyin) | Letterlijk |
Asbak | Yan1 hui4 gang1 | Rook terug bak |
Beker/glas | Bei1 zi | |
Bord | Pan2 zi | |
Eetstokjes | Kuai4 zi | |
Kom | Wan3 | |
Lepel | Shao3 | |
Mes | Dao1 | |
Servet | Can1 jin1 | |
Stoel | Yi3 zi | |
Vork | Cha1 zi | |
Lees verder