Costa Rica en Pananama - Zeilen met de Star Clippers

Goudgele stranden aan bakboordzijde, een kabbelende Stille Oceaan aan stuurboordzijde. Op de Star Flyer word je elke ochtend wakker in het paradijs. Zeilen langs de verborgen kustplaatsen en eilanden van Costa Rica en Panama. "All hands on deck!” tiert de cruise director door de microfoon. De herculische strijkers uit ‘Conquest of Paradise’ van de Griekse muzikant Vangelis begeleiden de zeilen naar hun hoogste punt. Hoewel de doeken vlotjes omhoog glijden, sleuren de matrozen met man en macht aan de lijnen. Hier en daar geholpen door wat nieuwe technologie duurt het hijsen van 3.365 m2 zeilen toch een poosje. Met zijn vier masten is de Star Flyer gebaseerd op de klassieke klippers uit de negentiende eeuw: mooi ogend en pijlsnel. Wie wil, kan meehelpen, maar ik zet me liever neer op een van de vele deckchairs en geniet hoe we op de strelende wind het grote sop tegemoet drijven.

De viermasters Star Flyer en Star Clipper vormen met de vijfmaster Royal Clipper de Star Clippersvloot. De twee kleinere schepen zijn identiek en bieden plaats aan 170 passagiers en 70 bemanningsleden. Met hun 115,5 meter huizen de schepen zo’n 85 cabines, van kapiteins- tot binnenkajuiten. Op het teakdek is er voldoende ruimte voor zonnekloppers bij de twee zwembaden. Ook is er een massage- en beautysalon, bibliotheek, indoor en outdoor bar en een shop. Aan luxe geen gebrek, maar als je kiest voor Star Clippers, dan kies je voor de zeilervaring, voor de gemoedelijke, informele sfeer aan boord en het wiegende gevoel op volle zee. Geen doorsnee cruise met honderden andere toeristen, maar een intieme vaart voor echte zeebonken met zeebenen.

Jungle

Drake Bay is volgens vele Tico’s het meest ongerepte Costa Rica. Stromend water betekent hier een lopende jongen met een gevulde emmer in de hand. Elektriciteit en telefoon hebben ze nog maar net. Van op de valreep stap ik in een gammel speedbootje. We beuken met volle kracht tegen de golven op waardoor ik het constante gevoel heb een ongewilde achterwaartse salto te maken. Toch geeft onze stuurman zorgeloos gas bij. Laverend tussen de rotsen bereiken we het strand van Corcovado National Park, het park met de meeste biodiversiteit van het land. Mijn reisgids vertelt me dat hier 400 vogelsoorten, meer dan 100 reptielen- en amfibiesoorten en wel tien percent van alle zoogdiersoorten op aarde leven. Ik droog mijn voeten en trek stevige schoenen aan ter bescherming voor al wat op de grond leeft. De vochtigheid in het tropisch regenwoud bevalt me wel. Het is hier 35 graden met een luchtvochtigheid van negentig percent. We moeten niet ver inwaarts wandelen voor we de eerste bewoners tegen het lijf lopen. Een luiaard verschuilt zich hoog in de kruinen. Goed gecamoufleerd blijft hij uren muisstil hangen zonder zich iets van het lager lopende gepeupel aan te trekken. Wat een leven.

Duister kantje

Op Isla Coiba zetten we voor het eerst voet op Panamese grond. Vandaag is het stranddag, geen spannende excursies maar lekker nietsdoen in een paradijselijk decor. Toch was dit eiland lang niet voor iedereen een lustoord. Van 1918 tot 2004 verbleven 3000 van Panama’s gevaarlijkste gevangenen hier. Nu wordt het eiland vooral bewoond door kalkoenarenden, ara’s en krokodillen. Op enkele avonturiers na is het verlaten. Ik heb mijn snorkel en flippers bij die ik aan boord heb geleend. Ximena heeft me namelijk toevertrouwd dat hier een van de grootste koraalriff en van de oostelijke Stille Oceaan ligt. In het vulkanische en kleurrijke onderwaterlandschap toeven vele soorten koralen. Op het strand is er de mogelijkheid om te surfen, zeilen en kanovaren onder begeleiding van het sportteam. Activiteiten genoeg om een halve dag te vullen, want in de namiddag vertrekt de laatste tender alweer terug naar het schip. Het verschroeide ponton is de perfecte plaats om het water in te glijden, totdat iemand plots ‘shark’ brult. Ik rep me uit het water en zoek de horizonten af. “Door de stroming is het hier erg rijk aan vis, daarom komen roggen en haaien hier vaak jagen”, vertelt hij. Dan toch maar geen snorkelsessie vandaag.

