Cuzco en omgeving

Cuzco is de stad die door geen enkele toerist wordt overgeslagen want het is het uitgangspunt voor veelzijdige, mooie uitstapjes in de omgeving. De stad is groot geworden door het toerisme en heeft een bijzonder mooi en gezellig historisch centrum. Hoe individueel je ook reist, hier komen alle toeristen samen maar je kunt toch je eigen uitstapjes doen.

Geschiedenis in het kort

Cuzco is de oudste stad van het Zuid Amerikaanse continent en is volgens de legende van de Inca’s gesticht door de zoon en dochter van de zonnegod Inti aan het begin van de 13e eeuw. Manco Capac en diens zus Mama Ocllo kwamen voort uit het Titicacameer, “bewapend” met een gouden staaf. Hun opdracht luidde om een stad met de naam Cuzco te stichten, daar waar de staaf met slechts één beweging geheel in de grond gedrukt kon worden. Dat zou bewijzen dat het gaat om vruchtbare grond waar de stad gesticht kon worden. Broer en zus, later man en vrouw, leerden de mensen hoe zij gewassen konden verbouwen en begonnen aan de bouw van de meest indrukwekkende stad van Peru. Manco Capac was de eerste Incakoning en na hem volgden er nog velen die niet alleen de stad uitbreidden maar een groot Incarijk stichtten.
Helaas werd ook Cuzco ontdekt door de Spanjaarden en die werden geconfronteerd met een prachtige rijke stad. Zoals ook elders hadden zij alleen oog voor het goud dat zij massaal stalen en omgoten in gemakkelijk te vervoeren goudstaven. Gelukkig was hun drang naar goud zo enorm groot dat ze andere kunstschatten over het hoofd zagen. Vanaf 1532 werd Cuzco een Spaanse stad waarbij de eerste tijd nog enkele Incakoningen door de Spanjaarden werden gebruikt om de Indiaanse gemeenschap gunstig te stemmen. Uiteindelijk vernietigden zij een intelligent en op meerdere gebieden ver op hen voor zijnd volk.

Cuzco nu

Cuzco is uitgegroeid tot een stad met een inwoneraantal van ongeveer 400.000 mensen.
Het ligt op een hoogte van ongeveer 3400 meter en is de drukst bezochte stad van het land. Het aantal toeristen dat een bezoek brengt, ligt rond het anderhalf miljoen per jaar. Niet alleen de stad zelf is zeer aantrekkelijk maar ook de prachtige omgeving is zonder meer de moeite van een bezoek waard. Trek daarom genoeg tijd uit voor deze streek.
Een extra voordeel dan is dat je je lichaam de tijd gunt om langzaam aan de hoogte te wennen.
Door veel mensen wordt de impact van de hoogte onderschat met als gevolg dat zij zich op zijn minst beroerd gaan voelen door verschijnselen van de hoogteziekte.

