Christiania, sociaal experiment in Kopenhagen

In 1972 werd Christiania voor het eerst min of meer erkend door de Deense overheid. Christiania is een door het Deense leger verlaten legerbasis. Eind jaren 60 besloten de hippies van Kopenhagen, de Deense hoofdstad, om de basis te kraken. Ze werden er meerdere keren uitgezet maar de plek is erg groot waardoor het moeilijk was voor de Deense overheid om de plek te handhaven. Het heeft lang geduurd voordat de Deense overheid de krakers, hippies, feestvierders en softdruggebruikers hebben getolereerd. Men wilde in eerste instantie zelfs geen geld van hen aannemen aangezien dat een erkenning zou zijn van de bewoners als huurders. In 2012 is het terrein gekocht door de hippies en sindsdien betaalt men belastingen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Fietsbelgerinkel
• Economische bedrijvigheid in Christiania
• Pusher street
• Bezoeken in de zomer?
• Groen dorp in de Deense hoofdstad
• Modelburgers
• Duurzame maatschappij
• Hasj weren lukt maar niet
• Burgercultuur blijft de maatstaf

Fietsbelgerinkel

In Christiania rijden geen auto's. De bewoners van deze wereldberoemde plek van samenkomst voor krakers, backpackers, creatievelingen, neo-punkers, muzikanten, hasjrokers, muziekliefhebbers, zwervers, party people, asielzoekers, toeristen, emo's en artiesten gaan vooral op de fiets door dit gebied. Regelmatig hoor je een fietsbel achter je rinkelen wat het teken is om even aan de kant te gaan.

Economische bedrijvigheid in Christiania

In 2012 hebben de bewoners van Christiania de legerbasis opgekocht. Vanaf de jaren 70 waren er tientallen winkels ontstaan. Deze winkels werden gerund door de bewoners van Christiania. Men besloot om alternatieve winkels zoals een metaalwerkplaats met daaraan aansluitend een verkoopwinkel voor de metalen objecten. Verder zijn er galeries en restaurants, waaronder een vegetarisch restaurant. Ook is er een biologische groentewinkel waar je kunt eten of een kopje koffie kunt drinken.

Pusher street

De bewoners noemen hun plek om te wonen, wat een grootte heeft van 85 hectare en waar in 2014 zo'n 800 mensen wonen, een vrijstad. Tekenend daarvoor is dat boven een van de uitgangen van dit onderdeel van Kopenhagen staat: ´You are now entering the EU´. Het grootste verschil van Christiania met de rest van Kopenhagen is dat je er ongestoord hasj kunt roken. Op vele terreinen in de openlucht is de hasjlucht zo overweldigend aanwezig dat je soms afvraagt: waar is het ze om te doen? Om een hasjjoint te roken of om mensen te laten zien dat ze een hasjjoint roken? Een van de straten is Pusher street genoemd; een pusher is een persoon die opdringerig drugs probeert te verkopen. Deze naam is gekscherend gekozen aangezien deze pushers niet echt bestaan in Christiania. Overigens is Amsterdam qua softdrugsgebruik een groot Christiania.

Bezoeken in de zomer?

In Christiania hebben de bewoners vele alleraardigste huisjes zelf gebouwd. Als je ver doorloopt in het gebied, kom je in een groot bos uit dat onbewoond is. De voormalige barakken zijn grotendeels omgebouwd tot galerieën, werkplaatsen, concertzalen en restaurants. In de zomer ziet het zwart van de mensen in Christiania. Als je dit deel van Kopenhagen meer op je gemak wilt beschouwen kun je er beter terecht in de lente of in de herfst. Natuurlijk is er in de winter ook van alles te doen, maar dan is het nog rustiger aangezien weinig toeristen naar Christiania gaan in de koude winters van Denemarken.

Groen dorp in de Deense hoofdstad

Een van de mooiere eigenschappen van Christiania is dat het er erg groen is terwijl je toch midden in de stad bent. Er is een groot alternatief cultureel leven op deze plek dat eigenlijk in de rest van Kopenhagen ontbreekt; daar vind je vooral winkels en een groot pretpark voor kinderen genaamd Tivoli. Als je in Christiania rondloopt heb je beslist niet het idee dat je in een stad van bijna 600.000 bewoners bent.

