Het Rijtuigenmuseum Lissabon

In Lissabon in de wijk Belém en vlakbij het Jeronimus klooster, staat het Nationaal Rijtuigenmuseum (Museu dos Coches). Het is geopend in 1905 als Koninklijk Rijtuigen Museum. De toenmalige Koningin Amélia is hiervoor als grondlegger verantwoordelijk geweest om de rijtuigen van het Koninklijke Huis aan het publiek te tonen. Dit museum is een van de vele bezienswaardigheden in deze wijk. Bijna naast het Jeroniumusklooster, maar ook dichtbij het Presidentsmuseum en het Elektriciteitsmuseum. Aan de overkant ligt de rivier de Taag met gezellige terrasjes aan het water. Het museum is in het bezit van de meest oudste en beroemdste collectie koninklijke rijtuigen ter wereld. De rijtuigen stammen uit de 17e, 18e en 19e eeuw en zijn grotendeels afkomstig van de Portugese koninklijke familie. Het museum is gevestigd in de voormalige stallen van het Paleis van Bélem. Vandaag de dag is Portugal een republiek, maar voorheen dus een Koninkrijk. Niet alleen de rijtuigencollectie is bijzonder. Het pand waarin het museum is gevestigd, is minstens net zo bijzonder en de moeite waard.

Geschiedenis van het ontstaan

Koningin Amélia van Orleans en Bragança, vrouw van Koning Carlos I, is grondlegger van het museum. Zij is zich bewust geweest van de culturele waarde van de ceremoniële voertuigen van het koninklijk huis. Hierdoor is het initiatief ontstaan de rijtuigen op een locatie te brengen en tentoon te stellen aan het publiek. Samen met een luitenant-kolonel van de Cavalerie, tevens raadsheer van de Koning is het project tot stand gekomen. De voormalige rijdstallen van het koninklijk paleis in Belém, is de plek waar de Koningin de oude aristocratische voertuigen van het Portugese Koninklijke huis met de bijbehorende accessoires samenbracht. Dit bijzondere erfgoed is verspreid geweest over verschillende opslagruimten en koetshuizen van de Koninklijke paleizen.

De collectie

De oorspronkelijke collectie telt in eerste instantie 29 voertuigen, uniformen, harnassen en cavalerieaccessoires die in gebruik zijn geweest bij de Koninklijke familie. Het is het nalatenschap en privé-eigendom van het vroegere Portugese Koninklijk Huis. De collectie is uitgebreid en bestaat uit toerrijtuigen, berlines, karossen, diligences, draagbare ligstoelen, rijtuigen voor kinderen en kinderstoelen.

Na de oprichting van de Republiek in 1910, is het museum omgedoopt tot het Nationaal Rijtuigen Museum en de collectie uitgebreid met andere voertuigen van de toenmalige regering en enkele aristocratische huizen.

Het pand

Niet alleen de collectie van het museum is schitterend. Het museum is gelegen aan de rivier de Taag in de wijk Belém in het westelijk deel van Lissabon. In 1726 is het pand gekocht door koning João V. Hij kocht het van de graaf van Aveiras. Het museum is gebouwd in neoklassieke stijl naar het ontwerp is van een Italiaanse architect. De Quinta is eerst gebruikt als manege en later verbouwd als museum.

De centrale hal is 50 meter lang en 17 meter breed, een bijzondere entree. In het museum heeft het bovenste deel van de van de twee verdiepingen tellende zaal tribunes die verbonden zijn door smalle galerijen met kolommen, voorheen bedoeld voor de Koninklijke familie en het Hof om hippische wedstrijden kijken die hier vroeger werden gehouden. Nu kun je de rijtuigen van boven af bekijken. De gesloten koetsen zijn aan de bovenkant vaak voorzien van mooi snijwerk of andere versieringen.

In 1940, is een nieuw project gestart onder leiding van de architect Raul Lino. Dit is de uitbreiding van de tentoonstellingsruimte en de bouw van de nieuwe entreehal. Tussen 1999 en 2001 is de restauratie van het dak van het gebouw uitgevoerd.

Het plafond

Het plafond in de hal heeft mooie decoratieve motieven die gekoppeld zijn aan de ruitersport. Op het plafond van de museumzaal zijn drie grote ovale medaillons geschilderd met symbolische beelden. De eerste schildering is de figuur van een Portugese ridder met vier vrouwelijke figuren die de continenten symboliseren. Ze zijn gemakkelijk te herkennen door het dier dat hen begeleidt: het paard voor Europa, de kameel voor Azië, de krokodil voor Afrika en de papegaai voor Amerika. In het middelste medaillon is een vrouwelijke figuur geschilderd met een kroon op haar hoofd en een hoorn die zijn in haar armen vasthoudt. Deze schildering staat symbool voor vrede en welvaart van het koninkrijk. In het derde medaillon wordt de oorlog uitgebeeld door de figuur die een lans, schild en zwaard draagt. Hij rijdt in een wagen getrokken door leeuwen met de vrouwelijke figuur van de victorie ernaast.

Meer informatie

Vandaag de dag heeft het museum een collectie die uniek is vanwege de artistieke verscheidenheid van de ceremoniële voertuigen uit de 17e, 18e en 19e eeuw. Informatie over de openingsdagen, -tijden en entreeprijzen vind je op de site van het Rijtuigenmuseum.