Stockholm in de buitenlucht

Stockholm, gebouwd op duizenden eilanden is een feest voor elke natuurliefhebber. Flaneren langs vele oevers, verrast worden door ontelbare vergezichten, rotsachtige eilanden en prachtige parken... Of het nu een typisch Scandinavische zomerdag is met de zon laag aan de hemel, of een ijskoude winterdag die de stad in een sneeuwtapijt omtovert, Stockholm is in elk jaargetijde oogverblindend.

Gamla Stan

Gamla Stan is de oude binnenstad van Stockholm, gelegen op een eiland. Het is het dertiende-eeuwse hart van de stad, de plek waar Stockholm zijn wortels heeft. Je vindt er vele oude huizen in typische kleuren zoals okergeel, roze en oranje. Storkyrkan en Tyska kyrkan zijn de twee kerken in Gamla Stan. In Storkyrkan vinden officiële plechtigheden zoals koninklijke huwelijken en begrafenissen plaats. Stortorget is een schattig pleintje in het midden van het eiland, het is geheel autovrij en erg fotogeniek. Stortorget is omringd door kleine middeleeuwse straatjes met klinkertjes, soms met slechts een breedte van enkele tientallen centimeters!

Västerlånggatan is de winkelstraat van Gamla Stan, en biedt vele kleine winkeltjes in een pittoresk decor, veelal kleine boetiekjes en kunstgaleries. Overal vind je restaurantjes en café's. Kijk ook eens langs de huizen omhoog en vind talloze decoraties in de vorm van fraaie ornamenten. Ook leuk is Marten Trotzigs Grand, het smalste straatje van Stockholm met een breedte van nog geen 90 centimeter! In Gamla Stan ligt ook het Koninklijk Paleis dat de officiële residentie van de Zweedse koninklijke familie is. Hieronder meer.

Het Koninklijk Paleis

Kungliga Slottet, gelegen op Gamla Stan is een kolossaal gebouw uit de dertiende eeuw dat je niet kunt missen. Het imposante paleis gebouwd in barokstijl bevat maar liefst zeshonderd kamers verdeeld over zeven etages en is daarmee een van de grootste paleizen ter wereld. Het is gebouwd in de vorm van een Romeins paleis, ontworpen door architect Nicodemus Tessin. In de zeventiende eeuw is het door brand verwoest geweest, maar daarna herbouwd. De koninklijke familie woont echter niet hier maar in het Drottningholm Paleis even buiten de stad. Toch is het paleis in gebruik, maar dan als werkplek voor de koning en koningin.

De Zweedse kroonjuwelen bevinden zich in een schatkamer en zijn te bezichtigen. Tevens maakt het koninklijke wapenarsenaal deel uit van exposities. Voor geïnteresseerden is er het museum 'Tre Kronor', waar de middeleeuwse geschiedenis van het paleis centraal staat, alsmede een antiekmuseum van Gustav III met beelden uit de Griekse en Romeinse oudheid. Rondleidingen door het paleis zijn er dagelijks. De wisseling van de wacht (juni, juli, augustus 12 uur 's middags) is een bekende toeristenattractie onder begeleiding van de fanfare die regelmatig een ABBA nummer speelt.

Djurgården en Skansen

Op het relaxte eiland Djurgården gelegen in het oostelijk deel van de stad, vind je behalve talloze interessante musea het openluchtmuseum Skansen. Dit is het allereerste openluchtmuseum ter wereld en stamt uit 1891. Het is een museum waar oude bouwstijlen van Zweden bewaard zijn gebleven, ook is er een deel nagebouwd. Je ziet oude boerderijen, een school, een kerk, winkels, een uitkijktoren, molens en werkplaatsen van ambachtslieden. Klederdrachten van vroeger zijn eveneens hier te vinden. Dit alles geeft een goede indruk van het Zweden uit vroegere tijden. Het openluchtmuseum lijkt een klein beetje op ons openluchtmuseum in Arnhem, met dat verschil dat je in Skansen ook vele dieren zomaar kunt tegenkomen, zoals egeltjes, elanden en uilen (Mini Skansen). Het is een mooi aangelegd park dat een fantastisch uitzicht biedt over Stockholm. Djurgården staat ook voor het groene eiland, heerlijk om te fietsen, wandelen, picknicken of relaxen.