Het historische centrum van de stad is de altijd gezellige Plaza des Armas, omringd door twee kathedralen en twee etages tellende prachtige gebouwen. Daar vindt U de vele restaurants, winkeltjes en reisbureautjes.
De stad heeft nog een aantal pleinen waaraan restaurants en winkels liggen, onder andere de Plaza San Francisco. Een erg fraaie wijk is de zogenaamde San Blas, tevens de naam van de oude kerk daar. U wandelt er voor bergop door kleine straatjes met vele kunstwinkeltjes.
U zult tijdens de wandelingen zien hoe de moderne gebouwen vaker zijn gebouwd op de oude Incamuren van weleer. Deze “fundamenten” van op elkaar passende stenen zijn immers aardbevingsproof gebleken.
De Inca’s bouwden muren van granieten stenen, die zij zodanig passend maakten dat ze zonder gebruik van cement op elkaar konden worden gestapeld. De bekendste steen in Cuzco is een twaalfhoekige steen in een muur die U vindt als U vanaf de Plaza des Armas in noordoostelijke richting over de straat Triunfo richting San Blas loopt. Zowel de kerken als andere historische gebouwen zijn de moeite waard om te bezoeken en U zult ontdekken dat het oude heilige Incapaleizen of huizen waren. De Santa Domingokerk bijvoorbeeld was in de Incatijd de tempel van de Zon, het mooiste gebouw van de stad, versierd met onvoorstelbaar veel goud. Naast de fraaie pleinen en gebouwen zijn er nog de musea waaruit U een keus kunt maken dus vervelen zult U zich zeker niet in de stad. Het toerisme heeft er voor gezorgd dat U overal wordt aangesproken door de arme bevolking die allerlei kunstnijverheid te koop aanbieden dan wel U proberen te verleiden vooral bij hen iets te kopen dan wel een massage of pedicure te nemen. De personen dringen soms een beetje aan maar zijn nooit echt vervelend dus ga er ook zo mee om, leuker voor hen nog, koop af en toe iets want eenmaal thuis zijn het toch dingetjes die je dan nergens kunt krijgen. Tenslotte nog even de restaurants in de stad; ook dan is het handig om te shoppen want het aanbod is enorm en helaas ook de trucs om verbaasde toeristen geld af te troggelen. Zo deelde ons een kelner, die zojuist het geld en de fooi had opgehaald, zonder blikken en blozen mede dat we nog 10 procent van de rekeningprijs verschuldigd waren, contant aan hem te betalen. Na hem gevraagd te hebben de manager even aan ons tafeltje te ontbieden bleek de kelner van de aardbodem verdwenen.

Wat te doen in en rond Cuzco

Ruïnes
In en rondom Cuzco liggen erg veel ruïnes, de een nog fraaier dan de ander en je zult een keuze moeten maken welke je wel en niet de moeite waard vindt om te bekijken. Omdat iedereen andere interesses heeft noem ik hier even de bekendste. De volgende 4 ruïnes zijn vanuit Cuzco gemakkelijk te doen ( zelfs alle vier in één dag ), zowel te voet, per taxi, bus en zelfs te paard:

Sacsayhuaman ( 3km buiten de stad )
Deze vesting ligt boven de stad en biedt een adembenemend uitzicht op de Plaza des Armas dus alleen al voor het uitzicht is deze ruïne de moeite waard. Indruk op iedereen maken de enorm grote stenen, soms van meer dan 60 ton, die hier gebruikt werden. Deze stenen bleken afkomstig uit een steengroeve van 3 kilometer verderop. Men is het er niet over eens of dit een religieus centrum was dan wel een fort ter verdediging van de stad. Feit is wel dat ieder jaar op 24 juni het feest Inti Raymi wordt gehouden. Alleen dan zijn er meer Peruaanse toeristen dan mensen uit de rest van de wereld. Het is een gigantisch groot opgezet feest waarbij in Incakleding van die tijd ( de “Incakoning” met zijn enorme gevolg ) vanuit de tempel van de zon in Cuzco, via de Plaza des Armas naar Sacsayhuaman wordt gelopen. Op tijd boeken dus als U er bij wilt zijn.
Sacsayhuaman ( in verband met de moeilijke naam door velen “Sexy Woman” genoemd ) werd in 1983 toegevoegd aan de erfgoedlijst van Unesco.

Qenqo ( 3km buiten de stad )
Deze ruïne bestaat uit zigzagpaden tussen stenen door terwijl in het midden een grot te vinden is. Ook nu weer zijn de meningen verdeeld over de functie en er wordt verteld dat het ging om een ziekenhuis voor mannen en vrouwen gescheiden. Maar ook wordt gesteld dat het een heilige plaats was waar de Inca’s hun chicha bewaarden, een soort bier dat ze gebruikten bij sommige rituelen.

