Wandelen op Texel: meer dan alleen zee en strand

Texel, ons grootste Waddeneiland, leent zich uitstekend voor urenlange wandelingen over de vaak rustige, brede stranden. Maar ook in de Texelse 'binnenlanden' liggen een paar gebieden die zeer de moeite waard zijn om te verkennen en om de geschiedenis en legendes van het eiland te leren kennen. Wandeling 't Sommelpaadje voert je langs bezienswaardigheden waar je niet meteen aan denkt als je op Texel bent. Toch is deze wandeling de moeite waard als je meer wilt weten over hoe Texel ontstaan is. Maar bovenal is het vooral genieten van het mooie landschap. Let onderweg wel extra goed op je muntgeld!

Wandeling van De Lieuw

't Sommelpaadje is één van de wandelingen die is uitgezet door De Lieuw, de Vereniging voor Natuur- en Landschapsbeheer Texel. Deze vereniging zet zich in voor het beschermen van weidevogels, inzaaien van faunaranden en botanisch beheer op agrarisch land. Ook streven zij naar het behoud van het historisch landschap van Texel om het op deze manier aantrekkelijk te maken voor kleinschalige recreatie.

De Waal

't Sommelpaadje start in het dorp De Waal dat ongeveer op 4,5 kilometer van Den Burg ligt. De Waal is het kleinste dorp van Texel en telde in 2007 440 bewoners. Dit is slechts 3% van de totale bevolking van Texel. De Waal is een rustig dorp dat nog verstoken is van massatoerisme. Het heeft twee hotels en één restaurant.

Cultuur Historisch Museum en Sommeltjespop

Leuk en interessant is het Cultuur Historisch Museum waar een beeld wordt gegeven van het leven op Texel in het verleden. Tijdens de wandeling kom je daar vanzelf langs. Een paar grote evenementen verstoren in de loop van een jaar even de rust zoals Sommeltjespop en de jaarmarkt in de herfst. Verder is het hier vooral genieten van stilte en weidevogels. Voor de kerk in het dorp staan een aantal stoeltjes en bankjes waar je dat even op je gemak kan doen.

De Waal aan zee?

Het is nu moeilijk voor te stellen als je om je heen kijkt in dit landelijke gebied, maar De Waal lag vroeger aan zee. Tegen de oude Bomendiek, die stamt van voor 1300, klotsten de golven. Het dorp werd bevolkt door vissers en vrachtvaarders en in de 18e eeuw zelfs door commandeurs van de walvisvaart. De Bomendiek is waarschijnlijk de oudste dijk van Texel. Als je goed kijkt in de omgeving van het dorp zie je dat De Waal hoger ligt dan sommige stukken land. Er is nog meer veranderd in al die vele honderden jaren dat De Waal bestaat. Vroeger had het dorp maar liefst twee bakkers, timmerlui, wagenmakers en een smid. Als je nu wilt winkelen zul je echt naar Den Burg moeten want in De Waal zijn geen winkels meer.

Texelaar

Via de Langwaal loop je het dorp uit, rechtstreeks de weilanden in. Even loop je langs de autoweg naar Oudenschild, maar dan sla je af naar een graspad waar je meteen de rust weer terug hebt. Hier tref je vaak talloze schapen aan. Het gaat meestal om de Texelaar. Dit ras wordt niet gehouden om zijn wol, want dat levert nauwelijks wat op, maar om zijn vlees. Het voorjaar is natuurlijk de beste tijd om de schapen te bewonderen want dan dartelen er tientallen lammetjes door de wei.

Inmiddels ben je bij een fietspad gekomen waar je even lekker op het bankje kunt uitblazen. Je volgt daarna het fietspad weer in de richting van De Waal. Dit is een fraai landelijk stukje met mooie huizen, verscholen in het groen.

Sommeltjes

Als je de weg bent overgestoken sla je een paar honderd meter verder rechtsaf. Een lang pad langs een akker strekt zich voor je uit. Onderweg is het oppassen voor Sommeltjes. Deze aardmannetjes zijn dol op zilveren munten en andere glimmende spulletjes. Als iets dof is geworden komen ze 's nachts tevoorschijn om het voor jou te poetsen. Sommeltjes kunnen helaas niet zo goed tegen licht en de kans dat je ze overdag tegenkomt is dus klein. Maar wellicht hoor je ze wel; ze spelen namelijk graag fluit. En misschien, heel misschien vind je wel een Sommeltje als je goed oplet.

Vogels

Je loopt inmiddels door een uitgestrekt landbouwgebied waar je weidevogels kunt horen en met een beetje geluk spotten. Texel is een echt vogeleiland en hoewel dit gebied niet tot de bekende vogelplekken op Texel behoort, tref je er wel grutto's en scholeksters aan. Hun roep klinkt in het voorjaar luid over de velden.

Kerk

Nadat je een weg bent overgestoken volg je opnieuw een pad door de weilanden. De Waal komt steeds dichterbij. Het dorpsgezicht wordt gedomineerd door de toren van de protestantse kerk. Deze kerk stamt uit de jaren 50 en is dus nog niet zo oud. Het kerkje dat oorspronkelijk op de terp stond is in 1945 door kanonnen verwoest. De kerk leidt je terug het dorp in waar je door smalle, sfeervolle straatjes het beginpunt weer bereikt.

Praktische informatie

Als je het leuk lijkt deze wandeling zelf te beleven dan volgt hier wat praktische informatie:

• De wandeling 't Sommelpaadje is 3 kilometer lang.
• Een gratis folder over de wandeling is te krijgen bij onder andere het VVV en de receptie van Landal De Sluftervallei. Ook bij het zitje voor de kerk zijn folders te vinden.
• Via de website van De Lieuw is deze wandeling ook te downloaden.
• Parkeren kan op een kleine P langs de weg voor de kerk. Denk eraan dat je voor parkeren op Texel het Texelvignet nodig hebt!
• De wandeling is ook leuk voor kinderen: er hoort een speurtocht bij. Deze is ook te vinden bij de kerk.