Sluis - winkelstad en historische stad in Zeeuws-Vlaanderen

In de middeleeuwen behoorde Sluis tot de meest vooraanstaande havensteden van het Bourgondische rijk. In de 21e eeuw is het nog maar een klein stadje. Toch behoort deze plaats in Zeeuws-Vlaanderen nog steeds tot de populairste winkelsteden van Zeeland. De plaats is echter niet alleen interessant om te bezoeken voor mensen die van shoppen houden, maar ook voor toeristen met een grote historische interesse.

Geschiedenis van Sluis

Waarschijnlijk is deze plaats rond 1280 gesticht door de Graaf van Vlaanderen. In eerste instantie heette de plaats nog niet Sluis, maar Lamminsvliet. Het was bedoeld als een voorhaven voor stad Brugge (wat indertijd één van de belangrijkste en welvarendste handelssteden van West-Europa was). Lamminsvliet was een concurrent van de nabijgelegen havenplaats Sint Anna ter Muiden. In 1290 kreeg 'Lamminsvliet' stadsrechten. De naam van de plaats werd in 1324 gewijzigd in Sluis.

Mede door de verzanding van een deel van het Zwin, was de westelijker gelegen concurrent Sint Anna ter Muiden als handelsplaats steeds zwakker geworden (hun haven verzandde), met als gevolg dat Sluis de concurrentiestrijd won en de belangrijkste haven in de regio werd.

Dit was het begin van een grote glorietijd voor Sluis. Op den duur werd het beschouwd als één van de belangrijkste havens van het Bourgondische Rijk. Vanuit Sluis werd handel gevoerd met allerlei ander grote havens in Europa. De legendarische hertog Filips de Goede, koos in 1430 de kerk van Sluis als de locatie om te trouwen met de prinses Isabella van Portugal. Een belangrijk deel van de Bourgondische marinevloot lag ook in Sluis.

Ter verdediging van deze belangrijke stad, bouwde men aan het einde van de 14e eeuw het imposante, legendarische Kasteel van Sluis. (Dat behoorde tot de grootste kastelen in Nederland. Het kasteel is in de 18e eeuw bij een veldslag echter grotendeels verwoest en werd in de 19e eeuw werd het definitief afgebroken).

De verzanding van het Zwin, het natuurlijke proces dat er eerder voor had gezorgd dat Sluis juist op een economisch en strategisch gezien zeer aantrekkelijke plek kwam te liggen, werd op den duur de vijand van Sluis: ook de haven van Sluis ging meer en meer verzanden. Daarna was Sluis als vestingstad nog wel het decor van diverse belangrijke veldslagen (onder meer tijdens de Tachtigjarige oorlog), maar de periode dat Sluis een belangrijke havenstad was, was als gevolg van de verzanding van het Zwin definitief voorbij.

Historie: winkelstad

Sluis is een zeer populaire winkelstad voor zowel Nederlanders, als Vlamingen, als toeristen die in Zeeuws-Vlaanderen verblijven. De oorsprong van Sluis als winkelstad, ligt aan het begin van de 20e eeuw, toen er diverse grote kloosterscholen (internaten) waren in Sluis. De (merendeels Franse) leerlingen van die internaten kregen op zondag vaak bezoek van hun families. Dat was voor de middenstand van Sluis een reden om hun winkels ook op zondag open te doen. Dit beleid is gehandhaafd; ook in de 21e eeuw zijn de meeste winkels in Sluis nog open op zondag.

Dat Belgische shoppers massaal de weg naar Sluis vonden, heeft echter ook een andere reden, die voor meer Nederlandse plaatsen in de grensstreek geldt (bijvoorbeeld ook voor Terneuzen).Het was vroeger in het kuise, katholieke België heel wat moeilijke om aan erotische artikelen en tijdschriften te komen, dan in Nederland. Daarom gingen de Belgen hiervoor massaal naar onder meer Sluis en Terneuzen, waar dan ook opvallend veel shops werden opgericht, alwaar men dergelijke artikelen kon kopen.

Een andere reden waarom Sluis een aantrekkelijke winkelstad voor met name Belgen werd, was een reden die eveneens voor andere grensplaatsen gold: vroeger waren er veel grote prijsverschillen tussen producten in Nederland en België. De Belgen kochten daarom in Sluis de producten die in Nederland goedkoper waren. Mede door de gezellige, bourgondische sfeer in dit stadje, zijn de Belgen ook later nog altijd naar Sluis blijven komen voor een ‘dagje uit’.

Informatie over Sluis

Sluis heeft anno 2020 slechts circa 2340 inwoners. Hoewel dit stadje dus slechts het inwonersaantal heeft van een dorp, heeft het toch (mede door de hierboven genoemde oorzaken) een tamelijk groot centrum, met een groot aanbod aan winkels en vooral ook aan restaurants. (Tot 2013 bevond zich in Sluis ook het befaamde restaurant Oud Sluis van Sergio Herman. Dit restaurant had drie Michelinsterren en behoorde volgens velen tot de allerbeste restaurants van Nederland. In de wereldranglijst van het Engelse Restaurant Magazine stond het zelfs meermaals in de top 20 van beste restaurants ter wereld.)

Sluis behoort tot de gemeente die eveneens Sluis heet. Anders dan die naam doet vermoeden is de hoofdplaats van deze gemeente echter niet Sluis, maar Oostburg. Deze gemeente is het resultaat van een lange reeks fusies van gemeenten in het westen van Zeeuws-Vlaanderen (waaronder de voormalige gemeentes Sluis en Oostburg).

Avondmarkten in Sluis

Vermaard zijn de avondmarkten in Sluis. Deze vinden op 4 dinsdagen plaats (in de vakantieperiode juli en augustus). Op deze dagen is er een grote markt in Sluis, die tot tien uur 's avonds duurt. Behalve een markt is er ook volop entertainment. Deze markten trekken jaarlijks vele duizenden toeristen.

Toeristische bezienswaardigheden

Tot de toeristische bezienswaardigheden van deze plaats behoren onder meer de voormalige Wallen van Sluis (die vooral een mooi natuurgebied zijn geworden), het monument voor Johan Hendrik van Dale (de grondlegger van de Dikke van Dale), de windmolen de Brak en bovenal het Stadhuis met het Belfort.

Het Belfort van Sluis

Het Belfort van Sluis is het enige nog bestaande, officiële Belfort in Nederland. Een Belfort is een type wachttoren dat in de middeleeuwen in steden werd gebouwd, vaak bij het stadhuis of bij een lakenhal. Deze karakteristieke torens kwamen met name veel voor in het gebied dat later België werd.

Het Belfort van Sluis is een onderdeel van het stadhuis. Het werd gebouwd in 1390.Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep het Belfort van Sluis zware schade op, maar in de jaren vijftig is het herbouwd. In dit gebouw is tegenwoordig een museum gehuisvest.

Locatie

De stad Sluis ligt op een prachtige locatie voor toeristen. Behalve dat Sluis zelf natuurlijk een bezoek waard is, kan men vanuit dit stadje ook makkelijk op bezoek gaan naar een grote stad als Brugge, of naar kleine historische stadjes als Damme en Sint Anna ter Muiden, of naar kustplaatsen zoals Cadzand-Bad en Knokke-Heist, of naar interessante dorpjes zoals Groede en Retranchement.