Tambomachay ( 7 km buiten de stad )
Door deze ruïne stroomt hedentendage nog water, afkomstig uit bronnen die op de hoger gelegen heuvels liggen. Wateraanbidding was kennelijk de functie van deze tempel, ook wel eens de baden van de Inca’s genoemd. Het zou ook een rustplek voor hen kunnen zijn geweest. Feit is dat de Inca’s op een vernuftige manier de stad Cuzco van water konden voorzien want zij werkten met ondergrondse kanalen en aquaducten.

Puca Pucara ( 6,5 km buiten de stad )
Deze ruïne is niet zo spectaculair maar de uitzichten vanaf deze plek maken erg veel goed.
Men denkt dat dit een buitenhuisje was voor één van de Incakoningen. Overigens ligt ook deze ruïne in de directe omgeving van de eerder genoemde plaatsen en tussen deze ruïnes rijden vele busjes op en neer. Hand opsteken is voldoende voor een lift voor een lage prijs.

Sacred Valley

Verder van Cuzco af gelegen vindt U nog mooiere ruïnes, leuke plaatsen en bewonderenswaardige plekken zoals de zoutwinning en “landbouwlaboratoria”. Dit is allemaal terug te vinden in de prachtige vallei met de naam Sacred Valley, waarvan het beginpunt gelegen is op ongeveer 25 kilometer van Cuzco. De vallei is adembenemend mooi en U kunt er genieten van geweldige uitzichten over de besneeuwde toppen van de bergen en de door de vallei stromende rivier Urubamba. Het mooiste en meest bezienswaardige stuk ligt van de plaats Pisac tot aan Ollantaytambo. De beste manier om er te komen is een taxi huren voor de gehele dag. De prijs zal dan onder de 100 US$ dollar liggen maar U hebt tevens een gids en kunt Uw dag zelf indelen. Zelf hadden we een huurauto en konden we op ons gemak alles in de omgeving bekijken. We overnachtten in Ollantaytambo want het is onmogelijk om alle interessante plekken in deze vallei op één dag te bekijken.

Pisac

Deze plaats heeft een werkelijk prachtige ruïne die hoog boven de stad op een rotswand te vinden is. Men vermoedt dat deze plek vroeger dienst deed als verbindingspunt tussen de vruchtbare vallei, de Andes en de verderop gelegen jungle. Feit is dat de uitzichten vanaf deze redelijk goed bewaard gebleven ruïne werkelijk ongelooflijk adembenemend zijn. U kunt zich met een taxi naar boven laten rijden of U kiest voor het voetpad dat vertrekt vanaf de markt. Als U kiest voor het laatste dan staat U een flinke klim te wachten, neem gerust wat water mee.
Eigenlijk is deze ruïne een must en leuk te combineren met de grote zondagsmarkt, die iedere zondag gehouden wordt in Pisac. Van heinde en verre komen dan mensen naar de marktplaats en het is er een geweldig kleurrijk geheel. Uiteraard is er van alles te koop en niet alleen voor de plaatselijke bevolking want ook vele toeristen bezoeken de markt. Overigens zijn er op dinsdag en donderdag ook markten maar die zijn kleiner en minder druk bezocht.
Bent U al langere tijd in Peru en heeft U behoefte aan een Europees eetcafé, zelfs dat te vinden op dit marktplein. Aan de noordzijde van de markt namelijk ligt Ulriche’s café waar U lekker kunt eten. U vindt er tevens boeken in alle talen en mocht U een baantje zoeken, het prikbord hangt vol met vacatures.
Met de bus vanuit Cuzco bent U hier in 45 - 60 minuten voor ongeveer 3 US $. Uiteraard worden er verschillende tours aangeboden naar Pisac maar U hebt dan beslist te weinig tijd om alles rustig te bekijken.