Modelburgers

Christiania kent een eigen alternatieve krant genaamd hovedbladet, wat hoofdblad betekent. Er is een eigen bestuur dat af en toe een algemene vergadering heeft. Men neemt besluiten middels consensus. Vele huisjes hebben een hek om hun terreintje en er groeien overal bloemetjes. De bewoners zijn dan wel alternatief maar blijken in de praktijk net zo burgerlijk te leven als hun naaste buren een stadsdeel verderop, met dit verschil dat men zich anders kleedt en al 's middags onder invloed is van hasj in plaats van bier. De kerstmarkt met allerlei kerstartikelen in Christiania is een begrip in Denemarken. De hippies zijn een soort modelburgers geworden. De Deense regering heeft Christiania bestempeld als een 'sociaal experiment' en er leven nog steeds vele bewoners van het eerste uur dat hun uiterste best doet om het experiment te slagen. Met enige trots noemt men in een informatieblad het feit dat het Deense leger de bewoners van Christiania ziet als 'modelburgers'.

Duurzame maatschappij

De Deense regering is niet heel erg blij met het feit dat de bewoners hasj roken maar de Christianen weren wel harddrugs en junks uit hun vrijstad. Dat wordt alom geprezen. Een ander gewaardeerd item is het feit dat er theater wordt gemaakt in deze stad en dat de theatergroep vele succesvolle tournees in Denemarken heeft afgelegd. Verder leeft deze vrijstad al sinds de jaren 90 dichtbij de natuur. Men gebruikt duurzame energie, heeft een perfect waterleidingsysteem en riool en men haalt getrouw vuilnis op. Men probeert zelfs al het bruikbare afval te verwerken op allerlei manieren. Ook al leidt dat soms tot kunstwerken die op een verhaalloos samenraapsel van afgedankte materie lijken, toch heeft dat een meerwaarde ten opzichte van afval gewoon naar een stortplaats te brengen. In ieder geval valt het moeilijk te ontkennen dat de Christianen reeds duurzaam leefden voordat politici de term 'duurzame samenleving' hebben gekaapt. Misschien is het feit dat Denemarken veel meer elektriciteit opwekkende windmolens en dus duurzame energie heeft dan in Nederland, wel mede te danken aan de bewoners van Christiania; zij zijn immers begonnen met duurzaam leven, ver voordat de politiek duurzaamheid tot beleidsprioriteit heeft bestempeld.

Hasj weren lukt maar niet

In 1992 probeert de politie voor de zoveelste keer om hasj uit Christiania te weren. Dat lukte in de jaren ervoor niet echt goed. Maar in 1992 heeft men 70 agenten paraat die 24 uur per dag de straten van Christiania patrouilleren, en dat 18 maanden lang. Uiteindelijk reageert de gemeenschap van de vrijstad door een groot aantal acties te beginnen tegen de politici waaronder muziekoptredens en theatervoorstellingen. Met behulp van Amnesty International en een groep advocaten, kan men de surveillance van de politie een halt toeroepen.

Burgercultuur blijft de maatstaf

Het sociaal experiment Christiania is volledig geslaagd en heeft een positieve uitkomst. De burgers blijken goedwillende ondernemers en in hun hart maar weinig af te wijken van burgers elders in Denemarken. De grootste verschillen zijn uiteindelijk uiterlijke verschillen. Het feit dat vele bewoners van Christiania hasj roken kun je prima vergelijken met andere Denen die 's middags al bier drinken. Het is echter zo dat de bewoners van Christiania lijden aan een soort bewijsdrang. de hele vrijstad straalt iets uit van 'zie je wel dat we het kunnen.' Helaas ontkomt men niet eraan dat men hun eigenwaarde baseert op het afzetten tegen de burgercultuur. Daarmee blijft de burgercultuur toch de maatstaf. Het sociale experiment zou pas echt geslaagd zijn als de huidige bedrijvigheid en creativiteit op volgende generaties kan worden overgedragen. Dat is deels al gebeurd. Daarmee lijkt het idee van duurzaam samenleven het niveau van een schone hippiefantasie ruimschoots te zijn ontstegen.