Cultureel doet Skansen ook mee: Er zijn verschillende tentoonstellingen en evenementen en 's zomers vinden er concerten plaats. Vele nationale Zweedse feestdagen worden hier gevierd, waaronder de midzomernachtfeesten, Lucia en nieuwjaar.
Behalve Skansen is er nog veel meer te zien op Djurgården (De diergaarde). Zo is er het entertainmentpark Gröna Lund met onder meer een achtbaan en Europa's hoogste vrije val. Het beroemde Vasa Museum bevindt zich ook op Djurgården, alsmede Junibacken, de wereld van kinderboekenschrijfster Astrid Lindgren. Voor wie verder kijkt is er de Kaknästornet, een van de hoogste torens van geheel Noord Europa. Het monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers van het scheepsongeluk met de Estonia heeft op Djurgården een plek, en Nordiska Museet tenslotte, is eveneens gevestigd op Djurgården. Djurgården was vroeger jachtterrein en privébezit van de koninklijke familie. Je bereikt Djurgården heel eenvoudig met de veerboot, vanaf Nybroplan in het centrum, of vanaf Gamla Stan (Slussen).

Långholmen

Långholmen is een niet te missen eiland aan de westkant van de stad, dichtbij de zuidoever van Södern. Als je van de noordkant komt kun je de wandeling over de Västerbron maken. Dit is een lange brug die over het Mälaren loopt. Het is zowel een autosnelweg als een lang wandelpad. Vanaf de Västerbon heb je sublieme uitzichten over Riddarholmen en stadsdeel Kungsholmen. Aan het eind van het wandelpad in zuidelijke richting, vind je aan de linkerkant een wandelpaadje dat naar Långholmen voert. Het is een rotsachtig, bebost eiland met vele hoogteverschillen en een schitterend pad, van waaraf je wederom de mooiste foto's van de overkant kunt maken. Voor de Stockholmers is het een populaire plek om te wandelen, te picknicken en te zwemmen. Er zijn smalle strandjes vlak voor een voormalige gevangenis, dat bij mooi weer drukbezet is. De geschiedenis van Långholmen is wat minder aansprekend: Långholmen was tot 1975 een eiland voor gevangenen. Vanaf 1989 is de Långholmen gevangenis een onlangs gerenoveerd hotel. Het oude gevangenishospitaal is nu een restaurant met bar.

Slot Drottningholm

Slot Drottningholm (=koninginneneiland), een prachtig kasteel uit de achttiende eeuw ligt in het westen van Stockholm op een eiland in het Mälarmeer, en is sinds 1981 de residentie van de Zweedse koninklijke familie. Unesco heeft het statige gebouw in barokstijl tot monument op de werelderfgoedlijst verklaard omdat het representatief is voor alle Europese architectuur uit deze periode. Het omvat behalve een kasteel ook een uniek theater, een prachtige bibliotheek, een Chinees paviljoen een een sprookjesachtig park. Het theater is het oudste nog werkzame theater, nog in de originele staat, met originele geluidseffecten en decors. Het slot zelf werd beïnvloed door het Franse Versailles. Naar Drottningholm kun je komen met een excursieboot vanuit het centrum van de stad. Deze tocht duurt circa een uur. De koninklijke familie woont in de zuidelijke vleugel van het slot, maar de rest is open voor publiek. Er worden regelmatig rondleidingen gegeven.

Skeppsholmen en Kastellholmen

Maak vooral de schitterende wandeling naar de eilandjes Skeppsholmen (Scheepseiland), dat vroeger fungeerde als marinebasis, en Kastellholmen (Kasteeleiland). Op Skeppsholmen liggen diverse musea, waaronder het Moderna Museet en de bekende jeugdherbergboot Af Chapman. Alles is met bruggen verbonden dus je kunt doorlopen richting Kastellholmen, een nog kleiner eilandje met onbeschrijflijke vergezichten over het hele oostelijk deel van Stockholm. Op dit eilandje ligt een klein 19e-eeuws kasteel, Kastellet, en het eiland is deel van het nationaal park Ekoparken. Skeppsholmen en Kastellholmen zijn rustpunten in de stad en oases voor wandelaars.

Kungsträdgården

Kungsträdgården (=de koningstuin) is een ruim en gezellig plein in het centrum van Stockholm. Dit oudste 'park' van Stockholm ligt tussen warenhuis NK en de waterkant in. Kungsträdgården dankt zijn naam aan het vroegere koninklijke gebruik als moestuin! Dit komt ook door de nabije ligging van het Koninklijk Paleis. Het zuidelijk deel van Kungsträdgården begint bij Strömmen (= De stroom), een stuk water dat 'downtown' Stockholm scheidt van Gamla Stan. Het noordelijk deel mondt uit in het centrale winkeldistrict van de stad.