Storm op zee

Deze nacht verwachten we stormachtig weer, acht op de beaufortschaal, meldt onze maître Herman. De zeilen gaan op. Niet omdat de wind ons zou kunnen voortstuwen – de windrichting is niet juist – maar wel om de boot stabiel naar rechts te laten overhellen. Zo wordt de schommeling minimaal gehouden. De obers worden vandaag extra getest. Ze lopen kriskras door elkaar en proberen zo goed mogelijk hun evenwicht te bewaren. Zelfs de antislipband die op de tafels werd aangebracht, kan de glazen niet rechthouden. Dan maar geen champagne vanavond. Alcohol is zeker niet nodig om als een dronkenman rond te lopen of van je stoel te vallen. Maar de wind kan de pret niet bederven. Na vijf dagen op zee ken ik alle Belgen hier aan boord en de joviaalste Engelsen en Amerikanen houden ook wel van wat avontuur. De sfeer is opperbest.

‘s Ochtends gutst het water tegen mijn patrijspoortje. Of moet ik zeggen dat mijn raam zich bijna de hele tijd onder zeeniveau bevindt alsof ik op cruise ben in een onderzeeër. We varen naar Isla Iguana in Panama waar de lucht zwart ziet van duizenden fregatvogels die vrolijk acrobatisch toeren uithalen. Het is de eerste keer dat de Star Flyer hier halt zal houden. Kapitein Jürgen en zijn stuurman Dominique houden op de brug het eiland nauwlettend in het oog. We navigeren zo dicht mogelijk tot de stranden waar we ankeren. Ik sta klaar in bikini om me paradijselijk neer te leggen in een hangmat onder een van de vele palmbomen, maar dan hoor ik het anker opgaan. De stroming is te sterk en het schip blijft afdrijven. Jammer genoeg hoort dit ook bij het zeilen: varen waarheen de wind je brengt.

Dansende stad

Na dagenlang dobberen langsheen onbewoonde eilanden en wild beboste oevers, sta ik versteld van de skyline van deze ochtend. Het lijkt alsof we met een topsnelheid op een nacht New York bereikt hebben. In Panama City is het altijd feest. Waar je ook bent, in de rijkste wijk of een van de meest erbarmelijke voorsteden, het bier staat altijd koud en je hoort de opzwepende ritmes van de lokale música típica als een constant gezoem. Wie niet werkt, zit op café. Wie wel werkt, doet dat al dansend. Aan de rand van het Chagres National Park stappen we in een uitgeholde kano op de Rio Chagres. Een mager, in een knalrode lendendoek gehuld jongetje helpt me balanceren bij het instappen. Hij slaat de aan de boot gesjorde buitenboordmotor aan en het lang, smal schuitje breekt door de golvende rivier. Het gele wa ter gutst in de boot terwijl ik mijn evenwicht probeer te bewaren. Reigers pootjebaden langs de kade, krokodillen verschijnen en verdwijnen in een oogwenk terwijl ik snel mijn handen uit het water haal. Het water golft over me heen zonder dat ik doorheb dat de regen met bakken uit de lucht valt. Ook hier zijn de seizoenen wat in de war. Na anderhalf uur klinkt er getrommel achter een van de honderden bochten van de meanderende Chagres. Vijf mannen van de Emberastam tokkelen op hun handgemaakte instrumenten. Blootsvoets en gehuld in dezelfde lendendoek als onze schipper, brullen ze de longen uit hun lijf om ons te verwelkomen in hun indianendorp. De rivier zwelt aan door de stortvloed en al snel wordt duidelijk dat deze indianen na enige tijd zullen moeten verkassen. Het dorp hangt vast op de rand van de modderige rivierkade die steeds instabieler wordt. Maar die onheilspellende gedachte is nu even niet aan de orde.
Ik word bij de hand genomen door een van de tientallen indianenkinderen. Mira spreekt enkel hun plaatselijke dialect en mijn Spaans reikt niet verder dan cerveza, bailar en playa. Maar uit haar gebrabbel versta ik escuela en ze wijst hogerop. De school bestaat uit een klasje waar een tiental stoelen staan. Mira toont me wat ze geleerd heeft: rekenen, haar naam schrijven en ook knutselen. Trots toont ze een schaar en een kleefstift, alsof het de grootste wonderen zijn. Intussen stijgt er een heerlijke geur de bergwand op. Een van de dames bereidt in de keuken, een paalwoning, ver weg van indringers, onze lunch. Op de menu staat gebakken vis en gefrituurde plataan omhuld door een bananenblad. Een feestmaal met bijhorende afscheidsdans.

Panama City is onze eindbestemming. Met weemoed nemen we afscheid van onze nieuwe zeilmakkers. Want ja, na een week samen op zee ben je vrienden voor het leven.

Praktisch

Tijdens de zomer varen de Star Clippers op de Middellandse Zee en vanaf de zomer van 2012 ook op de Baltische Zee (Oost-Europa, Scandinavië). ’s Winters steken de zeilschepen de Atlantische Oceaan over naar de Caraïben en de Stille Oceaan. Cruisen met zo’n zeilschip is een uitstekende gelegenheid om twee landen met elkaar te combineren, zoals bijvoorbeeld Costa Rica en Panama.

Tips

• Lees de avonturen van de crew op www.starclippersblog.com.
• Sudamerica Tours is gespecialiseerd in reizen naar Zuid-Amerika. Bij hen kan je een combinatie van een land- en zeeprogramma met Star Clippers op maat laten samenstellen.