Ollantaytambo

Deze stad heeft een bijzonder indrukwekkende ruïne, die uitzicht biedt op een ongelooflijk tegen de bergwand geplakte tweede ruïne. Eigenlijk ook een plaats om niet over te slaan. De plaats Ollantaytambo is een bijzonder knusse gezellige plek waar het lekker rustig is als alle toeristen in hun bussen weer naar Cuzco worden vervoerd. Vroeger reden alle treinen naar het verderop gelegen Machu Pichu vanuit Cuzco maar al geruime tijd is dat niet meer het geval. De meeste toeristen worden met bussen vanuit Cuzco naar Ollantaytambo gebracht om daar op de trein te stappen voor een dan nog maar anderhalf uur durende rit.

Maras

Deze indrukwekkende plek, niet ver van de stad Urubamba in de Sacred Valley, is wel heel bijzonder en zeer fotogeniek. Hier vind je de zoutterrassen ( salinas ), die al door de Inca’s werden gebruikt. Tot op de dag van vandaag wordt hier nog zout gewonnen, nu door een dertigtal families die het gehele zoutwinningsgebied beheren. Ondergronds loopt er een kanaal waarin al honderden jaren lang erg zout water stroomt. Dat water wordt langs alle terrassen geleid waarna de zon de rest doet. Als je via de onverharde weg begint aan de afdaling naar de zoutwinning moet U echt even stoppen om een foto te maken van bovenaf. De vele op verschillende niveaus gelegen terrassen in diverse kleuren lijken een jigsaw puzzel. Eenmaal beneden mag U overal rondlopen tussen de terrassen en U zult net als wij verbluft zijn. Fotogeniek is zacht uitgedrukt voor deze plek.

Moray

Moray en Maras liggen vlak bij elkaar dus U moet Uw bezoek zeker combineren als U hier toch bent. Na het dorp gepasseerd te zijn, rijdt U nog een aantal kilometers verder door een geweldig landschap. Moray is bekend om de landbouwterrassen. Nu denkt U wellicht dat U in dit stadium van de reis wel genoeg Inca landbouwterrassen hebt gezien maar niets is minder waar. In Moray zijn deze terrassen gebouwd in de vorm van een amfitheater en geloof ons, U zult versteld staan. De Inca’s voerden hier landbouwexperimenten uit en men spreekt ook wel eens over de “landbouwlaboratoria”. De Inca’s experimenteerden erg veel met hun gewassen en verbeterden deze keer op keer dan wel maakten zelfs heel andere soorten.

Urubamba

Urubamba is een gezellige plaats gelegen tussen Pisac en Ollantaytambo dus eveneens een goed gelegen plek om als basis voor diverse uitstapjes te kiezen. Het zal niet vreemd zijn dat U onder andere van hier uit allerlei sporten kunt beoefenen. U kunt wildwatervaren, kajakken, prachtige wandeltochten maken en de eerder genoemde plekken bezoeken op een gehuurde mountainbike of op paarden. Bungeejumpen kan zelfs dus nogmaals, een langer bezoek aan de Sacred Valley is meer dan de moeite waard.

Chinchero

Deze plaats is hoog gelegen op ongeveer 30 kilometer vanaf Cuzco en je komt er doorheen als je vanuit Cuzco naar de Sacred Vally gaat. Dat men denkt dat dit de geboorteplaats is van de regenboog moet U maar op de koop toenemen. Op de Plaza is nog een lange stenen muur te vinden met daarin negen grote nissen. Ook interessant is de plaatselijke kerk die gebouwd werd op de door de Inca’s gebouwde stenen fundamenten. Vanuit de stad heeft U geweldige uitzichten en U kunt een wandeling maken rondom het daar gelegen Piuru meer. U doet er zeker drie uur over en wandelt dan door enkele kleine dorpen. Ook in Cinchero wordt elke zondag een kleurrijke markt gehouden, minder groot en druk dan die van Pisac.

