Batalha klooster in het district Leiria in Portugal

Het Batalha klooster, gelegen in het district Leiria in Portugal is een enorm complex. Het klooster is een van de beste overblijfselen van de laat-Gotiek. Het is van bijzondere cultuurhistorische waarde. Dit is dan ook de reden dat het op de Werelderfgoedlijst van de Unesco staat. Is bij uw vakantie Portugal de eindbestemming, dan is een bezoek aan dit schitterende complex de moeite waard. Het is ruim honderd kilometer verwijderd van Lissabon. Ook als u een stedentrip Lissabon heeft geboekt is dit complex een optie om te bezoeken. Een saillant detail is dat Leiria op de E80 route ligt. Deze Europese weg loopt van het westen naar het oosten. Hij begint in Lissabon en eindigt bij de Turks-Iraanse grens. Dan heeft u wel ruim zesduizend kilometer afgelegd!

Locatie klooster: in het district Leiria in Portugal

Het Batalha klooster ofwel voluit Mosteiro Santa Maria da Vitória ligt in het district Leiria. Dit district ligt in centrum van Portugal, aan de Atlantische oceaan. Sinds 1983 staat het op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. Het klooster is een van de beste overblijfselen van de laat-Gotiek. Omdat de bouw van dit klooster enige tijd in beslag nam zijn er later ook nog elementen van de uitbundige Manuelstijl toegevoegd. Deze bouwstijl is ontwikkeld rond 1500 als gevolg van de euforie door het succes van de ontdekkingsreizen van onder meer Vasco Da Gama. De versieringen verwijzen naar de onbekende landen en maritieme elementen. Een ander bekend voorbeeld van de Manuelstijl is het Hiëremonietenklooster in Belém. Als u in Portugal vakantie viert, dan is er kans dat u deze bouwstijl tegenkomt. Ook als u de mogelijkheid heeft om vliegtickets Lissabon te bemachtigen: een bezoek aan deze locatie is de moeite waard.

De laat-Gotiek

De Gotiek wordt gekenmerkt door haar omhoogreiken naar het licht. De ramen in de kerken zijn groot. Het lijkt net alsof de gebouwen steeds hoger en smaller worden. De gotische kunst wordt ook gekenmerkt door ranke figuren. De laat-Gotiek wordt ook wel de flamboyante Gotiek genoemd. Deze term staat op de kunstvorm die vanaf 1300 tot en met 1500 overheerste. Het flamboyante slaat op de vlamvormige decoraties en ramen die overal op aangebracht werden. De bouw van dit klooster loste een schuld van Koning John I van Portugal in. Hij bedankte hiermee de Maagd Maria voor de overwinning op de Castilianen in de slag van Aljubarrota in 1385. Hiermee eindigde de Spaanse aanspraak op de Portugese troon. Castilië vond namelijk dat zij aanspraak kon maken op de Portugese gebieden en dat de Portugese koning Afons de Eerste zichzelf ten onrechte als koning had uitgeroepen. Het kostte bijna honderdtwintig jaren (de regeringsperiode van zeven Portugese koningen) om dit bouwwerk tot een goed einde te brengen. Het klooster is een enorm complex. Als bouwmateriaal is kalksteen gebruikt dat heden ten dage een warme okerkleur heeft. Een bezienswaardigheid zijn de bijna tachtig beeldhouwwerken die figuren uit het Oude Testament afbeelden. De beelden zijn verdeeld over een zestal rijen. Ieder beeld is opgesteld onder een mooi versierd balkadijn. Een aantal kapellen zijn nooit voltooid.

Latere geschiedenis

Koning Duarte I wou rond 1440 nog een extra koninklijk mausoleum bouwen. Dit plan is nooit ten uitvoer gebracht. Alleen hij en zijn echtgenote zijn er begraven. Zoals zoveel gebouwen in Portugal werd het gebouw beschadigd door de aardbeving van 1755. Het had echter meer te lijden van de soldaten van Napoleon die het klooster zwaar beschadigden. De kloosterlingen werden op een bepaald moment verdreven. Na zestig jaar hard werken is het klooster nu een museum.

Verschillende bouwfasen

Een overzicht in vogelvlucht. Het werk werd gestart in 1386 door de Portugese architect Afonso Domingues. Hij bleef tot 1402 betrokken bij de bouw van dit complex. Uit zijn handen kwamen de meeste structuren van de kerk en het klooster in gotische stijl. De volgende: Huguet had van 1402 tot en met 1438 bemoeienis met de bouw. Hij was een Catalaan die een voorkeur had voor de flamboyant gotische stijl. Hij veranderde de verhoudingen van de lengte en de breedte waardoor de kerk nog hoger en smaller leek. De kerk is veel smaller dan hij hoog is. De breedte is ruim twintig meter en de hoogte is ruim dertig meter. Het binnenste van de kerk ziet er een beetje kaal uit doordat uitbundige versieringen ontbreken. De Portugese architect Fernão de Évora bouwde tussen 1448 en 1477. Hij voegde het klooster van Afonso V toe. Daarna introduceerde de architect Mateus Fernandes de Oude, die bemoeienis had met de bouw (1480-1515) de Manuelstijl (uitbundig).

Lees verder

• Alcobaça Klooster bij Lissabon: graf van koningen Portugal
• Azulejos: typische decoratie in Portugal
• Conímbriga bij Porto: grootste Romeinse opgraving Portugal
• De Kerk van de Clerus in Porto: barok en Manuelstijl
• Guimarães bij Porto in Portugal en Culturele hoofdstad 2012