Elk jaargetijde geeft het plein weer een andere sfeer. In de lente bloeien de vele Japanse kersenbomen en geven het plein een sprookjesachtig aanzien. In de zomer vind je er vijvers, terrassen, veel groen en openluchtoptredens, in de winter is er een ijsbaan in een decor van sneeuw. Het is zowel een stadspark, een botanische tuin en een pretparkje ineen. Kortom, een zeer populair en centraal punt in het hart van Stockholm, waar mensen socializen en tot rust komen. Men noemt het ook wel de 'woonkamer van Stockholm'. Niet onbelangrijk: Een van de allermooiste metrostations van Stockholm heet Kungsträdgården, en ligt direct onder het plein.

Riddarholmen

Riddarholmen (=Het eiland van de ridder) is een klein eiland grenzend aan het Mälarmeer, westelijk van Gamla Stan. Het is de kleinste wijk van Stockholm met in 2004 een inwoneraantal van 2! Riddarholmskyrkan's kerktoren is van heinde en verre te zien. In deze kerk liggen een aantal Zweedse monarchen begraven. Wandel je over het eiland dan vind je eveneens het standbeeld van Birger Jarl (oprichter van de stad) en enige paleizen uit de 17e eeuw. Ga vooral naar de waterkant in het westen en kijk uit over Kungsholmen aan de noordkant en Zuid Stockholm aan de zuidkant. Vanaf hier heb je ook een prachtige view op het stadhuis van Stockholm, Stadshuset. Omgekeerd is dat trouwens ook zo, en Riddarholmen is één van de meest gefotografeerde stadsdelen van Stockholm.

Scherenkust Stockholm

De grootste archipel ter wereld ligt naast Stockholm. Stockholm heeft aan de oostzijde een kustgebied met een lengte van honderd kilometer van noord naar zuid, bestaand uit circa 24.000 rotseilandjes die 'scheren' worden genoemd. Deze scheren zijn vanuit het centrum van Stockholm per veerboot te bezoeken. Vaak zijn dit dagtochten, veelal met boten uit de negentiende eeuw! Ook kun je er met het openbaar vervoer naar toe of zelfs een jacht huren. Op de scheren bevinden zich ongeveer vijftigduizend buitenhuizen, verdeeld over duizend eilanden, waar de eigenaars uit Stockholm en omgeving 's zomers met hun boten naar toe varen en vakantie vieren. Ook zijn er hotels, campings en restaurants gevestigd.

De scherenkust is een eldorado voor zonnebaders, vissers, zeilers, zwemmers en liefhebbers van andere watersporten. De archipel strekt zich uit tot tachtig kilometer oostwaarts en is dusdanig groot dat je er gerust een hele zomer kunt eilandhoppen zonder ooit hetzelfde eiland terug te zien. In de winter is de scherenkust een witte ijzige wereld, maar niet getreurd: In januari, februari en maart bestaat de mogelijkheid om deel te nemen aan georganiseerde trektochten over het ijs.

Niet te missen attracties in Stockholm

Mooie stukjes stad:

• Strandvägen, fantastische blik op Djurgården en Skeppsholmen eiland.
• Norr Mälarstrand, de noordoever langs de wijk Kungsholmen, met wondermooie uitkijk op Söder en het centrum zelf.
• Slussen, een druk kruispunt ten zuiden van Gamla Stan. Ook hier weer betoverende uitzichten op Stockholm centrum.
• Söder Mälarstrand. Helaas loopt de weg langs het water wel pal naast een autoweg maar de vergezichten over het noorden van de stad maken alles goed.
• Duik vooral een park in. Een leuke is Ralambshovsparken in het westen. Van hier kijk je zo over het Mälaren in de richting van Riddarholmen.
• Als het winter is en de wateren veranderen in ijs, doe dan wat de Stockholmers doen: Ga ijswandelen! Een schitterend punt is het Mälaren zelf, met name de route onder de Västerbron door richting het westen. Uitzichten ongekend.
• Sergels Torg. Dit is een bekend en zeer modern stadsplein niet ver van de Åhlens en T-Centralen. Het heeft een laag deel dat uitkomt op de metro en ondergrondse winkels en een hoog deel dat de winkelstraten verbindt. Er staat een heel hoog kunstwerk in de vorm van een obelisk.
• Laat het niet na om in elk geval een boottocht te maken. Deze beginnen op diverse punten in het centrum, o.a. bij het stadhuis en een startpunt vlakbij Kungsträdgården. Je kunt een tocht maken in oostelijke richting, langs de scherenkust van Stockholm, maar ook richting Drottningholm, het Mälaren zelf of over smallere wateren. Ook kun je bijv. vanaf de oostkant van Gamla Stan de pont nemen naar Djurgården.

"Det här är min egen stad, det är hit jag hör
och jag hör på alla ljud i en härlig kör
Det här är min egen stad, glädje eller sorg,
jag älskar varenda sten, varje prång och torg." ~ Frida Lyngstad, "Min egen stad"