Machu Picchu

De verlaten Incastad waar iedereen voor komt is natuurlijk Machu Picchu.
Je kunt er alleen komen met de trein, zelfs al wil je één van de verschillende Incatrails lopen, ook dan ben je aangewezen op de trein om het eerste stuk te overbruggen. De meeste mensen doen deze ruïne georganiseerd en gaan in één dag op en neer vanuit Cuzco. Zonde want Machu Picchu moet je op je laten inwerken, er van genieten, dus er tijd voor nemen. Probeer in ieder geval minstens twee dagen te gaan en overnacht dan in het toeristische maar fraaie plaatsje Aquas Caliente onder aan de berg. Wilt U het zogenaamde Incatrail lopen dan kunt U kiezen voor de traditionele 4 daagse tocht of de verkorte 2 daagse tocht. In beide gevallen is het verstandig dit ruim van te voren te boeken want er worden maar een beperkt aantal personen toegelaten op deze zware maar mooie wandeltocht. Er is zelfs een mogelijkheid een alternatieve route te volgen op paarden. Wetenswaardigheden en details over het bezoek aan Machu Picchu kunt U terugvinden in mijn artikel Machu Picchu praktisch. Als U individueel reist belangrijk om te lezen want wist U bijvoorbeeld dat je je toegangskaarten onder in het dorp moet kopen?

Jungletours

Cuzco is ook het vertrekpunt van meerdaagse tours naar de Amazone. Vele reisbureaus bieden deze tours aan en U hebt veel keus want in de jungle liggen diverse lodges. Ook kunt U van lodge naar lodge trekken dan wel onderweg in tenten overnachten. Uiteraard gebeurt dit alleen onder begeleiding van ervaren gidsen want voor ons toeristen is het te gevaarlijk om zelfstandig in de jungle rond te trekken, afgezien van het feit dat dit niet eens is toegestaan in de hier veel voorkomende beschermde natuurreservaten.
Aan U de keus of U kiest voor een kort bezoek aan de jungle waarbij U met een vliegtuigje naar een landingsstrip wordt gevlogen dan wel een langer bezoek waarbij het bijzonder aantrekkelijk is over land naar de jungle te reizen. U ziet in het laatste geval de natuur veranderen naar gelang de hoogte verandert want als U van Cuzco komt dan daalt U in feite alleen maar af naar de amazone. Een bezoek aan de jungle is voor de liefhebber van dieren aan te bevelen want dit gedeelte van de amazone staat bekend om de grote diversiteit aan dieren. De zogenaamde clay-lick waarbij onder andere de macaws ( ara’s ) in groten getale tegen de modderige wand naast de rivier samen komen, is beslist een onvergetelijke kleurrijke ervaring. U kunt er voor kiezen in Cuzco te shoppen voor een tour of deze al via internet thuis uit te zoeken en te boeken. De tours zijn wat aan de prijzige kant maar de moeite waard.

Hoe komt U in Cuzco

Cuzco heeft een internationaal vliegveld en de meeste toeristen worden met vliegtuigen ingevlogen en na een verblijf van enkele dagen weer weggevlogen. Jammer want U mist enorm veel van de vele afwisselende mogelijkheden die Peru te bieden heeft. Een treinverbinding heeft Cuzco alleen met Puno dus Peru doorkruisen met de trein is onmogelijk.
Over de weg is Cuzco heel gemakkelijk te bereiken, de wegen zijn tolwegen maar daarom ook uitstekend onderhouden wegen. U kunt dus kiezen voor openbaar vervoer en diverse soorten bussen brengen U naar Cuzco maar U kunt ook met een huurauto zelf op pad. Het is mogelijk, zoals wij dat deden, een huurauto te nemen in Lima en deze achter te laten in Cuzco.

