Basiliek Santa Maria Maggiore in Rome: een Basilica Major

De Basiliek van Santa Maria Maggiore wordt nog steeds gebruikt. Haar geschiedenis reikt terug over meer dan anderhalf millennium. Reeds rond 400 na Christus werd deze kerk gebouwd op een van de zeven heuvelen van Rome. Indien u het in de zomermaanden Italië te warm vindt voor een bezoek kunt u een citytrip Rome plannen in het late najaar. Als u dan zoekt op weer Rome op internet krijgt u een beeld van de gemiddelde temperaturen die in bepaalde maanden heersen.

De rol van Basilicas in de katholieke kerk

Dit monument is van immens belang voor de katholieken en heeft daarom het predikaat Basilica Major. De Basilicas Majores, die allen in Rome staan vertellen samen met de ruim 1500 Basilicas Minores over de katholieke geschiedenis van de laatste twee millennia. De Basilicas majores zijn:

• Sint-Jan van Lateranen
• Santa Maria Maggiore
• Sint-Paulus buiten de Muren
• Sint-Pieter.

Een katholiek monument krijgt de aanduiding Basilica Minor als het een eminente rol heeft gespeeld in de kerkgeschiedenis. Het Vaticaan verleent deze eretitel. In ons land zijn er ongeveer twintig Basilicas Minores.

Basiliek van Santa Maria Maggiore: een lange geschiedenis

Het monument is nog steeds in gebruik. Dit gebouw staat op de Esquilijn (door de Romeinen Esquilino genoemd). Dit is een van de zeven heuvelen waarop Rome is gebouwd. Esquilino is een andere term voor buiten de stad wonen. Verder is de Nederlandse vertaling van de Basilica de Maria Maggiore: de Basiliek van Maria de Grote.

Waarom is deze kerk gebouwd?

Reeds in 431 werd er gediscussieerd of Maria alleen de vleselijke moeder was of dat de Mariafiguur meer een figuurlijke rol in de overleveringen speelde. In de stad Efeze was de praktijk van aanbidding van een moedergodin sterk geworteld. Om een link te leggen met de kerk die tijdens deze bijeenkomst (ook wel concilie genoemd) in Efeze werd gebouwd, werd door de paus in Rome de Basilica di Santa Maria Maggiore gebouwd. Na het concilie ging Syrische kerk zelfstandig verder. Ze scheidde zich af van Rome en heeft sindsdien haar eigen patriarch.

De aanbidding van de moedergodin in Efeze

De Romeinse kerk probeerde de Efezenaren hun eigen moedergodin te laten vergeten. Dit door de aanbidding van de Maagd Maria te promoten. Velen geloven zelfs dat de natuurlijke moeder van Jezus in Efeze begraven ligt. Er bevindt zich zelfs een religieuze trekpleister: "Meryemana" oftewel "Het Huis van de Heilige Maagd Maria". Zoals in veel oude Oosterse plaatsen wordt deze plek door christelijke als islamitische gelovigen als heilig beschouwd.

De Romeinse bekering tot het Christendom

Zo rond 400 na Christus was het grootste gedeelte van het Romeinse Rijk overgegaan tot het christendom. Toen waren er ook veel Romeinen die hun geld uitgaven aan de kerk. Een zekere Johannes en zijn vrouw droomden in hartje zomer dat een nieuwe kerk, gewijd aan Maria op een heuvel van Rome moest verrijzen. De geschikte plek zou door sneeuw te herkennen zijn. De vrome Johannes consulteerde de regerende paus, Liberius. Deze verklaarde een vergelijkbare ervaring gehad te hebben. Gezamenlijk gingen ze op zoek naar het bijzondere teken.

De huidige basiliek

De bestaande kerk stamt uit de tijd van Paus Sixtus de derde. De moeite waard zijn de mozaïeken, die beschouwd worden als meest antieke, unieke voorbeelden uit die tijd. Daarnaast is er in de 14e eeuw een ruim 70 meter hoge klokkentoren aan dit gebouw toegevoegd. In het schitterende, met goud gedecoreerde cassetteplafond zit goud dat door Columbus uit de nieuwe wereld is aangevoerd. Een andere bezienswaardigheid is het icoon, gemaakt door Lucas (de Evangelist). De legende is dat dit kunstwerk (dat rond 100 na Christus is vervaardigd), Rome heeft beschermd tegen de pest. Daarnaast is dit de rustplaats van een aantal befaamde katholieken. Paus Clemens VIII ligt hier ook begraven.

Lees verder

• Aartsbasiliek Sint-Jan van Lateranen in Rome
• Het Vaticaans museum in Rome: bezoek dit museum doelgericht!