Tips

Peru zelf doen met een huurauto is geen enkel probleem totdat je in de grote steden komt waaronder Cuzco. Een duidelijke plattegrond van de stad is niet duidelijk genoeg om de juiste weg te vinden en een navigatiesysteem is er niet. Het gevolg is dat je hopeloos begint rond te rijden zonder ergens te komen. Dat probleem is eenvoudig op te lossen door een taxi aan te houden, de chauffeur te vragen je naar de juiste uitvalsweg van de stad te brengen en vandaar de dan wel envoudige route zelf te doen. Het kost je alleen het geld van een taxiritje en bespaart een hoop ergernis.

De temperaturen in Cuzco variëren in de winter en de zomer van 13 tot 24 graden. Men kent twee perioden, de droge periode van april tot en met oktober en de natte tijd van november tot en met maart. De Peruaanse wintermaanden hebben veel zon en heldere luchten en het wordt dan vooral ’s avonds erg koud. Maar desondanks is dat de beste periode voor een bezoek. In de periode half december – half januari wordt de stad ook enorm veel bezocht.

Onderschat de hoogte niet. U zult zeker merken dat U last krijgt van kortademigheid en dat U sneller vermoeid raakt dan normaal. De ijle lucht zorgt voor die verschijnselen. U kunt overwegen om van huis uit al medicijnen mee te nemen tegen hoogteziekte. Daarnaast is het raadzaam iets meer tijd uit te trekken om langzaam te wennen aan de hoogte en het is zeker geen straf een dagje langer in Cuzco te blijven voordat U bijvoorbeeld aan het lichamelijk veeleisende Incatrail te begint. Het drinken van cocathee en als U durft het kauwen van cocabladeren helpt ook en U ziet het de plaatselijke bevolking veelvuldig doen.

Als U een tour wilt boeken in de omgeving van de stad dan is het raadzaam om van te voren bij diverse aanbieders naar de prijs te informeren. De prijzen voor exact dezelfde tours kunnen aanzienlijk verschillen. Zelfs binnen één reisbureautje kan het raar gaan want ’s avonds informeerden we naar de prijs van een paardrijdtocht. Toen bij andere bureaus de prijzen hoger lagen, gingen we de ochtend erna terug om te boeken. De jongeman die ons te woord had gestaan was met iemand anders bezig dus zijn collega hielp ons graag verder. We hoorden hem vervolgens in het Spaans vragen wat er de avond van te voren was afgesproken. We hoorden dat hij nog eens 10 US$ pp onder de prijs zat dus hij wist niet eens meer wat hij ons had voorgesteld. Meegenomen, dat wel maar het zegt wel hoe men met de prijzen omgaat.

Cuzco heeft in en buiten de stad zoveel bezienswaardigheden dat je bij het bureau van toerisme aan de Calle Mantas een zogenaamd Boleto Turistico kan kopen voor een vastgestelde prijs. Het fraaie biljet met afbeeldingen van maar liefst 16 verschillende bezienswaardigheden geven vervolgens zonder bijbetaling toegang tot al die 16 plekken.
Zelfs ruïnes buiten de stad zoals die van Pisac en Ollantaytambo zijn inbegrepen.
Als U wat minder tijd heeft, kunt U ook kiezen uit biljetten met daarop minder bezienswaardigheden. Het biljet is goedkoper dan de afzonderlijke entreeprijzen opgeteld.

Als U geen kans ziet om veel tijd te besteden in de Sacred Valley, neem dan een taxi met chauffeur en laat hem een rondje rijden waarbij U dan zelf bepaalt aan welke bezienswaardig-heden U meer of minder tijd besteedt. Dat rondje zou dan kunnen gaan als volgt: Vertrek in Cuzco naar Chinchero, geniet daar van de geweldige uitzichten en kies in de afdaling naar de vallei voor de zijsprong naar Maras en Moray. Vervolgens rijdt U door naar Urubamba waar U rechts af slaat richting Pisac. Via Pisac terug naar Cuzco. Uiteraard is deze route ook in de omgekeerde volgorde te doen. Ollantaytambo ligt voor dit rondje te ver weg.

Wij wensen U een heel aangenaam verblijf in en rond Cuzco.